Op donderdag 6 maart werd in het Aardhuis het 10e Aardhuissymposium gehouden. Dit symposium wordt jaarlijks georganiseerd door de activiteitencommissie van de Koninklijke Bosbouwvereniging in samenwerking met Kroondomein Het Loo.

Er zijn twee bewegingen te herkennen in natuurbeheer. Aan de ene kant het aanleggen van ecoducten en ecologische verbindingen, tot 2018 is hier zo'n 410 miljoen euro mee gemoeid. En aan de andere kant worden er grote uitgaven gedaan om het wild in toom te houden om verkeersveiligheid te waarborgen en landbouwschade in te tomen. En dan is er ook nog zoiets als bosbouwschade, alleen wordt die tot nog toe niet gezien en zeker niet vergoed.

 

Jan den Ouden Geert Groot Bruinderink - Alterra
Ger Verwoerd - Geldersch Landschap

Om de kwesties te belichten zijn sprekers uitgenodigd: Vanuit Natuurmonumenten André Donker: 'grofwildenquête: hoe, wat en waarom'. 'Populatiedynamiek van grofwild in Nederland' werd door Geert Groot Bruinderink van Alterra in beeld gebracht. Voor 'grofwild binnen bosbeheer' tekende Jan den Ouden. En tot slot Ger Verwoerd van Geldersch Landschap over 'Grofwild, een onmisbaar onderdeel van duurzaam beheer'.

'Het edelhert is een grote publiekstrekker. Dit is een van de uitkomsten van de achterbanraadpleging'. Aldus Andre Donker van Natuurmonumenten. 'Wanneer mensen weten dat ergens edelherten lopen gaan mensen er vaker naartoe.' Hoe met de edelherten om te gaan, hierover zijn de verschillende partijen het nog niet eens. Daar waar Natuurmonumenten, in twee gebieden in Nederland, de teugels wil vieren en zegt: we laten de stand vrij, onze achterban wil dit immers.. is er bij de overige partijen toch grote terughoudendheid voor dit standpunt.
Vraag uit de zaal: of Natuurmonumenten niet meer winst zou kunnen hebben behaald bij het geven van de juiste voorlichting dan bij het stellen van vragen. Een andere spreker meende dat met hele goeie voorlichting de antwoorden anders zouden zijn geweest. Volgens Donker haalt de natuurvereniging uit de antwoorden waar er meer informatie nodig is. Overigens meende ook Donker dat wanneer het voorgestelde beheer niet op meerderheden kan rekenen dat NM dan terug gaat naar de achterban met de mededeling: we hebben het geprobeerd, het blijkt niet te kunnen. Jullie willen dit wel, maar het is niet realiseerbaar. 

Geert Groot Bruinerink maakt ons erop attent dat de grote grazers in de Oostvaardersplassen het ree heeft verdrongen. Die leeft er inmiddels niet meer. Het ree kan dus niet goed tegen concurrentie. Bovendien stelde Groot Bruinerink vast: iedereen telt zich een slag in de rondte en dat is ook allemaal heel gezellig, met een gehaktbal na.. maar je weet niet wat er zit. Dit legt feilloos de problematiek vast over de wisselende vaststelling van edelhertenstanden in natuurgebieden. De ene keer lijkt er weinig te zitten, de andere keer lijkt er veel te zitten. Het is goed mogelijk dat ofwel het wild zich schuilhoudt ofwel het wild zich verplaatst en dubbel wordt geteld.

Jan den Ouden wil de stelling omdraaien: hoeveel dieren kan mijn terrein aan. Hij noemde de OVP het afgekloven bos tussen Almere en Lelystad. En hield vervolgens een betoog over de relatie tussen het aantal kilo's edel- en damhert en boomvraat. Recreatie levert veel op maar beheerders krijgen niks als ze vraatschade hebben, volgens den Ouden. En.. het is een maatschappelijke wens om achter iedere boom een hert te zien. Vroeger zocht ik me te pletter om wild te zien, we creëren nu consumentennatuur. Na 5 minuten in het bos wil men meteen een hert zien.

Ger Verwoerd sprak over wildbeheer in multifunctioneel landschap. Richtlijn is 2 - 10 edelherten per 100 ha, maar soms lopen er 100 edelherten op 1 ha en elders in het gebied loopt er niks. De vraag is natuurlijk: hoe tel je die dan? Het is een roedeldier en ze trekken heel erg. Veel mensen houden van edelherten, maar hoe meer edelherten hoe meer schade. Verwoerd stelt de vraag: wat kosten edelherten? Als je € 1500,- per aanrijding rekent (om over persoonlijke ongelukken maar niet te spreken) en je de landbouwschade ook meetelt. (Dit voorjaar liepen er 2400 op de Veluwe, hiervan zijn 70 aanrijdingen bekend - red.). De doelstanden zijn van 1000 in 1991 tot 1800 in 2013. Hou je de doelstand aan dan zijn er nu 600 teveel, maar: zijn de doelstanden wel reëel? Om de doelstand te bereiken kun je de jachtdruk opvoeren, jachttijden verlengen, jachtmethoden verruimen, meer wildakkers en voerbakken plaatsen, maar.. als je niet oppast ga je fout jagen. Gevolg is onzichtbaar wild. Wild dat steeds meer in dekkingsbosjes blijft. Als je schiet, voorkom dan (herten)getuigen. Doe het alleen bij goeie wind, vermijd dat ze de relatie leggen met de mens. Heb je geschoten, ga er niet meteen naartoe, maar berg in het donker of in de hectiek van de verkeersdrukte. Zo krijg je ze dagactief. En zichtbaar wild is goed voor iedereen.

In de discussieronde die volgde rezen de volgende vragen en opmerkingen: 'Wat zou de contributie van Natuurmonumenten worden als de schade door Natuurmonumenten betaald zou moeten worden?' 'Als je standen laat oplopen, is er dan nog een weg terug als het fout gaat? Als die 'exit strategie' er niet is, dan risico niet nemen.' 'Als je edelhertenstand laat groeien kun je bosbouw en landbouw vergeten.' 'Maatwerk zou kunnen zijn dat in Veluwezoom alle jachtactiviteit er op gericht wordt als er een probleem is gerezen en het uit de hand dreigt te lopen.'  Zie Groot Wild Enquête

'Moeten we niet eens terug naar de periode dat na de Tweede Wereldoorlog de stand opnieuw werd opgebouwd?' 'Doe es gek, laat de jacht vrij en begin over een paar jaar opnieuw.' 'Voorkom de situatie dat een groot aantal herten 40- tot 50-jarig bos opeten.' 'In een goede democratie raadpleeg je je achterban en dan ga je er vanuit dat de achterban de juiste informatie heeft. Ik ben daar in het geval van natuurmonumenten niet van overtuigd.'

En: 'De wereld was te klein toen er een lynxmelding kwam. Laat staan als er een wolf komt. Met de komst van de wolf is het met de zichtbaarheid van de herten meteen gedaan'.

New Forest Engeland. De een roemt het als het ideale landschap, een ander een kaalgevreten parklandschap. In het gebied lopen 6.000 grazers op 27.000 ha.

'Hoe houd je evenwicht in je terrein met bos en wild als terreinbeheerder.' 'Nederland is cultuurlandschap met natuurelementen.'