Op 6 februari raakten zes wilde zwijnen te water bij Nederweert. Vijf van hen kwamen zelf weer op de kant of werden gered door de brandweer en uitgezet in het natuurgebied de Groote Peel. Hierover ontstond regionaal veel discussie omdat de Groote Peel eigenlijk tot het 'nulstandsgebied' behoort, en landbouwers uit de omgeving bang zijn voor schade door de dieren.

Voorbijgangers konden op film opnemen dat zes wilde zwijnen zich vanaf de naastgelegen landbouwgronden, via een greppel en een asfaltweg, in de Zuid-Willemsvaart lieten glijden. Los van het feit dat het niet vaak voorkomt dat dit kan worden gefilmd, is het niet verwonderlijk dat zwijnen een kanaal zoals de Zuid-Willemsvaart oversteken. Net als de meeste andere zoogdieren zijn wilde zwijnen goede zwemmers. Bovendien staat deze soort er om bekend dat hij zich niet snel laat afschrikken. Juist hierdoor is het dier zo succesvol in het koloniseren van nieuwe leefgebieden.

In dit geval konden de zwijnen het kanaal moeilijk uit komen door de steile beschoeiing. Alleen de leidbagge (het vrouwelijke dier dat op de beelden beduidend groter is dan de anderen) kon gemakkelijk op de kant komen. De brandweer kwam in actie om de andere dieren uit het water te halen. Voor één van de zwijnen kwam deze hulp te laat; een ander dier vond enkele kilometers verderop een fauna-uittreedplaats en is alsnog zelf op het droge gekomen. De overige drie dieren zijn met een bootje uit het water gehaald en uiteindelijk uitgezet in het nabijgelegen natuurgebied de Groote Peel.

Over het loslaten van de dieren in de Groote Peel is regionaal veel discussie ontstaan. Want formeel is de Groote Peel een onderdeel van het zogenaamde ‘nulstandsgebied’, waar geen wilde zwijnen mogen voorkomen. Alleen in het hemelsbreed dertig kilometer verder gelegen natuurgebied De Meinweg en op de Veluwe mogen volgens het huidige beleid wilde zwijnen voorkomen.

In de praktijk is echter bekend dat er dichterbij Nederweert ook zwijnen leven: ten oosten in de grensstreek met Duitsland en ten westen onder meer zuidelijk van Eindhoven. Veel landbouwers zijn hier niet blij mee, omdat zij vrezen voor gewasschade of schade door overdracht van ziektes. Daarom zijn de boerenorganisaties ongelukkig met het loslaten van de zwijnen in de Groote Peel.

In 2010 hebben de Zoogdiervereniging, ARK Natuurontwikkeling en Alterra-WUR een kansenkaart gemaakt met voor het wild zwijn geschikte leefgebieden. De Groote Peel viel daar als zelfstandig leefgebied net buiten vanwege de omvang, maar als deelleefgebied is het zeker geschikt.

Met een doordacht populatiebeheer moet het mogelijk zijn om het wild zwijn meer ruimte te geven in de Nederlandse natuur. Lees hierover meer in een eerder Natuurbericht: Tientallen natuurgebieden geschikt voor wilde zwijnen. Tekst: Stefan Vreugdenhil, Zoogdiervereniging

Video en foto: Ivo Meeuwissen