Afgelopen woensdag kwam er een einde aan een groot project, namelijk het doen veranderen van het hongerbeleid in de Oostvaardersplassen. Vele uren vergaderen en overleggen, schrijven van zienswijzen en rapporten richting politiek. Deelname aan het Stakeholderoverleg, bezoeken aan de Tweede Kamer om het beheer richting Provincie te krijgen en daarna Provincie Flevoland. Kilometers in de auto, maar ook meters papier met zienswijzen en rapporten. Voorzitter Linthorst begon ermee toe hij aantrad als voorzitter, nu na acht jaar is er een pracht resultaat geboekt. Vele anderen hebben ook hun energie erin gestoken om op welke manier danook te strijden voor de goede zaak. VhE is dankbaar dat ieder op zijn/haar eigen wijze een steentje heeft bijgedragen. Het was taaie materie en de tegenstand was stroperig, maar we zijn er. Het beleid en het beheer gaat om! 

Voorzitter Jozef Linthorst maakt de balans op:

Het rapport Advies beheer Oostvaardersplassen is op woensdag 25 april door de commissievoorzitter dhr Pieter van Geel gepresenteerd aan pers, belangstellenden en aan Provincie Flevoland. Het maakt in een harde klap een einde aan het experiment Oostvaardersplassen, dit Hands-off beheer, gestart door Staatsbosbeheer heeft inmiddels wel 22 jaar geduurd met een duidelijk zichtbaar, maanlandschap en duizenden dode grazers als resultaat. Daarom waren er veel blijde gezichten en opgetogen, eerste reacties over de inhoud van dit rapport bij de presentatie.

Wat zijn de adviezen en de grote verschillen?

Het principe ‘de natuur zijn gang laten gaan’ wordt verlaten en de mens gaat weer de regie van zowel de flora als de fauna in het Oostvaardersplassen gebied ter hand nemen.

Natura2000 uitvoering heeft topprioriteit!

De aankomende jaren staan voor de Oostvaardersplassen in het teken van het terugbrengen van een gezond en evenwichtig flora- en faunabeheer. Dat beheer is gericht op herstel van optimale condities voor de realisatie van de Natura2000-instandhoudingsdoelen voor de Vogelrichtlijnsoorten.

Maatregelen:

  • Met spoed uitvoering geven aan Natura2000 beheerplan,
  • vernatting van het kerngebied met 500 ha,
  • aanleg 300 ha verschillende bosschages voor beschutting in het kerngebied,
  • geen toegang grote grazers in de randen van het kerngebied

Dit alles moet resulteren in een half open landschap in het grazig deel van de OVP

Bevordering van het welzijn grote grazers

Waarborg het welzijn van de grote grazers. Voorkom onnodig lijden door voedseltekorten en het ontbreken van beschuttingsmogelijkheden. Door bovenstaande maatregelen blijft er voor de grote grazers 1080 ha over als voedsel en leefgebied. De commissie adviseert 1.4 dier per ha wat neerkomt in de toekomst op 1500 dieren als najaarsstand. (Op 1 december 2017 waren dit nog 5230 dieren!)

Echter om het gebied te herstellen wordt voor de eerste jaren een najaarstand aangehouden van 1100 dieren. Hoeveel dieren op transport moeten c.q. geschoten moeten worden kan pas bepaald worden als het aantal dode dieren van de maand april afgetrokken kan worden van de 2260 grazers die op 1 april 2018 nog aanwezig waren.

Maatregelen:

  • een vermindering van het aantal grote grazers naar 1100 dieren per 1 dec. 2018 en 1 dec. 2019.

Weging vooraf:

De commissie stelt als randvoorwaarde voor dat circa 90% van de grote grazers in dierconditiefasen 4 (matig-goed) of 5 (goed) van het afschotprotocol van Staatsbosbeheer dient te zijn en zonder bijvoeren de winter moet kunnen doorkomen. Staatsbosbeheer zal aldus voorafgaand aan de winter moeten beoordelen hoe onder meer de voedselbeschikbaarheid van het gebied is in relatie tot het aantal grote grazers. De beheerder dient hier zo nodig op in te grijpen vóór het begin van de winterperiode.

Monitoring

De monitorgegevens worden de basis voor het beheer van:

  • de ontwikkeling van de Natura2000 doelstellingen,
  • de conditie van de dieren,
  • de vegetatieontwikkeling en landschappelijke waarden.
  • Beheer kan worden bijgesteld op basis van de informatie uit monitoring (hand-aan-de-kraan-principe).

Communicatie:

Er moet door Staatsbosbeheer in samenwerking met overheden en andere organisaties een pro-actieve communicatie komen over het beheer van de grote grazers en over het natuurbeheer in het Oostvaardersplassengebied.

Toerisme en recreatie

De recreatieve waarden moeten sterk verbeterd worden. Zo moeten er uitkijkvoorzieningen komen in het kerngebied, uitbreiding van capaciteit van voorzieningen in de randgebieden, beleving van natuur en landschap in de randen door aanleg fietspaden en wandelpaden.

De toegang tot het kerngebied blijft alleen onder begeleiding mogelijk.

Commentaar VhE

Alles bij elkaar een fors pakket aan goede maatregelen welke worden voorgesteld om door de Provinciale Staten van Flevoland te worden gewogen en goedgekeurd.

Met de uitvoering van dit rapport kan er weer een mooi landschappelijk gebied ontstaan met mooie kuddes dieren waar iedereen van kan genieten. Kansen voldoende dus!

Advies

Wij adviseren de Provincie om in mei 2018 een grootschalige telling van de grote grazers te houden om met werkelijke getallen dit nieuwe beleid in te zetten.

Ook kan overwogen worden om, na 2019 het OVP gebied onder te brengen in het faunabeheerplan van de FaunaBeheer Eenheid Flevoland. De FBE is een door de Provincie Flevoland ingestelde commissie waar alle partijen zijn vertegenwoordigd. Zij kunnen uitstekend uitvoering geven aan de provinciale natuurplanning, net als nu gebeurd met de rest van de Flevolandse natuur.

Jozef H.M. Linthorst

Voorzitter VhE

Het rapport is hier te lezen.