Vogelenzang - Op zaterdagmiddag rond half vier rijden wij via kleine dorpjes zoals Zwaanshoek en Bennebroek richting Vogelenzang. Op de borden kom je plaatsnamen tegen van Hillegom en Lisse, wat bevestigt dat wij hier in de 'Bollenstreek' zijn, achter Haarlem en vlakbij Zandvoort. Onze bestemming is Boshut ’t Panneland aan de rand van de Amsterdamse Waterleiding Duinen (Vanaf nu noem ik die AWD). Via een heel smal weggetje komen we op een verrassend groot parkeerterrein bij de boshut aan. Hier is een van de officiele ingangen van de AWD.

De AWD is een van de grootste natuurgebieden in Nederland. Een prachtig gebied van ruim 3400 hectare, waar sinds 1853 drinkwater wordt gewonnen voor Amsterdam. Het gebied is in beheer van Waternet, wat de werkgever is van onze gids van vanmiddag, boswachter Jan Piet Heeremans.

Stipt om half vijf begint onze excursie. We zijn met een kleine groep van zeven, en natuurlijk Jan Piet. Olinda trapt af met een inleiding, Jan Piet vertelt ons dat in het gebied de hoogbronst op dit moment gaande is. De dieren in de AWD zijn erg gewend aan de vele bezoekers en daarmee is de bronst goed en van dichtbij te observeren.

De bronst is in grote lijnen vergelijkbaar met die van Edelherten. Echter de dominantie van de herten en ook de gevechten onderling zijn veel minder heftig. Ik citeer Jan Piet: "Het is hier 'een lieflijk gebeuren'". De bronst duurt hier tot ongeveer 1 november en heeft daarna een pauze van drie weken. In die periode kunnen de herten bijkomen. Rond 21 november begint de nabronst van ongeveer twee weken waarin de nog niet beslagen hindes alsnog beslagen worden.

De groep loopt achter Jan Piet aan richting de ingang van het gebied. Tijdens de wandeling komen we al diverse jonge herten en een paar kalveren tegen. Ze zijn tot op een paar meter te benaderen. Op afstand staan ze ons gezellig te bekijken.

Jan Piet vertelt ons over het beheer van de dieren, met collega’s samen telt hij jaarlijks de dieren, op basis van die stand wordt ook het afschot bepaald. Het beheer richt zich voornamelijk op kalveren en hinde’s om op die manier de groei van de populatie te remmen. Het beheer in een gebied waar zoveel dieren lopen lijkt niet moeilijk, het zijn vooral de bezoekers die het jagen in dit gebied ontzettend inspannend maken aldus Jan Piet: “je schrikt enorm als je schiet, en er komt ineens iemand overeind, die notabene in camouflage, paddestoelen aan het bestuderen is”.

Opeens begint Jan Piet langzamer te lopen. We komen nu vlakbij een van de bronstarena's. Daar waar het allemaal gebeurt. Je kan de herten al horen burlen. Wat een beleving. Zo dicht hebben we nog nooit op de bronst gestaan. Je staat naast de bronstkuilen en hoort de herten overal om je heen.

We lopen verder en er ontvouwt zich een bijzonder schouwspel om ons heen. We zien diverse plaatsherten, grote groepen hindes die druk heen en weer lopen. Aan de zijkant knokken een paar herten, maar de hinde’s staan vooral bij een erg groot hert, wat ondanks de drukte, hier duidelijk de baas is. Spitsers lopen er tussendoor, kalveren piepen luid als hun moeder zich vreemd gedraagt, gedreven en beslagen wordt door het plaatshert.

Het is echt heel bijzonder om tussen de herten te staan in een schouwspel wat je normaal alleen van grote afstand door je verrekijker kan zien. Je ziet, voelt, hoort en ruikt de bronst. Andere herten liggen om ons heen in hun eigen bronstkuil te wachten tot de grote heren moe worden, dan zien zij hun kans. Na ruim een uur tussen de herten zegt Jan Piet bijna verontschuldigend, zullen we teruggaan? Meer dan dit gaat het niet worden. Een understatement voor wat er om ons heen gebeurt.

Achter hem aan lopen we weer langzaam naar de uitgang, nagenietend van deze bijzonder ervaring. We sluiten af met een drankje en een hapje in de boshut, buiten onder een afdak bij een houtvuur.

Olinda en Jan Piet, ontzettend bedankt voor deze mooie middag!