December 2013

Voor alle voor de nieuwsbrief aangemelde bezoekers op de website van Vereniging Het Edelhert (VHE) brengen wij deze abonnees op de nieuwsbrief per e-mail op de hoogte van de actualiteiten omtrent met name de dam- en edelherten, alsmede verenigingsnieuws, zoals ledendagen, rasterwerkzaamheden en andere zaken waar de Vereniging zich mee bezig houdt. Aanmelden via de website (linksboven). Uitschrijven kan elk moment via de [unsubscribe link] onderaan de nieuwsbrief. Lees hier de nieuwsbrieven online.

Het Stakenberggebied nabij Elspeet blijft vrij toegankelijk voor publiek en verkeer. Dit is de belangrijkste uitkomst van de gemeenteraadsvergadering van donderdagavond 28 november. De Stakenbergweg zal wel worden afgesloten voor het vrachtverkeer. Er komen snelheidsbeperkende maatregelen en de fietspaden blijven gescheiden van de rijbaan. Verder is de gemeente voornemens om de speelweide te omrasteren. De gemeente Ermelo overweegt om de Oude Zwolseweg ook af te sluiten voor het vrachtverkeer. Ook denkt Ermelo erover om een wildkansel te plaatsen die gratis toegankelijk zou moeten zijn en jaarrond bereikbaar is. Uitgebreider berichtgeving in verenigingsblad Het Edelhert.

Bestuursleden van VHE waren vrijdag 22 november te gast in het Horsterwold. Districtshoofd van Flevoland Nick de Snoo leidde het gezelschap rond in het gebied. Het Horsterwold ligt in zuidelijk Flevoland ten westen van Zeewolde. Met 1600 ha is dit een groot loofbos waar al sinds jaren een damhertenpopulatie loopt, volgens de Snoo zijn het er tussen de 40 en 80 stuks. Het terrein is vrij toegankelijk en heeft een opvallend centrum die dat Stille Kern wordt genoemd. Hier loopt een slenk die vorig jaar nog is vergroot. Het Horsterwold is een van de weinige gebieden waar je door de natuur mag struinen.

In de Oostvaardersplassen worden volgend jaar minder kalveren verwacht, zo geeft Jan Griekspoor van Staatsbosbeheer aan. De reden hiervan zou zijn dat de bronstperiode van de edelherten later valt door de lange winter en het koude voorjaar van 2013. Hierdoor viel de vruchtbare periode van de hindes later dan normaal of vond in zijn geheel niet plaats i.v.m. de slechte conditie. De verwachting is dat ca 40% van de hindes een kalf zal zetten. Zie hier de beelden van het interview in de OVP.

Begin oktober zijn ten langen leste, na jaren van overleg en vertragingen, de twee verbindingen met de vrije wildbaan en de Hoge Veluwe geopend. De directie van het park heeft aangegeven dat zij terughoudend denkt over wildpassages en opdracht heeft gegeven om wetenschappelijk onderzoek te doen naar het nut van wildpassage. De directie is van mening dat er nooit onderzoek is gedaan naar het gebruik van de kostbare ecoducten.. Overigens zijn eind november de eerste drie damherten in het park De Hoge Veluwe gespot.

Uit nader onderzoek is gebleken dat de wolvin naar alle waarschijnlijkheid in Polen is doodgeschoten en naar Nederland is gebracht, wellicht door Poolse seizoensarbeiders. Uit een CT-scan en röntgenfoto's bleek dat er op de wolf geschoten is. Er zijn restanten van de mantel en de centrale loodinhoud van een kogel gevonden en kogelgaten in de huid, iets wat niet bleek tijdens eerder onderzoek, zegt Lyanneke Krauss van het Dutch Wildlife Health Centre. ''Het skelet is door het DWHC opnieuw onderzocht en ook zijn na analoge inspectie van de huid kleine kogelgaten gevonden.'' Ook zouden in de wolvenmaag de resten zijn gevonden van een Poolse bever. Dat kan alleen verklaard worden als de wolf in Polen is neergeschoten en op nu nog onduidelijke wijze naar ons land is getransporteerd, zegt Vroege Vogels.

Evert Menkveld van de Faunabeheereenheid Flevoland zet zijn vraagtekens bij het onderzoek dat naar de wolf is gedaan: "Het is toch uiterst twijfelachtig dat onderzoekers van belangrijke instituten als Alterra, Naturalis en de Universiteit Utrecht met z'n allen na weken uitpluizen niet hebben ontdekt dat er twee kogelgaten in het wolvenlichaam zaten. Wat moet je dan van ander onderzoek van hen denken?''

Natuurmonumenten heeft besloten geen edelherten op Schiermonnikoog uit te zetten. Voor het begrazingsbeheer heeft Free Nature voorgesteld om vijf wisenten (afkomstig van de kudde in de duinen van Kennemerland), vijf Exmoorpony’s en tien, waarschijnlijk Spaanse, runderen in te zetten in een gebied van 190 hectare. De eilandbewoners reageerden verrast en hadden meer rekening gehouden met de komst van edelherten. Het Nationaal Park Schiermonnikoog verwacht in februari 2014 met een definitief plan te komen. De dieren zullen op zijn vroegst in het voorjaar worden uitgezet.

Op 30 oktober is het ecoduct Dwingelderveld over de A28 geopend. Door konijnen, hazen en reeën wordt al volop gebruik gemaakt van het ecoduct. Op het ecoduct zijn ook ‘natte eilandjes’ gecreëerd, belangrijk voor reptielen en amfibieën. Dit maakt dit ecoduct uniek in Nederland. De provincie Drenthe geeft aan dat ‘op langere termijn mogelijk ook het edelhert en wild zwijn van het ecoduct gebruik kunnen maken.’

Het aantal soorten broedvogels in de Oostvaardersplassen is sinds 1997 sterk afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek dat Sovon Vogelonderzoek Nederland in opdracht van Staatsbosbeheer heeft uitgevoerd.

Verbleven er in 1997 nog meer dan 90 soorten broedvogels in het natuurgebied, vorig jaar was dat aantal minder dan 60. Onder meer de nachtegaal, graspieper, boompieper en boomvalk komen niet meer voor in de Oostvaardersplassen.

Volgens Sovon is er een verband tussen het verdwijnen van de soorten en de hoge begrazingsdruk van edelherten, Konikpaarden en Heckrunderen. Daardoor is sinds 1997 veel vegetatie uit het natuurgebied verdwenen.

In een artikel in de Volkskrant van 19 oktober staat een bericht over ecoducten in het Banff National Park in Canada. Dit park op de grens van Canada en de USA in de Rocky Mounains is 6.641 km2, zes maal groter dan de Veluwe. Samen met het aanliggende Paece Park is de oppervlakte ongeveer een kwart van Nederland. Op een grote oost-west verbinding (Highway 1) waren er nogal wat verkeersslachtoffers te betreuren. Een zestal ecoducten zijn aangelegd nadat was gebleken dat manshoge tunnels onder de wegen niet werkten voor wolven, beren en hertachtigen. Ook werd duidelijk dat de hertachtigen zeer snel gebruik maakten van deze nieuwe ecoducten maar dat het wel zes tot tien jaar duurde voordat de carnivoren zoals beren en wolven zich regelmatig over deze ecoducten gingen verplaatsen. Dit alles waargenomen met cameravallen voorzien van bewegingsdetectie. Bij de bouw van deze ecoducten heeft men vooral naar Europa, speciaal naar Nederland, gekeken en kan het bijna geen toeval zijn dat het afgebeelde vijftig meter brede ecoduct verdacht veel op ons ecoduct over de A50 bij de Woeste Hoeve lijkt.

Eind jaren negentig doken ze regelmatig op in het nieuws, de muntjaks. Er waren diverse waarnemingen in de vrije natuur in Nederland. Men schat dat in Engeland enkele honderdduizenden muntjaks leven. De gevolgen daarvan zijn onder meer schade aan zeldzame bosplanten en daaruit voortvloeiend, indirecte schade aan insecten en bosvogels. En er is sprake van voedselconcurrentie met het ree. In Nederland heeft de Zoogdiervereniging een risico-analyse opgesteld. Men gaat er vanuit dat het in Nederland alleen om losgelaten dieren gaat en er geen sprake is van voortplanting. Dit jaar zijn er een aantal waarnemingen geweest, in september bij Heumensoord (Nijmegen) en eind september en begin oktober bij Goirle. Eén waarneming ging over een muntjak met jong, dan zou er dus waarschijnlijk wel sprake zijn van voortplanting in het wild. De risico-analyse kunt u nalezen op de site van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, klik hier.

Twee mannen zijn op heterdaad betrapt door opsporingsambtenaren van Stichting Groennetwerk. Volgens persvoorlichter John ter Horst van de Stichting zijn de laatste weken meerdere jagers op de Veluwe betrapt op het overtreden van de jachtregels. De mannen, die weliswaar in het bezit waren van een jachtakte, schoten nabij Elspeet het edelhert in de late avond met behulp van een schijnwerper, uren later dan het tijdstip, waarop het schieten van een hert nog is toegestaan. Het edelhert is in beslag genomen. Een van de mannen was een jaar geleden ook al betrapt op overtreding van de faunawet. De Stichting is met zijn medewerkers dag en nacht alert op overtreding van de regels. ,,Het is een slechte zaak dat jachtaktehouders zich met deze praktijken bezighouden, en een smet op de goede faunabeheerder en jager.'' Stichting Groennetwerk is een samenwerkingsverband van opsporingsambtenaren (BOA's) van de provincie Gelderland, particuliere en andere terrein-eigenaren, zoals o.a. Geldersch Landschap, Natuurmonumenten en de Gemeente Nunspeet.

Het winternummer komt eraan. Begin half december in de bus met o.a. de volgende onderwerpen:

• Beheeradviezen in OVP niet opgevolgd
• Recensie film De Nieuwe Wildernis
• Volksraadpleging door Natuurmonumenten
• Nieuws over de wildpassage nabij park de Hoge Veluwe
• Winterrust van edelherten
• Interview met Rob van Baarle
• Verstoringen tijdens de hertenbronst
• En een kerstverhaal

Beste lezer van de nieuwsbrief. Als u deze nieuwsbrieven met plezier leest en het werk van Vereniging het Edelhert interessant en nuttig vindt, zou u kunnen overwegen om ons financieel te steunen middels een lidmaatschap. We verwelkomen u graag als lid. Als lid krijgt u voor slechts € 22,- per jaar vier keer per jaar ons prachtige blad Het Edelhert en daarbij kunt u o.a. ongeveer 10x per jaar gratis mee met onze excursies. Aarzel dus niet en meld u hier aan.

Het tijdschrift Het Edelhert op je iPad. Ondertussen zijn er tien edities van tijdschrift Het Edelhert beschikbaar in de App voor de iPad. Compleet met index en zoekfunctie. Voor slechts € 1,79 zijn deze edities te raadplegen. De recent verschenen zomeruitgave 2013 staat er ook in.

Eerdere kopers kunnen voor € 0,89 een update downloaden, incl. de komende edities tot en met 2014.

Aan deze nieuwsbrief werkten mee:

Teksten: Janoh de Groot, Renée Willemsen, Jan Paulides.

Foto's: Janoh de Groot, Jan Paulides.