Vragen en Reactie
Vereniging het Edelhert/Werkgroep Leefbaar OVP
m.b.t. het Beheerplan Oostvaardersveld
2015-2020
Voor het beheerplan Oostvaardersveld hebben de stakeholders die de grote grazers vertegenwoordigen uit het Stakeholdersoverleg OVP geen inbreng gehad. Omdat het OVV gezien wordt als onderdeel van het OVP gebied en het beheer met o.a. edelherten wordt uitgevoerd reageren wij als Vereniging het Edelhert op dit beheerplan.
1.1 Het Oostvaardersveld (OVV) (240 ha) wordt het ‘etalagegebied’ voor de Oostvaardersplassen (OVP)genoemd.
Waarom is het nodig om een etalagegebied te maken van een 6000 ha uniek natuurgebied wat gewoon aangrenzend is en waar SBB zegt zo trots op te zijn?
Een etalage moet een afspiegeling zijn van het product wat aangeprezen wordt. Het OVV mag landschappelijk misschien wel overeenkomstig aangelegd zijn, beheer technisch wordt het een totaal ander plaatje waar de bezoeker in rondgeleid wordt.
In de OVP is er bewust gekozen voor natuurlijk beheer met 3 soorten grote grazers wat de huidige kaalslag tot gevolg heeft.
In het OVV worden verschillende begrazingsregiems uitgevoerd, zonder runderen, de paarden zijn “gehouden” dieren en worden bij te grote begrazingsschade uit het gebied verwijderd. Ook de hoeveelheid herten, die mogelijk vanuit de OVP het OVV gebied bezoeken, worden bij een te grote schade teruggedreven naar de OVP.
Een beheervorm die het ecologisch draagkrachtmodel genoemd wordt. Echter, de bezoeker wordt niet meer geconfronteerd met de huidige situatie waarin de OVP verkeert zoals verdwenen struikgewas, afgekloven en vernielde bosgebieden, dode en/of graatmagere dieren.
Kortom: de bezoeker aan het OVV krijgt een totaal ander beeld geëtaleerd dan dat in de OVP te zien is.
2.2.2
Fauna
In dit hoofdstuk worden diverse dieren genoemd maar er wordt gezwegen over het ree en de vos.
Waarom worden deze dieren niet genoemd?
Wat is het aantal reeën in de OVV per oktober 2015?
Wat gaat dit beheer voor het aantal reeën betekenen?
Dat de vossenpopulatie in de OVP en daardoor ook in het OVV erg hoog is, is bekend. Wat zal in de toekomst de invloed zijn van deze populatie op de bodembroeders in het OVV?
Sturen van de begrazingsdruk blz. 10
Begrazing door edelherten wordt gerealiseerd via het openzetten van een voetgangers onderdoorgang tussen het OVV en de OVP.
De enige faunaverbinding tussen de OVP en het OVV wordt gevormd door dit tunneltje van 3 meter breed, 2,40 meter hoog en 35 meter lang.
Dat deze verbinding, een drooggelegde duiker, niet voldoet aan de door RWS en Prorail opgestelde Leidraad Tunnels en Ecoducten is ook bij SBB bekend. Het OVV blijft daardoor een afgesloten gebied, kleiner dan 5000 ha en de hoefdieren blijven/zijn gehouden dieren. Het is ook de vraag of edelherten frequent deze verbinding zullen gaan gebruiken zoals in het beheerplan wordt voorgesteld. Dat een aantal niet vermelde zaken in het beheerplan OVV toch aandacht verdient moge hierna duidelijk worden:
Deze doorgang is voor de bezoeker en het edelhert de enige verbinding tussen het OVV en OVP.
De tunnel kan regelmatig, om diverse redenen, afgesloten worden voor herten. Hierdoor wordt het OVV een op zich zelf staand gebied < 5000 ha.
Wat zijn de juridische consequenties m.b.t. de F&F wet?
Volgens de provincie Flevoland gaat de ontheffing over: “Bij het opstellen van het beheerplan voor het nieuw ingerichte Oostvaardersveld heeft de KNNV aandacht gevraagd voor het behoud van de huidige vegetatieve waarden en haar zorg geuit dat deze door begrazing door edelherten onder druk komt te staan. In dat kader is de provincie aangesproken op haar bevoegdheid op grond van de Flora- en faunawet om een ontheffing te verlenen voor het opzettelijk verontrusten van edelherten om plaatselijk de begrazingsdruk te verminderen.” En verder:
“In de praktijk zal het dan gaan om het verjagen van enkele edelherten naar een ander deel van het Oostvaardersveld of naar het Oostvaardersplassengebied. Er zal in ieder geval geen sprake zijn van een blijvende afsluiting van het Oostvaardersveld.”
Dus geen afsluiting van de tunnel maar waar blijft de noodzaak voor een ontheffing?
De ontheffing, afgegeven door de Provincie Flevoland voor het “opzettelijk verontrusten van edelherten” is op zich zeer discutabel daar SBB welbewust deze herten, gemonitord en wel, planmatige aantallen heeft toegelaten in het OVV.
Waarom wordt vooraf niet vastgelegd hoeveel herten men toelaat?
De ontheffing voor het “opzettelijk verontrusten van edelherten” is echter totaal iets anders dan wat in werkelijkheid gaat gebeuren n.l. het geforceerd terugdrijven van herten naar de OVP. Om dit te doen moeten de herten door dit tunneltje, op klaarlichte dag gedreven worden van zeer beperkte afmeting. Dit is absurd, belachelijk en zeer risicovol voor de dieren. Het is vragen om ongelukken en zeer waarschijnlijk niet eens uitvoerbaar.
Waarom wordt de aangevraagde vergunning van “verontrusten” naar “geforceerd opdrijven” opgerekt?
De staatssecretaris heeft aangekondigd dat het OVV en het HH een extra beschuttingsmogelijkheid zou geven voor de edelherten uit de OVP. Er was sprake van een gepaste toelating van edelherten in het gebied. Er is nooit sprake geweest van het terugdrijven van edelherten uit het gebied! De extra beschutting gaat hooguit gelden voor een zeer beperkt aantal edelherten en is dan ook niet wat in het ICMO advies werd voorgesteld.
Waarom wordt niet aangegeven dat het terugdrijven tegen het advies van de Staatssecretaris is?
Dat deze tunnel als enige verbinding vice versa voor hert en bezoeker dienst moet doen is voor zowel de herten als voor de bezoekers zeer risicovol. Een ontmoeting halverwege de 35 meter lange tunnel is voor beide gebruikers desastreus.
Heeft men hierover voor de bezoekers een risico inventarisatie opgesteld?
6.1.3
Zie ook Monitoring punt 3
De populatie konikpaarden schommelt nu tussen de 50 en 70 dieren. De natuurlijke aanwas per jaar is even groot als het aantal exemplaren wat jaarlijks sterft!
Is dit wel waar?
In het verleden is diverse malen in het Stakeholdersoverleg gesproken over de paarden in het OVV. Steeds is meegedeeld dat de paarden in het OVV “gehouden dieren” zijn en regelmatig ingevangen werden en gebruikt zijn voor o.a. herplaatsing in andere natuurgebieden.
Waarom wordt niet vermeldt dat de paarden (gechipte) gehouden dieren zijn, en hoe exact het beheer wordt uitgevoerd?
3.2.1
Natuurbeheer & Brief Staatsecretaris 12 maart 2015, blz 4
In de bosrijke schil, (o.a. Hollandse Hout, Oostvaardersveld, Kotterbos) waar verschillende functies samenkomen, zal het beheer anders vormgegeven worden. Het aantal grazers (veelal edelherten) zal afgestemd moeten zijn op de verschillende waarden die hier aan de orde zijn. De beheervorm voor dit gebied zal worden vastgelegd in een beheerplan en in samenspraak met de omgeving in het komend jaar worden uitgewerkt.
Wanneer kunnen we, na het Oostvaardersveld, voor de gebieden in de bosrijke schil zoals het Kotterbos en het Oostvaardersbos een andere beheervorm verwachten zoals door de Staatssecretaris toegezegd en hoe ziet die beheervorm er dan uit?
Conclusie
SBB stelt in het beheerplan OVV dat biodiversiteit belangrijker is dan overbegrazing!
VhE is blij dat voor het OVV wordt afgestapt van het in de OVP toegepaste, onbeheerde grote grazersbeleid waardoor alleen al door voedselgebrek het vroeg reactief beheer nodig is, wat overigens het lijden van de dieren niet voorkomt. Het lerend beheren met als insteek het aantal grazers aan te passen aan het voedselaanbod en voorkoming van ongewenste schade aan vegetatie noemt VhE in haar rapport Alternatief beheerplan Oostvaardersplassen 2010 het “ecologische draagkracht” model. (zie www.hetedelhert.nl) Wij zien dit graag toegepast in het hele OVP gebied!
Echter VhE is het principieel oneens met het ‘gebruik van edelherten’ waarmee dit in het OVV moet worden bereikt.
Voetnoot
De vragen en commentaar opgesteld voor het OVV zal o.i. in de toekomst ook gelden voor het gedeelte van het Hollandse Hout (HH) ten zuiden van de spoorlijn. Dit omdat de herten voor het HH door het OVV moeten trekken.
In het HH worden echter geen paarden toegelaten dus er wordt alleen gestuurd met de hoeveelheid herten!
Het is o.i. niet mogelijk om in het Hollandse Hout en het OVV twee verschillende begrazingsregiems toe te passen.
24 februari 2016
Jozef H.M. Linthorst
Voorzitter Vereniging het Edelhert
Lid Werkgroep Leefbaar OVP
06 30447359