Op 16 oktober 2010 werd in Vogelenzang de jaarlijkse ledendag gehouden. Deze stond geheel in het teken van het damhert. Plaats van handeling waren de Amsterdamse waterleidingduinen (AWD). Plaats van samenkomst was het dorpshuis in Vogelenzang, waar de eerste leden al ver voor 10.00 uur arriveerden.
In zijn welkomstwoord lichtte waarnemend voorzitter Bas Worm de keuze voor de AWD toe. De vereniging zet zich in voor edelhert en damhert. Het damhert is in Nederland een ondergeschoven diersoort volgens Bas. Het bestuur wil daar verandering in brengen door ook zelf meer aandacht aan het damhert te besteden. Met de inleider van vandaag, Rik Schoon, heeft het bestuur een deskundige op dit gebied in huis. In ons midden was ook de beoogd voorzitter Jozef Linthorst. Deze werd kort aan ons voorgesteld.
Rik Schoon was van 1992 tot 2007 Hoofd Faunabeheer, handhaving en recreatie in de AWD. Tegenwoordig is hij met zijn bedrijf Terra Salica actief op het terrein van faunabeheer. Bij zijn aantreden in de AWD liepen er in het gebied ca. 500 à 600 reeën en weinig damherten. Nu zijn de reeën bijna geheel verdwenen. De oorzaak daarvan ligt in de voedselconcurrentie door de populatie damherten die minimaal 1178 dieren omvat. Deze zijn gezien en geteld, dus zeker aanwezig. In een boeiend, ontspannen en soms humoristisch betoog nam Rik ons mee in de wereld van het damhert. De aanwezigen, toch vooral edelhertenliefhebbers/kenners, hebben veel van de voordracht opgestoken. Naast de algemene informatie over de “dammen” kregen we ook veel te horen over de huidige stand van zaken in de AWD. Op deze manier werden we goed voorbereid op de wandelexcursie na de lunchpauze. In het winternummer van Het Edelhert zal een weergave van het betoog van Rik worden opgenomen.
(Gedeeltelijk) carpoolend reden we na de lunch (aangeboden door Waternet) in colonne naar de parkeerplaats bij pannenkoekenhuis ’t Panneland. In drie groepen gingen we het terrein in. Na de aankondiging dat twee groepen een flink eind zouden lopen en één groep het wat rustiger aan zou doen, ontstond er enige hilariteit. Het duurde even voordat enkelen van ons kozen voor de rustige groep. Het bleef bij 15 deelnemers, zodat we (ik koos ook voor deze groep) een voor de gids behapbare groepsgrootte hadden. Een kleinere groep geeft meestal een betere gelegenheid tot informatieoverdracht dan een grote groep. Ik weet niet hoe het is gegaan in de andere groepen, maar wij hebben veel kennis opgedaan over de leefwijze van de damherten en hun bronstgedrag. De bronst was net redelijk op gang gekomen. We hebben dan ook van zeer dichtbij enkele mooie bronsttaferelen kunnen zien. De AWD is met een toegangskaartje (1,20 euro) toegankelijk op een paar (rust-)gebieden na en men mag van de paden af.
Tijdens de bronst is het op sommige plekken behoorlijk druk. Mensen lopen soms dwars door een groepje kaalwild, dat wordt achtervolgd door een bronstig hert, heen. De organisatie bekijkt jaarlijks of men maatregelen moet nemen tegen het “bronsttoerisme”. In tegenstelling tot de edelherten trekken damherten zich weinig aan van mensen, zo dicht in hun nabijheid. Vooralsnog kan de mens onbelemmerd de bronst van dichtbij volgen. Er zijn in het gebied ca 1 miljoen bezoeken per jaar. Dit maakt duidelijk hoe belangrijk dit natuurgebied is voor de bewoners van de omliggende steden en dorpen. Waternet heeft m.b.t. de AWD te maken met 4 aanliggende gemeentes, de gemeente Amsterdam en twee provincies. Daarbij komen dan nog vele maatschappelijke organisaties met allemaal hun eigen wensen en ideeën
Het is mij duidelijk geworden dat het een hele uitdaging is om bij zoveel partijen met verschillende belangen tot een algemeen aanvaard beheerplan te komen.
Na de gewaardeerde excursies reden we terug naar het dorpshuis in Vogelenzang, waar nog geruime tijd werd nagepraat over deze zeer geslaagde ledendag 2010.
Rik Schoon geeft een vlammend betoog met regelmatig een knipoog naar menselijk gedrag.
Van Waternet krijgen we het lunchpakket aangebodem
Jan Piet Heeremans vertelt over het bedrijf Watermet en natuurlijk over de dammen.
Voor elke fotograaf een heerlijkheid om een niet-schuw hert van korte afstand te fotograferen.
Poseren bij het damhert in de bronstkuil
Bas Worm bedankt de Jan Piet Heeremans en Huub Adank voor de rondleiding.
Afsluitend nog even de borrel.
