Ondertussen ga ik al een paar jaartjes naar de bronst. Eigenlijk al van jongs af aan. Zo’n beetje vanaf mijn tiende. Dus nu al bijna 40 jaar (!). En toch ben ik er nog niet op uitgekeken. Nog lang niet. Elk jaar wacht ik weer met spanning op de eerste burrel in het woud. Mijn hart springt dan op. Yes, het begint weer. Dat geluid is zo oerrrrr…..
Sommige mensen vragen wel eens: heb je het dan ondertussen nog niet gezien? Mijn antwoord is dan: nee, nog lang niet. En dan maak ik maar een vergelijking met een voetbalmatch. Dat spelletje kent iedereen, de regels zijn bekend, de spelers ook. En toch kijken we (nou ja, velen) er steeds weer naar. Het blijft spannend (als je er van houdt): wie gaat er winnen, wordt er een beetje mooi gespeeld, zijn er nog verrassingen in petto. Zo is het ook met de bronst: zien we nog bekende herten, zal ik dit jaar eindelijk eens een mooi gevecht voor mijn neus krijgen, wanneer zal het hoogbronst zijn en zullen we nog verrassingen te zien krijgen. Voor ik naar die ‘verrassing’ ga, nog even wat over dat gevecht voor je neus. Nu weet ik wel dat de vaste, regelmatige bezoekers op de Hoge Veluwe tijdens de bronst eigenlijk elk jaar wel een keer een of meerdere gevechten voorgeschoteld krijgen, maar in de vrije wildbaan is dat echt anders. Ik heb het in die 40 jaar vaak gehoord (in de dekking, achter een heuvel of achter een grote vliegden), enkele malen ook gezien (ver weg en/of nog te donker voor foto’s), maar dus nog nooit mooi dichtbij en bij goed licht voor mijn neus. Geloof het of niet, maar het is waar. Dat is niet zielig hoor, ik zie heel veel andere mooie dingen, en het motiveert mij nog steeds om te gaan en te hopen dat het toch een keer gaat lukken. Nou, dat was even inleiding genoeg.
Nu naar de bijzondere ontmoeting. Je hoort de faunabeheerders, jagers en andere hertenkenners wel eens zeggen dat je in de bronst opeens onbekende herten in je veld tegenkomt. Herten die de rest van het jaar elders ‘wonen’. En dat je in de bronst ook opeens oude herten tegen kunt komen, heel oude herten, die buiten de bronst vaak onopvallend in een stil bosvakje aan de rand van een leefgebied staan. Nou, zo’n hert kwam ik deze bronst op een ochtend ook tegen. Begin oktober om precies te zijn. Ik wilde bij een open plek in het bos gaan aanzitten om te kijken of er toevallig nog een dier door zou trekken, om bij aankomst al een hert op het veldje te zien zitten. Gauw de verrekijker erbij gepakt viel het me op dat het dier maar 1 stang op had. ‘Vast de ander afgebroken tijdens een gevecht’, was mijn eerste gedachte.
Maar na een tijdje rustig observeren zag ik dat er niets afgebroken was, maar dat de linkerstang slechts uit een knobbel bestond, zonder sporen van afgebroken delen. Het dier leek al helemaal afgebronst, aan de latten om het zo maar te stellen.
Verdere observatie leerde ook dat het hier een stokoud en zwaar teruggezet hert betrof: de driehoekige kop met ramsneus; de slab onder de kin, de resterende stang diep in en zijwaarts van de kop geplaatst en in de enige opgezette stang was ook onderin de klassieke ‘ouderdomsknik’ te zien.
Dus stilletjes aan de rand gaan zitten, de foto-apparatuur klaargezet en toen afwachten maar. Het beest zou toch vanzelf een keer in de benen komen na een tijdje uitgerust te hebben. Dat deed hij inderdaad, zelfs 2 keer in 3 uur tijd (je moet natuurlijk wel een beetje ‘Ausdauer’ hebben met aanzitten): de 1e keer ging hij staan om te kijken naar een jong hertje dat tussen hem en een tussenraster langs trok. Hierbij werd de hoge leeftijd wederom bevestigd: het stijve opstaan en de houding van de kop: bijna in een rechte doorgetrokken lijn met de rug en de knik in de overgang van nek naar romp. Toen viel me ook op dat 1 oog blauwig en mat van kleur was, hetgeen een teken van staar/slechtziendheid is.
De ‘ouwe’ eenstanger burlde ook nog naar dat langstrekkende jonge hertje. Waarop ik nog bedacht dat het oude dier niet bang uitgevallen was. Immers, met 1 goed oog en slechts 1 stang ben je toch eigenlijk geen partij in de bronst!
De 2e keer dat het oude dier in de benen kwam, was toen zich vanuit de zuidelijke dekking een ander hert meldde. Nieuwsgierig speurde ik met de verrekijker de bosrand af om te kijken wat er toch aan kwam. Dat bleek achteraf een foutje, want toen ik even terugkeek naar de oude baas was hij al lang in de benen - dus toch wel bang - en zowat in de dekking rechts verdwenen: hij had het hazenpad al gekozen. Met de oren naar achteren - gericht op het mogelijke onheil - liep hij vlot weg.
Ondanks dat de aftocht wat overhaast plaatsvond en ik niet helemaal het beeldmateriaal kon maken wat ik gehoopt had, was ik toch verheugd over deze ontmoeting. Wanneer kom je nou zo’n oude baas in het veld tegen en kun je deze zo lang rustig observeren? Thuis gekomen natuurlijk direct een aantal foto’s in het netwerk verspreid om te vragen wie het dier kende om zo te proberen diens ‘thuisbasis’ helder te krijgen. Na enkele dagen komt het bericht dat het dier uit een buurveld komt. En nog weer een dag of wat later komt het aanvullende bericht dat de oude eenstanger bij terugkomst in dat buurveld ook geschoten is. De foto’s van de trofee laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Ook komt dan de bevestiging dat uit een oog inderdaad ‘het licht’ uit was (staar). Op basis van de gebitsslijtage is het dier geschat op 14 a 15 jaar. Daarmee was het natuurlijk een prima afschot, maar toch ben ik blij dat ik hem voordien nog even levend mocht meemaken.
