juni 2013

Voor alle bezoekers van de website en leden van onze Vereniging Het Edelhert (VHE) brengen wij alle abonnees op de nieuwsbrief per e-mail op de hoogte van de actualiteiten omtrent met name de dam- en edelherten, alsmede verenigingsnieuws, zoals ledendagen, rasterwerkzaamheden en andere zaken waar de Vereniging zich mee bezig houdt. Aanmelden via de website (linksboven). Uitschrijven kan elk moment via de [unsubscribe link] onderaan de nieuwsbrief. Lees hier de nieuwsbrieven online.

De gemeente Amsterdam heeft o.a. Vereniging Het Edelhert uitgenodigd om van gedachte te wisselen over een mogelijk, toekomstig nieuw beleid voor het beheer van de damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Dit 3.400 ha grote bos- en duingebied is nu voor ongeveer de helft omrasterd met een hoog hek, aan de zuidkant afgezet met schrikdraad en aan de zeekant helemaal open. Het zal algemeen bekend zijn dat de huidige, geschatte 1800 damherten binnen dit raster niet worden beheerd, dat er deze winter veel zijn dood gegaan van de honger, dat er nog regelmatig aan de zuidkant dieren worden doodgereden, dat er nog regelmatig schade is op de bollenvelden en dat de schade aan het gebied zelf dusdanig groot is dat de Natura 2000 waarden niet meer worden gehaald. Lees meer

Door de crisus zijn het zware tijden. Ook voor onze huisdrukker Outhuis & Kemperman uit Velp van tijdschrift Het Edelhert, waar we al jaren met veel tevredenheid mee samenwerken, ging de crisis niet ongemerkt voorbij. Afname van de vraag naar gebruiksdrukwerk (briefpapier, visitekaartjes). dalende oplages van bladen en krappe budgetten van bedrijven voor printuitgaven en media en structurele overcapaciteit in de branche zorgt voor druk op de marge. Een slechtbetalende debiteur kan je dan de das omdoen. Gelukkig gaan een aantal mensen van Outhuis over naar een andere drukkerij, van der Wiel & Rosmalen Drukkers in Arnhem en kunnen we de gedrukte versie van het tijdschrift met behoud van kennis en kwaliteit voortzetten. Dit speelt allemaal in juni, de maand dat ons blad uitkomt. Hierdoor zal de zomereditie van Het Edelhert iets later uitkomen.

Volgens de telling in november 2012 waren er ongeveer 3350 edelherten, daar zijn 1256 edelherten (37%) in de afgelopen winter van dood gegaan. Van de 1100 Konikpaarden gingen er 283 dood (26%) en van de 300 Heckrunderen gingen er 145 (48%) dood. Dieren waarvan duidelijk is dat zij de winter niet zullen overleven, werden afgeschoten om onnodig lijden te voorkomen. Hierbij zijn niet inbegrepen de exemplaren die uit het zicht verkommeren, dat aantal mag niet meer dan 10% zijn van het totaal aantal dieren dat doodgaat.. Ook wordt er bij de conditiebepaling rekening gehouden met de omstandigheden, zoals beschutting, voedsel en weer en tijd van het jaar. Vervolgens volgt er een ijzige stilte rond de OVP. Stilte voor de storm of blijft het doormodderen?

Voor het tweede jaar op rij is het aantal levende dieren flink gedaald. Volgens Staatsbosbeheer passen de populaties zich op een natuurlijke manier aan het gebied aan door voor een groot deel dood te gaan. Wil de politiek dit wel? Lees meer

Van de hand van Luc Enting zijn bijgaande opnames van de edelherten op de Hoge Veluwe. Mooie beelden over met name de cyclus van het gewei. Klik hier.

In Nederland heeft Natuurmonumenten een aantal edelherten gezenderd om inzicht te krijgen in het trekgedrag. Ook in Oostenrijk zijn een aantal edelherten voorzien van GPS zenders. Het edehert Ludwig is daar één van. Ludwig legde in een jaar een afstand af van 580 km in een gebied van 2400 ha. Gedurende de periode waarin er sneeuw lag, verbleef hij op ca 900 meter hoogte en vertoonde weinig activiteit, zie kaart.

Ook de wolf is vaak verkeersslachtoffer, zo blijkt uit onderzoek in Duitsland. Van de 40 wolven die sinds 2000 geen natuurlijke dood gestorven zijn, zijn er 35 door het verkeer omgekomen en 5 geschoten. Een wolf heeft per dag gemiddeld 3,5 kilo vlees nodig. Ter vergelijking, dit zijn ca 60 reeën op jaarbasis. Landbouwdieren maken slechts 1% uit van de gegeten prooidieren. Meer dan de helft van de prooidieren bestaan uit reeën, gevolgd door roodwild 21%, zwartwild 18% en ca 5% kleinwild. Ruimte is belangrijk voor wolven, een roedel heeft ongeveer tot 250 km2 leefgebied nodig. Op basis daarvan is berekend dat in heel Duitsland plaats is voor 440 roedels, gemiddeld bestaand uit 8 dieren. Dat zou een totaal zijn van ca 3500 dieren.

Edelherten zijn herbivoren en eten dus enkel plantaardig voedsel. Eén keer per jaar wordt daar een uitzondering opgemaakt, zowel door de herten als door de hindes. De herten eten na het vegen van het gewei soms hun eigen bast. Deze zit nog vol met voedingsstoffen waar het hert dankbaar gebruik van maakt. De hinde eet na het zetten van het kalf de moederkoek en geboortevliezen op. Het kalf is volledig reukloos maar de nageboorte niet. Door de placenta op te eten, voorkomt ze ook dat door de geur roofdieren gelokt worden.
Klik hier voor een video van de geboorte van een hertenkalf.

In het Weerterbos zijn in april Exmoor pony's uitgezet. Het gaat om vijf merries en een hengst. Zij gaan het centrale gebied van het Weerterbos, genoemd de Grashut, begrazen. In deze voormalige landbouwenclave gaan de pony's samen met de in het jaar 2005 uitgezette edelherten zorgen voor een gevarieerde vegetatie. Exmoor pony's zijn goed bestand tegen ons klimaat en zelfredzaam met betrekking tot het zoeken naar voedsel en het veulenen. Bron: Limburgs Landschap

Mag de 10%-regeling gebruikt worden om de reguliere jachttijd te verlengen?

De 10%-regeling is in het leven geroepen om ruimte te laten om verkeersslachtoffers die gewond zijn te kunnen afschieten. Nu na tellingen blijkt dat het aantal edelherten op de NW-Veluwe veel te hoog is, meende de FBE samen met de Provincie dat deze 10%-regeling zou kunnen worden gebruikt om alvast te beginnen met verminderen. Vereniging Het Edelhert heeft hier bezwaar tegen aangetekend. Niet alleen omdat de hindes een kalf zetten in deze tijd en ze daarbij alle rust wordt gegund, maar ook omdat dan nagenoeg het hele jaar gejaagd zou worden. Lees hier meer.

Interview met Joost Oosterbaan, oud-directeur van de KNJV: "Jagers jagen niet in de lente" en Jan Paulides, adviseur van VHE: "De hertenstand moet in harmonie zijn met de leefomgeving van zowel de herten als van de mensen".

Lees het artikel:

• blad 1
• blad 2

De provincie Gelderland wil het jachtseizoen met drie maanden vervroegen, om zo vooral op meer edelherten te kunnen jagen. Natuurbescherming maar ook zelfs jagers zijn tegen: de edelherten mogen niet geschoten worden als ze de jongen zetten of zogen. Felix Meurders (Vara) in gesprek met Joost Oosterbaan (oud-directeur KNJV) en aan de telefoon Jan Paulides (Vereniging het Edelhert).

Beluister het fragment

Bij de edelherten groeien de geweien tot wel één cm per dag en kunnen een lengte bereiken van bijna één meter. Belangrijk voor de opbouw van het gewei is calcium, fosfor en andere mineralen. Indien in de voeding tijdens 'het schuiven' van het gewei niet de noodzakelijke bouwstoffen aanwezig zijn, dan gaat dat ten koste van het skelet om aan de benodige bouwstoffen te komen. Het gewei is immers van hetzelfde materiaal gemaakt als de botten. Het gewei kan dan toch 'opgezet' worden.

Foto: Edelhert in volle glorie op de Midden-Veluwe

In de Oostvaardersplassen is in de laatste 10 jaar in de nawinter en in het voorjaar, juist in de tijd dat de herten voldoende goed voedsel nodig hebben voor het opbouw van het gewei, niet voldoende voedsel aanwezig. Gevolg: de mannelijke herten mergelen letterlijk uit. De geweigewichten waren eind jaren negentig nog rond de 9 kg. Dat is tegenwoordig teruggelopen naar amper 6 kg.

Foto: Edelhert in de OVP in betere tijden

Het tijdschrift Het Edelhert op je iPad. Vier edities van 2011 waren al beschikbaar in de App-store. Met index en zoekfunctie. Nu ook met de vier edities van 2012. Voorlopig nog steeds voor de lage prijs van € 0,79. Eerdere kopers kunnen gratis een update downloaden. Binnenkort komen daar de editie van 2013 bij.

Aan deze nieuwsbrief werkten mee: Teksten: Janoh de Groot, Renée Willemsen, Jan Paulides Foto's: Janoh de Groot, Jan Paulides.