Het Edelhert 

Het Edelhert

(cervus elaphus)

  • Het grootste op het land levende zoogdier in Nederland.

  • Behoort tot de evenhoevigen.

  • We onderscheiden:

    • Hindes (vrouwelijke dieren ouder dan 2 jaar)

    • Smaldieren (vrouwelijke dieren van 1 jaar oud)

    • Kalveren (vrouwelijke en mannelijke dieren in 1e levensjaar)

    • Herten of geweidragers (mannelijke dieren ouder dan 1 jaar)

    • Spitsers (mannelijke dieren van 1 jaar oud)

  • Herten hebben een schofthoogte van zo’n 105 tot 130 cm en hindes van 90 tot 110 cm.

  • Herten hebben een gewicht van zo’n 95 tot 160 kg (soms tot wel 200 kg). Hindes wegen 55 tot 80 kg. 

  • De bronst (paartijd) is van half september tot half oktober.

  • De kalveren worden geboren in de periode van half mei tot half juni. Een hinde krijgt één kalf.

  • Jaarlijks verliezen herten in het (vroege) voorjaar hun gewei, waarna er direct een nieuw gewei gaat groeien met daaromheen een fluweelachtige huid, de basthuid.

  • In de late zomer / vroege herfst als het nieuwe gewei is volgroeid, vegen de herten de basthuid om het gewei er af aan struiken en boompjes.

  • De kleur van de vacht van edelherten is in de zomer roodachtig (vandaar ook wel de term roodwild). In de winter is de vacht grijsbruin.

  • In Nederland komt het edelhert met name voor op de Veluwe en in de Oostvaardersplassen. Er zijn daarnaast nog enkele kleinere populaties te vinden in Flevoland en in Brabant / Limburg (het Groene Woud en het Weerterbos).

over het edelhert

  • Een edelhert een mens tot op 1 kilometer kan ruiken? Een damhert kan een mens tot op 300 meter ruiken.

  • Kalfjes die net geboren zijn geen geur hebben? Zo kunnen mogelijke vijanden het kalf niet ruiken!

  • Mannelijke edelherten en damherten elk jaar hun gewei verliezen en dat er binnen drie maanden een nieuw en vaak groter gewei terug groeit?

  • Het gewei 1,5 centimeter per dag kan groeien?

  • Een groeiend gewei omgeven is door een huid? Het ziet eruit als een fluweelachtig laagje om het gewei en bevat veel bloedvaten. Deze bloedvaten zorgen ervoor dat er voedingsstoffen bij het gewei komen zodat het kan groeien. Op een afgeworpen geweistang kan je dit goed terug zien. De talloze lijntjes op een geweistang laten zien waar de bloedvaten zich bevonden. Als het gewei volgroeid is, droogt de huid, ook wel basthuid genoemd, in en laat los van het gewei.

  • Er een heus herten jargon bestaat?

    flemen: mannelijke herten hebben een klein en gevoelig orgaan in het gehemelte. Dit orgaan gebruiken ze om hindes :op te sporen die bereid zijn om te paren. Dit doen ze door lucht op te zuigen. Zo kunnen ze in de lucht ‘proeven’ welke hinde bereid is om te paren.

    beslaan: het dekken van de hinde

    boonsel: uitwerpselen

    burlen: brullend geluid om indruk te maken

    fourageren: het regelmatig zoeken en vinden van eten

    hinde: vrouwtje

    hert: mannetje

    kalf: pas geboren hert

    laveien: eten

    lopers: poten

    ril: schuw

    spitsers: jonge mannelijke herten hebben stokjes (spitsen) i.p.v. een gewei met zijtakken