Geacht college van gedeputeerde Staten van Flevoland,
De Provincie Flevoland heeft aan de Universiteit Utrecht opdracht gegeven een literatuuronderzoek te verrichten naar de mogelijkheden van anticonceptie bij vrijlopende hoefdieren. In de bestaande literatuur is al veel bekend over anticonceptie van b.v. olifanten en buffels in Afrika, mustangs in Amerika of herten in een stadspark van Detroit maar er zijn geen gegevens bekend over anticonceptie van honderden, vrijlevende, wilde, Europese edelherten.
Vereniging het Edelhert heeft in 2018 de twee experts in Nederland prof. dr. Tom Stout en drs. Mark Hoyer hun mening gevraagd betreffende het toedienen van anticonceptie bij edelherten uit de Oostvaardersplassen en de bevindingen verwerkt in een artikel voor ons tijdschrift Het Edelhert.
Als bijlage een kopie van het artikel uit het zomernummer van het tijdschrift Het Edelhert met de titel: Is anticonceptie bij wilde edelherten een nieuwe beheervorm?
Dit artikel is het lezen waard en is mede gebaseerd op het rapport van onze vereniging 'Standpunt ten aanzien van het beheer van edelherten en damherten in Nederland' uit 2009.
Graag vraag ik nog even u aandacht voor het volgende:
1. De edelherten die in 1992 vanuit diverse hertenfokkerijen in Europa in de OVP zijn uitgezet waren niet wild, de nakomelingen en tevens huidige populatie is nu na 27 jaar volledig verwilderd en moeten nu ook zo beoordeeld worden, dit natuurlijk naast de wettelijke status van 'wilde dieren'.
2. Iedere handeling welke verstoring geeft aan deze wilde edelherten is in de zin van de wet strafbaar en gaat in tegen het dierenwelzijnsprincipe.
3. In de afgelopen tijd is weer eens duidelijk geworden dat het menselijk ingrijpen zoals het in quarantaine houden en het 'slepen' met dieren zoals een transport over meer dan 24 uur tegen alle dierenwelzijnsprincipes indruist.
Wij vertrouwen erop dat deze informatie u meer inzicht geeft betreffende de toekomstige beslissingen over 'onze' edelherten in de eens zo mooie Oostvaardersplassen.
Mocht een toelichting nodig zijn, natuurlijk van harte welkom.
Namens het bestuur van VhE
Jozef H.M. Linthorst
Betreffend artikel is te lezen via onderstaande link of als pdf te downloaden
NP De Hoge Veluwe kondigt begin juli aan dat het park alle wildpassages van en naar het park gaat afsluiten. Het park zegt in afwaching te zijn van afspraken met de provincie over de grote stroom herten die vanuit het Deelerwoud naar het park toetrekken. Daarnaast wil het park geen toegang verlenen aan de wolf. Het park geeft aan dat al voor het derde jaar een grote toestroom (50%) van herten heeft van het Deelerwoud, voorheen was dit 2%. De binnengekomen herten doen zich tegoed aan de natuurlijke verjonging van de bossen van het Nationale Park.
Met deze actie schendt het park een miljoenendeal die het met de provincie had gesloten in 2012. Deze zogenaamde packagedeal hield in dat in ruil voor het openstellen van de wildpassages Deelerweg en Oud-Reemst Provincie Gelderland miljoenen aan het park betaalde. De Hoge Veluwe kreeg daarmee de door de provincie zo vurig gewenste aansluiting met andere natuurgebieden, zo meldt het AD.
Met het dichtzetten van de ecoducten zette Nationaal Park de Hoge Veluwe begin juli deze stap. Toen er in 2013 op de gehele Veluwe flinke stappen werden gemaakt in het ontrasteren van de Veluwe werd tussen NP De Hoge Veluwe en het Deelerwoud ook een wildpassage aangelegd (daarnaast kwam er een ecoduct in zuidelijke richting). De edelherten en damherten konden daarmee vrij in- en uitlopen van het ene naar het andere gebied. Enkele jaren daarna begon Natuurmonumenten in het Deelerwoud een pilot met het stoppen van afschot van de aanwezige herten, een afschotvrije zone werd ingesteld. Dit heeft geresulteerd in de groei van de aanwezige hertenpopulatie. Dat de herten van het Deelerwoud in de gaten zouden krijgen dat er bij de buren genoeg te vreten was, kon je natuurlijk op wachten. Nu het aantal overlopers flink is gegroeid besloot NP De Hoge Veluwe de poorten weer te sluiten.
Naast de binnenkomende herten heeft het park ook problemen met de wolf. Vanaf de eerste aankondiging van deze predator heeft directeur Van Voorst tot Voort aangekondigd dit dier niet te willen toelaten tot het park. De aanwezige moeflons zouden een te gemakkelijke prooi zijn en het park wil deze wilde schapen op de heide niet kwijt.
Bij het oprukken van de Afrikaanse varkenspest vorig jaar heeft het park al de varkenspoorten op de ecoducten gesloten. Hiermee is het park nu weer hermetisch gesloten voor de dieren. Deze situatie is niet nieuw, de wildpassages en ecoducten waren immers pas vanaf 2013 in gebruik genomen.
Volgens Van Voorst tot Voorst heeft het nationale park vrijwillig meegewerkt aan, wat hij noemt, 'de hype van ecoducten': "Wij hebben wel altijd gezegd: we willen geen overlast krijgen van de buren. Wij veroorzaken zelf ook geen overlast bij onze buren. Wij willen ons beheer in eigen hand houden. Het gaat om particulier grondbezit. Wij hebben een hoge biodiversiteit in het park. Die hebben we bereikt met actief beheer en voortdurend ingrijpen."
In 2017 kreeg het park de BelleEuropa Award, een prestigieuze Europese prijs voor excellent beheerde particuliere natuurgebieden met een hoge biodiversiteit. Van Voorst tot Voorst: "Wij kiezen voor moeflons om de heide open te houden omdat de moeflon de enige soort is die ook grove den eet. Door de open gebieden te laten begrazen hoeven wij daar geen machines in te zetten. Daar past de wolf niet bij. Er komen voornamelijk edelherten binnen en wat damherten. Doordat er meer herten binnenkomen, moeten onze mensen meer jagen. We houden de aantallen herten en wilde zwijnen bewust laag. We streven naar een voorjaarsstand (na afschot en vóór geboorte) van circa 220 moeflons, 50 wilde zwijnen en 180 edelherten. Het overschot aan edelherten schieten wij af zodat het natuurlijke verjongingsproces in de bossen niet wordt verstoord en ter bescherming van beschermde planten en kruiden. Dit wordt continu gemonitord. Voor damherten geldt een nulstand. Het overschot aan wilde zwijnen schieten wij af ter bescherming van kwetsbare faunasoorten zoals reptielen. Dat we meer herten moeten afschieten is een extra inspanning waar wij niet op zitten te wachten. De jacht is geen doel op zich. Het is het sluitstuk van het totale beheer. Het is ook geen verdienmodel, zoals veel mensen denken, maar een druppel op de gloeiende plaat. Faunabeheer kost heel veel geld. Het is een fabeltje dat we verdienen aan jacht."
De ecoducten zijn met belastinggeld aangelegd in opdracht van de provincie. Wij begrijpen dat bepaalde mensen graag zien dat grofwild kan migreren, maar de praktijk leert dat de herten amper willen migreren als ze voldoende ruimte, rust en voedsel hebben. De Hoge Veluwe is daarvan het bewijs want er gaan vrijwel geen herten uit en er komen alleen maar herten van buurtterreinen binnen. We hebben dus geen bezwaar tegen migratie van grofwild, maar we werken er pas aan mee als we de garantie hebben dat de grote instroom van herten stopt." Volgens de directeur zijn Natuurmomenten en de provincie nu aan zet: "En als een wolf ons Park binnenkomt, willen wij preventief kunnen ingrijpen en de wolf kunnen laten afschieten."
Volgens Van Voorst tot Voorst gaat het provinciale wolvenplan volledig voorbij aan de verantwoordelijkheid van grondeigenaren voor een integraal beheer en aan de instandhoudingsplicht van beschermde soorten in het kader van Natura 2000: "In andere Europese landen worden wolven gecontroleerd beheerd, dus moet dat in Nederland ook kunnen."
Het Nationale Park is al drie jaar in overleg met de provincie over de instroom van edelherten en sinds de wolf zich in Nederland heeft gevestigd ook over de wolf. Na de zomer gaan ze weer met elkaar om de tafel.
De directeur voegt toe: "Wij vinden het prima dat sommigen blij zijn met de wolf, maar de problemen zullen zich vanzelf aandienen. Wij denken dat Nederland volslagen ongeschikt is voor wolven. Dit baseren wij op de praktijkervaringen van onze collega-grondeigenaren in de omringende Europese landen die al geruime tijd met wolven van doen hebben en die bepaald niet gelukkig zijn met de negatieve effecten van wolven op hun terreinen en de biodiversiteit."
Sinds vorig jaar is het bekend dat er wolven leven op de Veluwe. Op de Zuidelijke Veluwe zijn sporen aangetroffen van een vrouwtje en op de Noordelijke Veluwe zijn ook regelmatig sporen aangetroffen van een vrouwtje. Enkele maanden later kwamen daar sporen van een mannetje bij. De vraag was toen meteen of de twee zouden matchen. En inderdaad zijn er vorige week beelden opgedoken van drie welpen. Er kunnen natuurlijk meer welpen zijn, maar er staan er in ieder geval drie op een filmpje. Het filmpje van de drie welpjes was al enkele maanden bekend bij Staatsbosbeheer op wier grond zich dit afspeelt. Amsterdammer Marc Bokma die bij toeval een welpje spotte maakte ook een opname.
Het artikel met filmpje van 19 juni is bij de NOS te bekijken: Op 23 juni maakte Amsterdammer Marc Bokma dit filmpje:
Er zijn nog enkele plaatsen! Er zal een wachtlijst worden aangelegd, aanmelden is dus altijd zinvol.
Deze cursus zou in september plaatsvinden, maar ivm met een gebroken been van de cursusleider is deze uitgesteld (hieronder vindt u de nieuwe data).
Vereniging het Edelhert (VhE) organiseert opnieuw een cursus 'aanspreken van roodwild', na een succesvolle eerste editie in het afgelopen jaar. In deze cursus zal worden ingegaan op alle aspecten van het edelhert zoals leeftijd, conditie en geweivorming. Ook het vrouwelijk wild zal aan bod komen.
De cursus is voor leden van de VhE maar ook voor niet leden. Niet leden die de cursus volgen worden automatisch lid van de VhE. Het lidmaatschap wordt automatisch voortgezet, indien gewenst is dit lidmaatschap na dit jaar te beëindigen moet dit wel worden opgezegd. Wij hopen natuurlijk dat u ons werk wilt blijven steunen en lid blijft.
In het onderstaande schema vindt u de data en inhoud van de cursus, alsmede de kosten en hoe u zich kunt inschrijven.
12 maart 2020 - Bas Worm
Introductie op de opzet van de cursus.
Aanspreken: wat is dat?
Introductie op de bepalende kenmerken (theorie):
Lichaamskenmerken
Gedragskenmerken
26 maart 2020 - Ton Heekelaar
Aanspreken van edelherten in de vrije wildbaan: inbreng kennis vanuit jarenlange praktijkervaring.
Verdere verdieping van de bepalende kenmerken.
Wat is de beste periode om aan te spreken (op leeftijdsklassen)?
Wat is het verschil van open wildbaan met de gesloten wildbaan/-banen?
9 april 2019 - Johan Wensink
Aanspreken van edelherten in de gesloten wildbaan: Hoge Veluwe.
Inbreng kennis vanuit jarenlange praktijkervaring. Verdere verdieping van de bepalende kenmerken.
Wat is het verschil met de vrije wildbaan/-banen?
Nog nader in te vullen (zowel qua inhoud als locatie als tijdsbestek. Voorstel komt bij de 1e lesavond.) - Johan, Ton, Bas.
De avonden zullen worden gehouden in de werkschuur op Tongeren: Tongerenseweg 212 te Epe.
Op de eerste lesavond komt een voorstel en toelichting over de vierde bijeenkomst in het veld.
De kosten voor de cursus zijn E 200,-- voor leden en E 250,-- voor niet leden, over te maken op NL52RABO 0147384508 ten name van Vereniging het Edelhert.
Het was een lange strijd maar boeren in enclave Leuvenum Staverden krijgen in het vervolg schadevergoeding voor de schade door edelherten aangebracht aan hun gewassen, zo heeft de provincie Gelderland besloten. Over de edelherten in de agrarische enclave en de schadevergoeding is al zeker een kleine tiental jaren discussie. Voorheen was er een ‘edelhertenregeling’, vanuit de provincie Gelderland, maar deze bleek niet te voldoen aan Europese voorschriften en werd destijds weer afgeschaft.
"De provincie Gelderland heeft geprobeerd de edelhertenstand in het gebied naar beneden te krijgen, door de dieren af te laten schieten, maar dat leidde niet tot het gewenste resultaat." aldus woordvoerder Eva Calicher van de provincie. De doelstanden werden niet gehaald, er bleven te veel edelherten over. Daardoor is er sprake van steeds terugkerende schade.’’
De nieuwe regeling houdt in dat de schade door edelherten aan gras en andere gewassen volledig wordt vergoed. Boeren hoeven de schades niet herhaaldelijk zelf meer aan te vragen. De taxatie van de schade gebeurt vanaf nu automatisch door een contactpersoon van de provincie die door het gebied loopt. Ook hoeven de boeren geen eigen risico meer te betalen en krijgen ze een hectaretoeslag zoals Gelderland die ook uitkeert in ganzenrustgebieden. ,,Het gaat maar om ongeveer tien boeren. Per jaar zal de uitkering rond de 25.000 euro zijn,’’ schat de woordvoerder.
Nog even is er gekeken naar een oplossing met hekken rond de landbouwpercelen. Maar er komen geen hekken, zo besloot Gedeputeerde Staten. Het plaatsen van hekken of rasters is geen garantie dat de edelherten het gebied niet meer in komen. Daarnaast vindt de Provincie Gelderland dat dieren in natuurgebieden juist makkelijk van het ene naar het andere deel moeten kunnen lopen.
Volgens woordvoerder Tjerk Elzinga van LTO Noord zijn de boeren blij met de regeling: "Edelherten horen op de Veluwe thuis, maar boeren ook. Zij kunnen alleen boer blijven in dat gebied als ze gecompenseerd worden voor de schade die ze lijden door de edelherten. Deze regeling lijkt op de oude ‘edelhertenregeling’. We hebben afgesproken dat het afschieten van de edelherten ook blijft doorgaan, om alsnog te proberen de doelstanden te bereiken.’’
Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben het leefgebied van wolven op de Noord- en Midden-Veluwe vastgesteld. Dierhouders binnen het gebied kunnen zich voorbereiden op het beschermen van hun dieren. Het Platform voor de kleinschalige schapen- en geitenhouders en LTO-schapenhouderij gaan nu actie ondernemen om gesprekken op gang te brengen, de provincie Gelderland ondersteunt dat.
Wanneer een territoriale wolf zich in Nederland gevestigd heeft, is het vaststellen van het leefgebied een belangrijke stap om vervolgens in gesprek te gaan met gemeenten, terreineigenaren en schapenhouders in het gebied. Volgens Gedeputeerde Peter Drenth geeft dit besluit duidelijk voor de mensen in het gebied: "We willen bijdragen aan preventieve maatregelen als dat nodig is. Maar dan is het wel belangrijk dat alle partijen meedoen en er een gezamenlijk plan komt.” Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben al eerder toegezegd dat de komende drie jaar alle schade door wolven wordt vergoed. Dat geldt voor hobbydierhouders en professionele dierhouders.
De provincie heeft ervoor gekozen om de leefgebieden van de wolvin op de Noord-Veluwe en de wolvin op de Midden-Veluwe tegelijk vast te stellen. Ook keken de onderzoekers naar het gedrag van wolven, zoals de gemiddelde afstand die een wolf op zoek naar voedsel aflegt, en hielden zij rekening met de specifieke situatie op de Veluwe, zoals bestaande rasters en snelwegen.
Voor het vervolg willen Gedeputeerde Staten van Gelderland binnenkort een gebiedscommissie instellen. De eerste verkennende gesprekken zijn al geweest en deze moeten uiteindelijk leiden tot een plan dat dieren in het leefgebied beschermt. Daarover zullen Provinciale Staten een besluit nemen.
