Nieuwe voorzitter VhE

Op zaterdag 2 maart is op de ALV van VhE afscheid genomen van voorzitter Jozef Linthorst. Linthorst heeft de maximale termijn van acht jaren volbracht. Linthorst heeft heel veel voor de vereniging gedaan. Uitspraken als: "Hij heeft de verenigng op de kaart gezet", en "Hij was de beste voorzitter die we ooit gehad hebben" werden gesproken. Bas Worm heeft een dankwoord aan hem gesproken, een bronzen hert uitgereikt en de gouden stang opgespeld. Dit laatste omdat Jozef niet gewoon voorzitter was maar: "buitengewoon voorzitter", aldus Worm.

Linthorst maakt plaats voor de nieuwe voorzitter Floris Leyssius, huisarts te Soesterberg en VhE-lid sinds 2004. De vereniging wenst Leyssius veel succes met zijn nieuwe functie!

Een verslag van de vergadering en tevens kennismaking met de nieuwe voorzitter is te lezen in het tijdschrift Het Edelhert, dit verschijnt over enkele weken.

Fotowedstrijd Middachten met publieksprijs

De Faunadag op Kasteel Middachten wordt dit jaar gehouden op zaterdag 23 maart, er wordt een fotowedstrijd gehouden.

Alles te weten komen over herten, reeën, zwijnen en moeflons op de Veluwe. Dat kan op zaterdag 23 maart 2019, tijdens de jaarlijkse Faunadag op kasteel Middachten in De Steeg. Jachtopzichters vertellen over het faunabeheer op de Veluwe, er is een geweiententoonstelling, bezoekers kunnen wildhapjes proeven, luisteren naar jachthoornblazers en kijken naar een film over het Veluws wild.

De faunadag wordt sinds 2007 gehouden op Landgoed Middachten, in samenwerking met alle wildbeheereenheden van de Veluwe en enkele 'schil wbe’s. Op deze dag vindt jaarlijks een geweiententoonstelling plaats. Wildbeheerders leggen hiermee jaarlijks verantwoording af voor het door hen geschoten wild.

De meeste geweien van edelherten, damherten, reeën en de tanden van de manlijke wilde zwijnen en de horens van de moeflons die op de Veluwe geschoten zijn, worden aangeleverd op het kasteel om daar gekeurd te worden door een deskundige keuringscommissie.

In het stalgebouw zijn dan in de paardenboxen allerlei stands te vinden die een relatie hebben met de natuur. Ook zijn er activiteiten voor kinderen zoals uilenballen pluizen en een speurtocht. Verder laat een preparateur zien hoe hij te werk gaat met te prepareren dieren en laat de bekende wildslachter, Ter Weele, zien en proeven hoe je een stuk wild slacht en vervolgens bereidt. Op het voorplein van het kasteel zal op zaterdag 23 maart weer een spectaculaire roofvogeldemonstratie gegeven worden. De dag wordt verder aangekleed door jachthoornblazers en dhr. Wensink, oud faunabeheerder, zal op gezette tijden een rondleiding geven met tekst en uitleg over het gevoerde faunabeheer.

Sinds drie jaar organiseren we tijdens dit evenement ook een fotowedstrijd. Dit jaar kan gekozen worden uit drie thema's: 'De Veluwse zoogdieren in hun natuurlijke omgeving', 'Inheemse vogels' en 'Landschappen'.

Elke inzender mag één foto inzenden en deze zal door een deskundige jury beoordeeld worden. De jury zal dit jaar bestaan uit: Luc Enting, bekend door zijn prachtige natuuropnamen en filmer van de film WILD, die afgelopen jaar in de bioscopen heeft gedraaid. Jan Huttinga, jachtopzichter, en wie kent niet zijn lezingen en prachtige foto’s die in verschillende natuurtijdschriften staan. Klaas Tanis, jachtopzichter en natuurfotograaf op Kroondomein Het Loo. Publiek bepaalt de winnaars.

De jury zal de tien beste foto’s nomineren en het publiek mag op deze dag zelf hieruit een winnaar uitkiezen. Vervolgens zal er om 14:30 uur bekend gemaakt worden wie de nummers 1 t/m 3 zijn geworden volgens de vakjury en welke foto het publiek als nummer één heeft uitgekozen. De tien genomineerde foto’s zullen uitvergroot tentoongesteld worden en op een scherm zal een doorlopende diashow te zien zijn van alle inzendingen.

Prijzen:

De maker van de mooiste foto volgens de vakjury wordt beloond met een overnachting voor twee personen incl. ontbijt in een van de prachtig verbouwde knechtenkamers boven het koetshuis van kasteel Middachten. De nummers twee en drie worden beloond met een waardebon. Ook de publieksprijs zal bestaan uit een overnachting incl. ontbijt in één van de knechtenkamers bij kasteel Middachten.

Meedoen?

Inzenden kan met het deelnameformulier op de website van kasteel Middachten en door de foto in jpeg bestand te versturen naar info@middachten.nl bij voorkeur in hoge resolutie en via we transfer.

Spelregels:

• Op de ingezonden foto bevindt zich één of meerdere van de in het wild levende zoogdieren van de Veluwe in hun natuurlijke omgeving of een inheemse vogel of een Nederlands landschap.
• De ingezonden foto is gemaakt door de deelnemer zelf.
• Maximaal één foto per deelnemer.
• Foto inzenden op jpeg formaat via Wetransfer.
• Inzenden mogelijk t/m 5 maart 2019.
• Prijsuitreiking tijdens de Faunadag op 23 maart 2019 om 14:30 uur.

Foto: Henri Kleijer

Winterwandeling van Vereniging het Edelhert olv Olinda Paulides

Wolven….. het houdt heel Nederland bezig lijkt wel

Recentelijk wordt er weer veel over de in Nederland aanwezige wolven geschreven. Voor- en tegenstanders buitelen over elkaar heen. Journalisten, columnisten en cartoontekenaars halen hun hart op aan het gepolder dat ontstaan is omtrent de spontane terugkeer van deze diersoort. Plannen en protocollen volgen elkaar razendsnel op, er wordt al gedreigd met schadeclaims vanuit landbouwzijde, maar zelfs ook al vanuit de hoek van de jagers (!) en de eerste geluiden over het afschot van een eventueel ‘teveel’ aan wolven hebben zich ook al aangediend. En om het extra complex te maken duikt dan ook nog een discussie over gehybridiseerde wolven op (nakomelingen van wolven die met een hond – bijvoorbeeld een tsjechische wolfshond - gekruist hebben). Dat zouden geen ‘echte’ wolven zijn, die moet je opruimen….

Laten we toch allemaal een beetje kalm blijven. Wees je er bewust van dat het bij de wolf om een Europese beschermde diersoort gaat. Of die bescherming ook voor de hybride variant geldt, is niet duidelijk (genoeg). In het recent door de provincies vastgesteld nieuwe wolvenplan (‘wolvenplan 2.0’, evenveel versies van het plan als dat er wolven in Nederland zijn) staat op p.17 (https://www.bij12.nl/wp-content/uploads/2019/01/Interprovinciaal-wolvenplan.pdf) onder het kopje ‘hybride wolven’ in de 1e alinea dat hybriden ook onder de beschermde inheemse diersoorten vallen en de daarbij behorende verbodsbepalingen. Maar een alinea verder staat dat het voor het soortbehoud belangrijk zou zijn om de hybriden weg te nemen uit de populatie (maar hoe zie je het verschil?). Dit is dus in onze ogen een tegenstrijdige paragraaf in het nieuwe wolvenplan. Bedoeld wordt waarschijnlijk dat als hybridisatie echt bewezen is, dat dan ingegrepen kan en mag worden.

Overigens is het maar de vraag of we ons daar nu al zo druk om zouden moeten maken. Ook al berichten sommige media over toenemende mate van hybridisatie, het loopt echt zo’n vaart allemaal niet. In de afgelopen 18 jaar heeft zich een dergelijk ingrijpen bij onze oosterburen pas 2 keer voor gedaan. Wie daar nog wat meer over wil lezen kan kijken op:

http://www.senckenberg.de/root/index.php?page_id=5206&kid=2&id=4828

In al dat (afleidende) ‘geweld’ voor en tegen de wolf is het maar wat fijn om terug te kunnen vallen op de tijdig opgefriste versie van onze eigen nota populatiebeheer. In 2017 hebben we er al een bijlage over de wolf in opgenomen en hoe we er als vereniging tegen aan kijken. Nog niet gelezen of gezien? Welnu, de nota is te downloaden via een link in de rechterkolom van onze website. In de nota beschrijven we de mogelijke effecten op ‘onze’ edel- en damherten (groepsvorming, ander terreingebruik, migratie, vluchten en verdedigen).

De vereniging staat op het standpunt dat de komst en vestiging van wolven in Nederland primair toe te juichen is. Het aantal prooidieren bepaalt het aantal predatoren en niet omgekeerd, dus we hoeven niet bang te zijn dat door de komst van de wolf het edelhert of damhert zullen verdwijnen.

De komst van de wolf zal er waarschijnlijk wel toe leiden dat edel- en damhert ander gedrag zullen gaan vertonen. Enerzijds kan dat positief zijn: ze zullen zich mogelijk meer op de open gebieden (heides) gaan ophouden om zo de predatoren eerder aan te kunnen zien komen. Anderzijds zullen in die gebieden waar wolf zich op dat moment ophoudt de dieren mogelijk (tijdelijk?) schuwer gedrag vertonen of ander tijd-ruimte gebruik. Maar eerlijk gezegd weten we dat niet precies en de ervaringen in het buitenland zijn overal weer anders. Ter illustratie: een veel gehoorde veronderstelling is dat wolven voor een soort ‘landscape of fear’ zorgen, waardoor herten en andere wilde grazers een gebied (tijdelijk) gaan mijden vanwege de risico’s op predatie. Recentelijk kon ik in Spanje gedurende een kwartier een drietal (jonge) wolven observeren in een halfopen laagte op de berghelling, om circa een half uur later op exact dezelfde plek 2 stuks kaalwild te zien, helemaal op hun gemakje aan het laveien en water drinken. Dat is natuurlijk ‘slechts’ een anekdotische waarneming (waar ik overigens na 3 dagen observeren wel erg blij mee was), maar het illustreert wel dat wolven en herten elkaar (in dat gebied) niet in de ruimte mijden (dus geen andere gebieden opzoeken, m.a.w. het principe van ‘landscape of fear’ lijkt hier niet op te gaan), maar elkaar vooral in de tijd lijken te mijden (althans: de herten de wolven).

Kortom: voorlopig is het vooral nog gissen naar de werkelijke effecten van de wolf in Nederland. Hopelijk dat de ‘Veluwse’ wolven het een tijdje uithouden, zodat we de tijd krijgen om wat meer te leren over de impact van de wolf op onze natuur……

Uiteindelijk is VhE voorstander van 'lerend beheren', en dat is ook in dit geval aan de orde. Laten we het rustig met zijn allen ontdekken en mocht ergens een heuse probleemwolf opduiken die zich gespecialiseerd heeft in schapen of te vaak te dicht in de menselijke omgeving opduikt, dan is in het Wolvenplan voorzien in de mogelijkheid om hierop in te grijpen!

Schuursessie bij OVP

De Provincie Flevoland heeft samen met SBB de intentie om in de toekomst het grote publiek beter te gaan bedienen met informatie over de Oostvaardersplassen en het beleid over de grote grazers waaronder onze edelherten. Dit alles om de uitvoering van het Rapport van Geel te volgen en vragen te beantwoorden over dit door Provinciale Staten vastgestelde beleid. Hiervoor worden bijeenkomsten gepland (schuursessies) en is er de mogelijkheid om met de gedeputeerde Hofstra een afspraak te maken. De site van de Provincie Flevoland zegt hier het volgende over:

Schuursessies en gesprekken met de gedeputeerde

Laat u informeren over de toekomst van de Oostvaardersplassen en ga in gesprek met vertegenwoordigers van Staatsbosbeheer, provincie Flevoland en andere deskundigen. Dit kan onder andere op zaterdag 26 januari 2019 van 15.30 tot 20.00 uur.

Locatie

De Oostvaardersplassen en het beheer van dit bijzondere natuurgebied verandert. Deze eerste schuursessie biedt volop gelegenheid om hierover van gedachten te wisselen. Locatie: Buitencentrum Oostvaardersplassen, Kitsweg 1, 8218 AA Lelystad. Aanmelden voor deze schuursessie kan via Staatsbosbeheer.

Aanmelden

De schuursessies van Staatsbosbeheer en het spreekuur met de gedeputeerde maken onderdeel uit van de ambitie van de provincie en Staatsbosbeheer om het contact met personen en organisaties uit de omgeving van de Oostvaardersplassen te intensiveren. Heeft u belangstelling voor het spreekuur met gedeputeerde Harold Hofstra? Dan kunt u zich aanmelden via oostvaardersplassen@flevoland.nl

Een aantal leden van VhE hebben gebruik gemaakt van deze uitnodiging en twee geven onderstaand hun ervaringen weer:

Reactie Van Tjalling van der Zee op facebook d.d. 27 januari

Lees meer: Schuursessie bij OVP

Toestemming beheer damhertenpopulatie Haringvreter

Gedeputeerde Staten van Zeeland verleent vergunning aan Staatsbosbeheer voor het afschieten van de damherten. Het provinciebestuur ziet voldoende aanleiding om tot uitvoering van het beheer over te gaan: ‘het beschermen van flora en fauna tegen overbegrazing door damherten, en het voorkomen van onnodig lijden bij de damherten zelf, als gevolg van voedseltekort en parasitaire ziekten’.

De vergunning ligt zes weken ter inzage. In die periode kan bezwaar worden aangetekend. Daar houdt het provinciebestuur zelf al rekening mee: ,,Gelet op de gevoeligheid van soortgelijke afschotplannen, zoals in de Amsterdamse Waterleidingduinen, is het niet onwaarschijnlijk dat zienswijzen ingediend worden, en dat vervolgens zelfs beroep aangetekend wordt bij de rechter”.

De damherten stammen af van een groepje damherten van een particulier die in 1984 een damhertenfarm begon. Nadat dat mislukt was voerde hij niet alle dieren af van het eiland maar liet er een aantal lopen. Sinds 2000 nam het aantal sterk toe. De afgelopen twee jaar verdubbelde het aantal bijna van 275 naar ruim 500 exemplaren. Staatsbosbeheer wil zo snel mogelijk beginnen met het terugbrengen van het aantal naar 150 herten.

Staatsbosbeheer had veel eerder willen ingrijpen: “Dan hadden er nu veel minder dieren hoeven te worden afgeschoten.” 

Alternatieven als verplaatsing van de herten of het geven van anticonceptiemiddelen aan de dieren zijn praktisch niet uitvoerbaar, zegt Staatsbosbeheer. Staatsbosbeheer wil beslist een aantal dieren behouden op het eiland. De dieren houden de vegetatie kort en in het verleden werden daarvoor paarden en runderen naar de Haringvreter gebracht, dat is hiermee niet nodig. 

De komende maanden maakt Staatsbosbeheer een werkplan voor de ingrijpende operatie op het eiland van bijna twee kilometer bij ongeveer een halve kilometer in het Veerse Meer.

Winternummer Het Edelhert 2018

Het winternummer heeft ondermeer de volgende onderwerpen:

Ledendag Landgoed Appel Op bezoek bij Haringvreter Gezenderde herten op de Veluwe; wat heeft het ons geleerd Win-win bij wiildschade Is goed beheer nog wel mogelijk? New Forest National Park Biodiversiteit, een must Is Natura 2000 beheer een wassen neus? Uitnodiging ALV Net voor of net na de Kerst in de bus.

Situatie in de Oostvaardersplassen (OVP)

SBB is dan op 10 december eindelijk begonnen met het afschot van meer dan 1800 edelherten in de OVP. Weliswaar met veel mediaspektakel en een mager resultaat. Maar goed, al het begin is moeilijk! Eindelijk wordt wel uitvoering gegeven wat VhE al in 2010 heeft voorgesteld in het rapport Alternatief Beheer Oostvaardersplassen. Dit rapport is toen aangeboden aan de ICMO2-commissie en te lezen op www.hetedelhert.nl

Wat ging er allemaal aan vooraf? Na de goedkeuring in september 2018 door een overgrote meerderheid van de provinciale Staten van Flevoland van het rapport van Geel kon dan eindelijk uitvoering gegeven worden aan deze afschotmaatregel.

De Staten gaven hun goedkeuring omdat o.a. door de sterke overbegrazing:

• het OVP gebied als vogelreservaat volledig verdwenen was
• De Natura 2000-waarden sterk achteruit zijn gegaan
• De wintersterfte, zeker de laatste winter onacceptabel hoog was
• De provincie een bredere doelstelling voor het gebied wil nastreven

Op speciaal verzoek van Provinciale Staten zijn voor de definitieve beslissing alle alternatieven zoals het vangen en verplaatsen naar afschotvrije gebieden van de 1800 wilde edelherten nog eens onderzocht. Ook anticonceptie van ongeveer 1500 vrouwelijke edelherten is nog eens extra bekeken en zijn extra rapporten geschreven en nieuwe experts gehoord. Eensluidend was het advies dat de afschotmaatregel de beste en diervriendelijkste manier is om uitvoering te geven van het Provinciale besluit.

Ja, dan wordt het wild west in de polder!

Lees meer: Situatie in de Oostvaardersplassen (OVP)

Het toeval werkt soms mee

Bas Worm hield onlangs een lezing in de Bibliotheek van Zeist over de komst van edelherten op de Utrechtse Heuvelrug. Een interessante en boeiende presentatie waarbij ingezoomd werd op de trek van edelherten van de Veluwe, via Landgoed Appel naar de Utrechtse Heuvelrug. Ook werd er aandacht besteed aan het ontbreken van het ecoduct Terschuur. Staatssecretaris Bleker had dit ecoduct in 2010 van zijn budget ontnomen maar liet het wel in het ontsnipperingsplan staan als GE-08. Een van de aanwezigen maakte de opmerking dat er nog inspraakmogelijkheid was door de aanpassing van knooppunt Hoevelaken en een deel van de A1 tot Hoevelaken.

Dit was voor ons een totale verrassing dus… alle verloven werden ingetrokken, daar moest gehandeld worden, er waren nog vijf dagen de tijd om een eigen zienswijze in te dienen en alle belanghebbenden wakker te schudden om dit ook te doen!

In het weekend was er druk overleg tussen vicevoorzitter, secretaris en voorzitter wat op zondagavond resulteerde in een klinkende eigen zienswijze naar Rijkswaterstaat en een brandmail naar 34 TBO’s, Provincies, gemeenten, pers en andere belanghebbenden om in actie te komen als men graag edelherten op de Utrechtse Heuvelrug wil zien.

Het is toch van de zotte dat alleen een niet uitgevoerd ecoduct voorkomt in de lijst en dat de twee grootste natuurgebieden van Nederland niet met elkaar verbonden zijn!

Amersfoort 09-11-2018

Onderwerp: Inspraakreactie Vereniging het Edelhert op het Ontwerptracébesluit en ontwerpsaneringsbesluit A28/A1 Knooppunt Hoevelaken, i.c. een Ecoduct bij Terschuur.

Lees meer: Het toeval werkt soms mee