Cursus aanspreken roodwild 2019

Er zijn nog slechts drie plaatsen! Aanmeldingen gaan snel. Er zal een wachtlijst worden aangelegd, aanmelden is dus altijd zinvol.

Let op: onjuiste data in Het Edelhert, dit zijn de juiste! De cursus wordt op donderdagavond gegeven!

Vereniging het Edelhert (VhE) organiseert opnieuw een cursus 'aanspreken van roodwild', na een succesvolle eerste editie in het afgelopen jaar. In deze cursus zal worden ingegaan op alle aspecten van het edelhert zoals leeftijd, conditie en geweivorming. Ook het vrouwelijk wild zal aan bod komen.

De cursus is voor leden van de VhE maar ook voor niet leden.

Niet leden die de cursus volgen worden automatisch een jaar lid van de VhE. Als men dit lidmaatschap na dit jaar wil beëindigen MOET worden opgezegd anders wordt het lidmaatschap automatisch voortgezet.

In het onderstaande schema vindt u de data en inhoud van de cursus, alsmede de kosten en hoe u zich kunt inschrijven.

22 augustus 2019 - Bas Worm

Introductie op de opzet van de cursus.

Aanspreken: wat is dat?

Introductie op de bepalende kenmerken (theorie):

• Lichaamskenmerken
• Gedragskenmerken

29 augustus 2019 - Ton Heekelaar

Aanspreken van edelherten in de vrije wildbaan: inbreng kennis vanuit jarenlange praktijkervaring.

Verdere verdieping van de bepalende kenmerken.

Wat is de beste periode om aan te spreken (op leeftijdsklassen)?

Wat is het verschil met de gesloten wildbaan/-banen?

5 september 2019 - Johan Wensink

Aanspreken van edelherten in de gesloten wildbaan: Hoge Veluwe

Inbreng kennis vanuit jarenlange praktijkervaring. Verdere verdieping van de bepalende kenmerken.

Wat is het verschil met de vrije wildbaan/-banen?

Nog nader in te vullen (zowel qua inhoud als locatie als tijdsbestek. Voorstel komt bij de 1^e lesavond.) - Johan, Ton, Bas.

• De avonden zullen worden gehouden in de werkschuur op Tongeren: Tongerenseweg 212 te Epe.
• Op de eerste lesavond komt een voorstel en toelichting over de vierde bijeenkomst in het veld.
• De kosten voor de cursus zijn E 200,-- voor leden en E 250,-- voor niet leden, over te maken op NL52RABO 0147384508 ten name van Vereniging het Edelhert.
• Opgeven graag via: secretaris@hetedelhert.nl.

Lentenummer Het Edelhert 2019

Het lentenummer heeft ondermeer de volgende onderwerpen:

Van de voorzitter Verslag Algemene Ledenvergadering Kennismaking met de nieuwe voorzitter Afschot op de Haringvreter Damhert, een florerende nieuwkomer Ontwikkel een groene snelweg A1 Rundertuberculose bij edelherten Jægersborg Dyrehaven Wolven op de Veluwe, maar nu echt! Natuurbrug Asselsche Heide is klaar Natuurbruggen Excursies Verenigingsnieuws In Memoriam: Joost Oosterbaan In Memoriam: Cor van Bergeijk Midden april in de bus.

Schadevergoeding voor boeren Leuvenum Staverden

Vermindering van 1745 edelherten afgelopen seizoen OVP

Staatsbosbeheer heeft in het afgelopen winterseizoen 1745 edelherten geschoten in het Oostvaardersplassengebied. De organisatie had opdracht gekregen van Provincie Flevoland om de edelhertenstand met 1800 edelherten te verminderen. Dat is ze dus bijna gelukt. Van 10 december tot 1 april is SBB hiermee bezig geweest. Voor het einde van het jaar moet dat aantal op 1800 uitkomen. Daarbij is geen rekening gehouden met een groei van de populatie tot januari 2020. De populatie moet worden teruggebracht naar 490 herten. We kunnen nu berekenen dat er nog ongeveer 550 zijn overgebleven, de aanwas is ongeveer jaarlijks ongeveer grofweg 30% en zal daarmee op 715 uitkomen (dit is geschat). Eind oktober zullen er weer tellingen zijn, dan weten we meer. Tijdens het broedseizoen van vogels (tussen april en september), het geboorteseizoen van de hertenkalveren en de bronst van edelherten (oktober) is er geen afschot. De operatie zal op 1 september weer verdergaan tot en met december. 

Acht van de geschoten edelherten waren "gebrekkig of verwond". Er zijn 1235 edelherten voor consumptie aangeboden. De afgelopen maanden werd één heckrund geschoten uit dierenwelzijnsoogpunt. Ook werden twee gewonde of gebrekkige konikpaarden geschoten en één konikpaard stierf een natuurlijke dood.

De Provinciale Staten van Flevoland besloot in juli vorig jaar het aantal grote grazers in het natuurgebied te verminderen omdat de populatie te groot was geworden. Daardoor was er te weinig voedsel voor alle grazers en stierven er elke winter dieren van de honger. Er werd besloten een aantal konikpaarden te verhuizen en het aantal edelherten moest met tot 490 worden teruggebracht. Tegen het afschieten van de dieren was verzet. Actievoerders eisten dat de dieren zouden worden bijgevoerd. Vijf dierenwelzijnsorganisaties spanden een rechtszaak aan om het afschieten van herten tegen te houden. Dit zonder succes.

Limburg zit ruim in de wasberen

Wasberen zijn afkomstig uit Noord- en Midden-Amerika en komen van nature niet in Nederland voor. Zo'n 80 jaar geleden werd het roofdier uitgezet in Duitsland voor de jacht, maar vormen daar nu ook een plaag en sinds enkele jaren steken de dieren regelmatig de grens over naar Nederland. 

Wasberen concurreren met soorten die wel van oorsprong in Nederland leven, zoals vossen, dassen en marters. Ze eten dezelfde dingen en leven in hetzelfde gebied. Hiermee zijn ze een bedreiging voor onze inheemse soorten.  

De wasbeer staat op de lijst van zogenoemde invasieve exoten van de Europese Unie en vormt een bedreiging voor de biodiversiteit. Nederland wil dus voorkomen dat de wasberen zich hier echt gaan vestigen. Wasberen kunnen een overdraagbare parasiet bij zich dragen en vormen hiermee een risico voor de gezondheid van de mens. Daarnaast kunnen de dieren flinke schade aan tuinen, landbouw en vuilnisbakken aanrichten bij hun zoektocht naar voedsel.

Er bestaat het risico dat de toestroom van wasberen uit Duitsland op een bepaald moment niet meer te stoppen is volgens Mackus. Hij pleit daarom voor een grensoverschrijdende samenwerking bij de bestrijding van de roofdieren.

 

Fietsers maakten in juli vorig jaar in de buurt van Eijsden, tegen de Belgische grens, dit beeld van rondsnuffelende wasberen:

Leefgebied wolf

Nieuwe voorzitter VhE

Op zaterdag 2 maart is op de ALV van VhE afscheid genomen van voorzitter Jozef Linthorst. Linthorst heeft de maximale termijn van acht jaren volbracht. Linthorst heeft heel veel voor de vereniging gedaan. Uitspraken als: "Hij heeft de verenigng op de kaart gezet", en "Hij was de beste voorzitter die we ooit gehad hebben" werden gesproken. Bas Worm heeft een dankwoord aan hem gesproken, een bronzen hert uitgereikt en de gouden stang opgespeld. Dit laatste omdat Jozef niet gewoon voorzitter was maar: "buitengewoon voorzitter", aldus Worm.

Linthorst maakt plaats voor de nieuwe voorzitter Floris Leyssius, huisarts te Soesterberg en VhE-lid sinds 2004. De vereniging wenst Leyssius veel succes met zijn nieuwe functie!

Een verslag van de vergadering en tevens kennismaking met de nieuwe voorzitter is te lezen in het tijdschrift Het Edelhert, dit verschijnt over enkele weken.

Winterwandeling van Vereniging het Edelhert olv Olinda Paulides

Wolven….. het houdt heel Nederland bezig lijkt wel

Recentelijk wordt er weer veel over de in Nederland aanwezige wolven geschreven. Voor- en tegenstanders buitelen over elkaar heen. Journalisten, columnisten en cartoontekenaars halen hun hart op aan het gepolder dat ontstaan is omtrent de spontane terugkeer van deze diersoort. Plannen en protocollen volgen elkaar razendsnel op, er wordt al gedreigd met schadeclaims vanuit landbouwzijde, maar zelfs ook al vanuit de hoek van de jagers (!) en de eerste geluiden over het afschot van een eventueel ‘teveel’ aan wolven hebben zich ook al aangediend. En om het extra complex te maken duikt dan ook nog een discussie over gehybridiseerde wolven op (nakomelingen van wolven die met een hond – bijvoorbeeld een tsjechische wolfshond - gekruist hebben). Dat zouden geen ‘echte’ wolven zijn, die moet je opruimen….

Laten we toch allemaal een beetje kalm blijven. Wees je er bewust van dat het bij de wolf om een Europese beschermde diersoort gaat. Of die bescherming ook voor de hybride variant geldt, is niet duidelijk (genoeg). In het recent door de provincies vastgesteld nieuwe wolvenplan (‘wolvenplan 2.0’, evenveel versies van het plan als dat er wolven in Nederland zijn) staat op p.17 (https://www.bij12.nl/wp-content/uploads/2019/01/Interprovinciaal-wolvenplan.pdf) onder het kopje ‘hybride wolven’ in de 1e alinea dat hybriden ook onder de beschermde inheemse diersoorten vallen en de daarbij behorende verbodsbepalingen. Maar een alinea verder staat dat het voor het soortbehoud belangrijk zou zijn om de hybriden weg te nemen uit de populatie (maar hoe zie je het verschil?). Dit is dus in onze ogen een tegenstrijdige paragraaf in het nieuwe wolvenplan. Bedoeld wordt waarschijnlijk dat als hybridisatie echt bewezen is, dat dan ingegrepen kan en mag worden.

Overigens is het maar de vraag of we ons daar nu al zo druk om zouden moeten maken. Ook al berichten sommige media over toenemende mate van hybridisatie, het loopt echt zo’n vaart allemaal niet. In de afgelopen 18 jaar heeft zich een dergelijk ingrijpen bij onze oosterburen pas 2 keer voor gedaan. Wie daar nog wat meer over wil lezen kan kijken op:

http://www.senckenberg.de/root/index.php?page_id=5206&kid=2&id=4828

In al dat (afleidende) ‘geweld’ voor en tegen de wolf is het maar wat fijn om terug te kunnen vallen op de tijdig opgefriste versie van onze eigen nota populatiebeheer. In 2017 hebben we er al een bijlage over de wolf in opgenomen en hoe we er als vereniging tegen aan kijken. Nog niet gelezen of gezien? Welnu, de nota is te downloaden via een link in de rechterkolom van onze website. In de nota beschrijven we de mogelijke effecten op ‘onze’ edel- en damherten (groepsvorming, ander terreingebruik, migratie, vluchten en verdedigen).

De vereniging staat op het standpunt dat de komst en vestiging van wolven in Nederland primair toe te juichen is. Het aantal prooidieren bepaalt het aantal predatoren en niet omgekeerd, dus we hoeven niet bang te zijn dat door de komst van de wolf het edelhert of damhert zullen verdwijnen.

De komst van de wolf zal er waarschijnlijk wel toe leiden dat edel- en damhert ander gedrag zullen gaan vertonen. Enerzijds kan dat positief zijn: ze zullen zich mogelijk meer op de open gebieden (heides) gaan ophouden om zo de predatoren eerder aan te kunnen zien komen. Anderzijds zullen in die gebieden waar wolf zich op dat moment ophoudt de dieren mogelijk (tijdelijk?) schuwer gedrag vertonen of ander tijd-ruimte gebruik. Maar eerlijk gezegd weten we dat niet precies en de ervaringen in het buitenland zijn overal weer anders. Ter illustratie: een veel gehoorde veronderstelling is dat wolven voor een soort ‘landscape of fear’ zorgen, waardoor herten en andere wilde grazers een gebied (tijdelijk) gaan mijden vanwege de risico’s op predatie. Recentelijk kon ik in Spanje gedurende een kwartier een drietal (jonge) wolven observeren in een halfopen laagte op de berghelling, om circa een half uur later op exact dezelfde plek 2 stuks kaalwild te zien, helemaal op hun gemakje aan het laveien en water drinken. Dat is natuurlijk ‘slechts’ een anekdotische waarneming (waar ik overigens na 3 dagen observeren wel erg blij mee was), maar het illustreert wel dat wolven en herten elkaar (in dat gebied) niet in de ruimte mijden (dus geen andere gebieden opzoeken, m.a.w. het principe van ‘landscape of fear’ lijkt hier niet op te gaan), maar elkaar vooral in de tijd lijken te mijden (althans: de herten de wolven).

Kortom: voorlopig is het vooral nog gissen naar de werkelijke effecten van de wolf in Nederland. Hopelijk dat de ‘Veluwse’ wolven het een tijdje uithouden, zodat we de tijd krijgen om wat meer te leren over de impact van de wolf op onze natuur……

Uiteindelijk is VhE voorstander van 'lerend beheren', en dat is ook in dit geval aan de orde. Laten we het rustig met zijn allen ontdekken en mocht ergens een heuse probleemwolf opduiken die zich gespecialiseerd heeft in schapen of te vaak te dicht in de menselijke omgeving opduikt, dan is in het Wolvenplan voorzien in de mogelijkheid om hierop in te grijpen!

Schuursessie bij OVP

De Provincie Flevoland heeft samen met SBB de intentie om in de toekomst het grote publiek beter te gaan bedienen met informatie over de Oostvaardersplassen en het beleid over de grote grazers waaronder onze edelherten. Dit alles om de uitvoering van het Rapport van Geel te volgen en vragen te beantwoorden over dit door Provinciale Staten vastgestelde beleid. Hiervoor worden bijeenkomsten gepland (schuursessies) en is er de mogelijkheid om met de gedeputeerde Hofstra een afspraak te maken. De site van de Provincie Flevoland zegt hier het volgende over:

Schuursessies en gesprekken met de gedeputeerde

Laat u informeren over de toekomst van de Oostvaardersplassen en ga in gesprek met vertegenwoordigers van Staatsbosbeheer, provincie Flevoland en andere deskundigen. Dit kan onder andere op zaterdag 26 januari 2019 van 15.30 tot 20.00 uur.

Locatie

De Oostvaardersplassen en het beheer van dit bijzondere natuurgebied verandert. Deze eerste schuursessie biedt volop gelegenheid om hierover van gedachten te wisselen. Locatie: Buitencentrum Oostvaardersplassen, Kitsweg 1, 8218 AA Lelystad. Aanmelden voor deze schuursessie kan via Staatsbosbeheer.

Aanmelden

De schuursessies van Staatsbosbeheer en het spreekuur met de gedeputeerde maken onderdeel uit van de ambitie van de provincie en Staatsbosbeheer om het contact met personen en organisaties uit de omgeving van de Oostvaardersplassen te intensiveren. Heeft u belangstelling voor het spreekuur met gedeputeerde Harold Hofstra? Dan kunt u zich aanmelden via oostvaardersplassen@flevoland.nl

Een aantal leden van VhE hebben gebruik gemaakt van deze uitnodiging en twee geven onderstaand hun ervaringen weer:

Reactie Van Tjalling van der Zee op facebook d.d. 27 januari

Lees meer: Schuursessie bij OVP

Toestemming beheer damhertenpopulatie Haringvreter

Gedeputeerde Staten van Zeeland verleent vergunning aan Staatsbosbeheer voor het afschieten van de damherten. Het provinciebestuur ziet voldoende aanleiding om tot uitvoering van het beheer over te gaan: ‘het beschermen van flora en fauna tegen overbegrazing door damherten, en het voorkomen van onnodig lijden bij de damherten zelf, als gevolg van voedseltekort en parasitaire ziekten’.

De vergunning ligt zes weken ter inzage. In die periode kan bezwaar worden aangetekend. Daar houdt het provinciebestuur zelf al rekening mee: ,,Gelet op de gevoeligheid van soortgelijke afschotplannen, zoals in de Amsterdamse Waterleidingduinen, is het niet onwaarschijnlijk dat zienswijzen ingediend worden, en dat vervolgens zelfs beroep aangetekend wordt bij de rechter”.

De damherten stammen af van een groepje damherten van een particulier die in 1984 een damhertenfarm begon. Nadat dat mislukt was voerde hij niet alle dieren af van het eiland maar liet er een aantal lopen. Sinds 2000 nam het aantal sterk toe. De afgelopen twee jaar verdubbelde het aantal bijna van 275 naar ruim 500 exemplaren. Staatsbosbeheer wil zo snel mogelijk beginnen met het terugbrengen van het aantal naar 150 herten.

Staatsbosbeheer had veel eerder willen ingrijpen: “Dan hadden er nu veel minder dieren hoeven te worden afgeschoten.” 

Alternatieven als verplaatsing van de herten of het geven van anticonceptiemiddelen aan de dieren zijn praktisch niet uitvoerbaar, zegt Staatsbosbeheer. Staatsbosbeheer wil beslist een aantal dieren behouden op het eiland. De dieren houden de vegetatie kort en in het verleden werden daarvoor paarden en runderen naar de Haringvreter gebracht, dat is hiermee niet nodig. 

De komende maanden maakt Staatsbosbeheer een werkplan voor de ingrijpende operatie op het eiland van bijna twee kilometer bij ongeveer een halve kilometer in het Veerse Meer.