Overijssel en de toekomst van het Edelhert

Statenleden en belangengroepen buigen zich over de toekomst van het Edelhert in Overijssel

Donderdag 3 oktober j.l. kwamen ruim 40 deelnemers bijeen op het provinciehuis in Zwolle om te praten en discussiëren over het edelhert in Overijssel. Statenleden van CDA, ChristenUnie en D’66 hebben samen met Staatsbosbeheer Overijssel deze bijeenkomst georganiseerd. De bijeenkomst bestond uit 2 delen: een informerend en opiniërend deel op het provinciehuis en daarnaast een veldexcursie op de Veluwe.

Al op dinsdag 1 en woensdag 2 oktober voor de bijeenkomst besteedden de regionale media hier aandacht aan, zie bijvoorbeeld de krant Tubantia en de uitzending op RTV Oost. In deze laatste komt VhE ook aan het woord.

Deze bijeenkomst heeft al een lange geschiedenis. Al in de film van onze vereniging, ‘Het Edelhert, Ambassadeur van de Natuur’, wordt in beeld gebracht hoe edelherten vanuit Duitsland (o.a. leefgebieden Forst Bentheim en Űfter Mark / Dämmerwald) via Overijssel en Achterhoek ons land bij tijd en wijle komen inzwerven (‘kolonisten’). Lang is voor dergelijke zwervers op provinciaal niveau vastgehouden aan het zogenoemde ‘nulstandbeleid’, dat kortweg inhield dat geen edelherten buiten de 2 officiële leefgebieden (Veluwe en Oostvaardersplassen) geduld werden. Dus: afschieten die dieren. Met de komst van de Flora- en Faunawet werd het edelhert echter een inheemse, beschermde diersoort, dus ook die zwervers in het oosten en elders in het land. Het ‘nulstandbeleid’ was daarop niet meer houdbaar. Maar het duurde voor Overijssel tot het Faunabeheerplan van 2014 (2014-2019) dat het woord nulstand werd verlaten en het edelhert zijn plek kreeg. Voor een deel een papieren werkelijkheid, want in het FBP stond wel dat dieren op basis van verkeersonveiligheid geschoten mochten worden. Tja, en hoe bepaal je nou wanneer er een verkeersonveilige situatie is, en wie bepaalt dat dan? Onduidelijk dus. Ook in het FBP van 2019-2024 is feitelijk t.a.v. het edelhert geen ambitie bepaald. Wel zijn er nadere afspraken gemaakt over hoe te handelen bij dreigende verkeersonveiligheid en wie in te schakelen. Maar een eerder opgesteld rapport uit 2011 dat in opdracht van de FBE was opgesteld over waar edelherten in Overijssel zouden kunnen leven (mogelijke leefgebieden en verbindingen), is nooit echt iets gedaan. En eigenlijk was dus afgelopen 3 oktober een soort van verkenning om te kijken of er toch iets aan de ambitie t.a.v. het edelhert in deze provincie gedaan kan worden.

Lees meer: Overijssel en de toekomst van het Edelhert

VhE bij landelijke beheerdersdag in Beesd

Vereniging het Edelhert is bij de 11e landelijk beheerdersdag die vandaag wordt gehouden op Landgoed Mariënwaerdt in Beesd. De stand van VhE wordt als altijd bemenst door Hennie Degen. Goed om hier ook acte de presence te geven.

Naast de twee hoofdthema's klimaat en landbouw zjn er ruim dertig verschillende presentaties, workshops en excursies.

• Wat zijn de effecten van de droogte op de natuur en onze bossen? Met ervaringen uit Nederland én Vlaanderen.

• In Noord-Holland experimenteert het Innovatieprogramma Veen met het vernatten van veenweidebodems: tegen bodemdaling en CO2-uitstoot, voor natuur en behoud van landbouw. Roel van Gerwen (Landschap Noord-Holland) vertelt erover.

• Wat kunnen landgeiten voor natuurbeheer betekenen en wat hebben ze nodig? Jaap Mekel (Landelijke Fokkersclub Nederlandse Landgeiten) doet het uit de doeken.

• Afvaldumping, wildcrossen en stroperij zijn in het Brabantse buitengebied aan de orde van de dag. Erik de Jonge (Brabants Landschap) deelt zijn ervaringen over wat wel en wat niet werkt.

  Lees meer: VhE bij landelijke beheerdersdag in Beesd

Derde jaar publieksbegeleiding WOP Alverschotenseweg

Tot een jaar of 10 geleden was de kans om wild te zien bij dit kijkscherm in het najaar redelijk en buiten die periode matig. Er was geen bronst te zien. Dat veranderde geleidelijk aan na de opening van het ecoduct Hoog Buurlo in september 2011. Dat ecoduct ligt er dichtbij en de herten kunnen daardoor wisselen met de Asselse heide. De herten ontdekten het gebied en rond 2015 begon er tijdens de bronst al aardige activiteit te komen en in 2016 werd de bronst er gedurende de vele avonden nog beter waarneembaar. Dit scherm is direct langs de weg en dat trok veel publiek aan. Met de fiets kom je bijna tot in het scherm en de auto kun je er meestal vaak binnen 150m kan parkeren. Er waren avonden dat er 50 of meer mensen tegelijk naar het wild wilde kijken en dat door 8 à 10 kijkgaten. Dat ging niet en men begon te mopperen op elkaar en/of men ging op de grondwal naast het scherm staan. Of nog erger via de bosranden langs de weide op. Hier was het wild niet van gedient en trok naar de achterrand van de weide of zelfs het bos in. Dat leverde nog meer onderling gekissebis achter en rond het scherm op.

Lees meer: Derde jaar publieksbegeleiding WOP Alverschotenseweg

Edelhertenbronst in de vrije wildbaan

brief aan provincie Flevoland

Geacht college van gedeputeerde Staten van Flevoland,

De Provincie Flevoland heeft aan de Universiteit Utrecht opdracht gegeven een literatuuronderzoek te verrichten naar de mogelijkheden van anticonceptie bij vrijlopende hoefdieren. In de bestaande literatuur is al veel bekend over anticonceptie van b.v. olifanten en buffels in Afrika, mustangs in Amerika of herten in een stadspark van Detroit maar er zijn geen gegevens bekend over anticonceptie van honderden, vrijlevende, wilde, Europese edelherten.

Vereniging het Edelhert heeft in 2018 de twee experts in Nederland prof. dr. Tom Stout en drs. Mark Hoyer hun mening gevraagd betreffende het toedienen van anticonceptie bij edelherten uit de Oostvaardersplassen en de bevindingen verwerkt in een artikel voor ons tijdschrift Het Edelhert.

Als bijlage een kopie van het artikel uit het zomernummer van het tijdschrift Het Edelhert met de titel: Is anticonceptie bij wilde edelherten een nieuwe beheervorm?

Dit artikel is het lezen waard en is mede gebaseerd op het rapport van onze vereniging 'Standpunt ten aanzien van het beheer van edelherten en damherten in Nederland' uit 2009.

Graag vraag ik nog even u aandacht voor het volgende:

1. De edelherten die in 1992 vanuit diverse hertenfokkerijen in Europa in de OVP zijn uitgezet waren niet wild, de nakomelingen en tevens huidige populatie is nu na 27 jaar volledig verwilderd en moeten nu ook zo beoordeeld worden, dit natuurlijk naast de wettelijke status van 'wilde dieren'.

2. Iedere handeling welke verstoring geeft aan deze wilde edelherten is in de zin van de wet strafbaar en gaat in tegen het dierenwelzijnsprincipe.

3. In de afgelopen tijd is weer eens duidelijk geworden dat het menselijk ingrijpen zoals het in quarantaine houden en het 'slepen' met dieren zoals een transport over meer dan 24 uur tegen alle dierenwelzijnsprincipes indruist.

Wij vertrouwen erop dat deze informatie u meer inzicht geeft betreffende de toekomstige beslissingen over 'onze' edelherten in de eens zo mooie Oostvaardersplassen.

Mocht een toelichting nodig zijn, natuurlijk van harte welkom.

Namens het bestuur van VhE

Jozef H.M. Linthorst

Betreffend artikel is te lezen via onderstaande link of als pdf te downloaden

Lees meer: brief aan provincie Flevoland

NP De Hoge Veluwe sluit wildpoorten en schendt miljoenendeal

NP De Hoge Veluwe kondigt begin juli aan dat het park alle wildpassages van en naar het park gaat afsluiten. Het park zegt in afwaching te zijn van afspraken met de provincie over de grote stroom herten die vanuit het Deelerwoud naar het park toetrekken. Daarnaast wil het park geen toegang verlenen aan de wolf. Het park geeft aan dat al voor het derde jaar een grote toestroom (50%) van herten heeft van het Deelerwoud, voorheen was dit 2%. De binnengekomen herten doen zich tegoed aan de natuurlijke verjonging van de bossen van het Nationale Park. 

Met deze actie schendt het park een miljoenendeal die het met de provincie had gesloten in 2012. Deze zogenaamde packagedeal hield in dat in ruil voor het openstellen van de wildpassages Deelerweg en Oud-Reemst Provincie Gelderland miljoenen aan het park betaalde. De Hoge Veluwe kreeg daarmee de door de provincie zo vurig gewenste aansluiting met andere natuurgebieden, zo meldt het AD.

Met het dichtzetten van de ecoducten zette Nationaal Park de Hoge Veluwe begin juli deze stap. Toen er in 2013 op de gehele Veluwe flinke stappen werden gemaakt in het ontrasteren van de Veluwe werd tussen NP De Hoge Veluwe en het Deelerwoud ook een wildpassage aangelegd (daarnaast kwam er een ecoduct in zuidelijke richting). De edelherten en damherten konden daarmee vrij in- en uitlopen van het ene naar het andere gebied. Enkele jaren daarna begon Natuurmonumenten in het Deelerwoud een pilot met het stoppen van afschot van de aanwezige herten, een afschotvrije zone werd ingesteld. Dit heeft geresulteerd in de groei van de aanwezige hertenpopulatie. Dat de herten van het Deelerwoud in de gaten zouden krijgen dat er bij de buren genoeg te vreten was, kon je natuurlijk op wachten. Nu het aantal overlopers flink is gegroeid besloot NP De Hoge Veluwe de poorten weer te sluiten. 

Lees meer: NP De Hoge Veluwe sluit wildpoorten en schendt miljoenendeal

Wolvenwelpjes op de Veluwe

Sinds vorig jaar is het bekend dat er wolven leven op de Veluwe. Op de Zuidelijke Veluwe zijn sporen aangetroffen van een vrouwtje en op de Noordelijke Veluwe zijn ook regelmatig sporen aangetroffen van een vrouwtje. Enkele maanden later kwamen daar sporen van een mannetje bij. De vraag was toen meteen of de twee zouden matchen. En inderdaad zijn er vorige week beelden opgedoken van drie welpen. Er kunnen natuurlijk meer welpen zijn, maar er staan er in ieder geval drie op een filmpje. Het filmpje van de drie welpjes was al enkele maanden bekend bij Staatsbosbeheer op wier grond zich dit afspeelt. Amsterdammer Marc Bokma die bij toeval een welpje spotte maakte ook een opname. 

Het artikel met filmpje van 19 juni is bij de NOS te bekijken:   Op 23 juni maakte Amsterdammer Marc Bokma dit filmpje:

Cursus aanspreken roodwild 2019

Er zijn nog enkele plaatsen! Er zal een wachtlijst worden aangelegd, aanmelden is dus altijd zinvol.

Deze cursus zou in september plaatsvinden, maar ivm met een gebroken been van de cursusleider is deze uitgesteld (hieronder vindt u de nieuwe data).

Vereniging het Edelhert (VhE) organiseert opnieuw een cursus 'aanspreken van roodwild', na een succesvolle eerste editie in het afgelopen jaar. In deze cursus zal worden ingegaan op alle aspecten van het edelhert zoals leeftijd, conditie en geweivorming. Ook het vrouwelijk wild zal aan bod komen.

De cursus is voor leden van de VhE maar ook voor niet leden. Niet leden die de cursus volgen worden automatisch lid van de VhE. Het lidmaatschap wordt automatisch voortgezet, indien gewenst is dit lidmaatschap na dit jaar te beëindigen moet dit wel worden opgezegd. Wij hopen natuurlijk dat u ons werk wilt blijven steunen en lid blijft.

In het onderstaande schema vindt u de data en inhoud van de cursus, alsmede de kosten en hoe u zich kunt inschrijven.

Lees meer: Cursus aanspreken roodwild 2019

Schadevergoeding voor boeren Leuvenum Staverden

Het was een lange strijd maar boeren in enclave Leuvenum Staverden krijgen in het vervolg schadevergoeding voor de schade door edelherten aangebracht aan hun gewassen, zo heeft de provincie Gelderland besloten. Over de edelherten in de agrarische enclave en de schadevergoeding is al zeker een kleine tiental jaren discussie. Voorheen was er een ‘edelhertenregeling’, vanuit de provincie Gelderland, maar deze bleek niet te voldoen aan Europese voorschriften en werd destijds weer afgeschaft.

"De provincie Gelderland heeft geprobeerd de edelhertenstand in het gebied naar beneden te krijgen, door de dieren af te laten schieten, maar dat leidde niet tot het gewenste resultaat." aldus woordvoerder Eva Calicher van de provincie. De doelstanden werden niet gehaald, er bleven te veel edelherten over. Daardoor is er sprake van steeds terugkerende schade.’’

Lees meer: Schadevergoeding voor boeren Leuvenum Staverden

Leefgebied wolf

Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben het leefgebied van wolven op de Noord- en Midden-Veluwe vastgesteld. Dierhouders binnen het gebied kunnen zich voorbereiden op het beschermen van hun dieren. Het Platform voor de kleinschalige schapen- en geitenhouders en LTO-schapenhouderij gaan nu actie ondernemen om gesprekken op gang te brengen, de provincie Gelderland ondersteunt dat.

Wanneer een territoriale wolf zich in Nederland gevestigd heeft, is het vaststellen van het leefgebied een belangrijke stap om vervolgens in gesprek te gaan met gemeenten, terreineigenaren en schapenhouders in het gebied. Volgens Gedeputeerde Peter Drenth geeft dit besluit duidelijk voor de mensen in het gebied: "We willen bijdragen aan preventieve maatregelen als dat nodig is. Maar dan is het wel belangrijk dat alle partijen meedoen en er een gezamenlijk plan komt.” Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben al eerder toegezegd dat de komende drie jaar alle schade door wolven wordt vergoed. Dat geldt voor hobbydierhouders en professionele dierhouders.

De provincie heeft ervoor gekozen om de leefgebieden van de wolvin op de Noord-Veluwe en de wolvin op de Midden-Veluwe tegelijk vast te stellen. Ook keken de onderzoekers naar het gedrag van wolven, zoals de gemiddelde afstand die een wolf op zoek naar voedsel aflegt, en hielden zij rekening met de specifieke situatie op de Veluwe, zoals bestaande rasters en snelwegen.

Lees meer: Leefgebied wolf