Ledendag 2020 gaat door

De ledendag gaat door!

Door een vergissing stond in het voorgaande tijdschrift een andere datum voor de ledendag. De ledendag is op onderstaande datum. De Leden die zich reeds hebben ingeschreven zijn van de juiste datum op de hoogte. De ledendag zal worden gehouden in de grote schuur op Heerlijkheid Mariënwaerdt zodat coronacondities gegarandeerd zijn.

Ledendag 14 november

De jaarlijkse ledendag te houden in 

Heerlijkheid Mariënwaerdt Klooster 7 in Beesd.

Programma

12.00 uur: Ontvangst met koffie

12.30 uur: Welkom door de voorzitter Floris Leyssius

12.45 uur: Presentaties

1. Geschiedenis van Heerlijkheid Mariënwaerdt

2. De herten in het Weerterbos: spreker nog niet bekend

3. De herten in het Groene Woud: Bram Houben

13.45 uur: Wandeling door de tuin

15.15 uur Borrel en buffet

De ledenbijdrage is € 15,00. U mag een introducé meenemen waarvoor eveneens € 15.00 dient te worden voldaan op rekeningnummer:   NL76 ABNA 0461930846 t.n.v. Vereniging het Edelhert. 

Betalen is aanmelden.

Wandeling 12 September 2020 Vierhouten

Zaterdag rond 16.30 uur was er een groep verzameld in de buurt van Vierhouten / Gortel om een wandeling te gaan maken onder leiding van de gids Tjalling van der Zee.
Een enthousiaste gids, mensen die popelden om te vertrekken en heerlijk wandelweer.
De gids toonde zijn enthousiasme en passie reeds voor de eerste meters waren gelopen door voor vertrek al een en ander uit te leggen en wat we mogelijk zouden kunnen tegen komen. Maar voegde er ook aan toe: Wild is wild, en laat zich niet leiden.
We vertrokken en ook onderweg werd regelmatig even een stop gemaakt voor vragen en uitleg.
Er werden onderweg o.a. een aantal (kleine) hazelwormen gered van een wandelpad door deelnemers van de wandeling.
Vrijwel alle vragen die er werden gesteld aan de gids Tjalling van der Zee werden duidelijk beantwoord.

Vragen o.a. over:

-Bosonderhoud (reden van kappen; wel / niet opruimen); 
-Jagen (wat gaat er aan vooraf voor er geschoten wordt)
- Bronst (zeker brandende vraag in deze periode).

Uiteraard hoop je ook wild te zien tijdens de wandelingen (al is dat vaak lastiger in groepsverband door "rumoer onderweg".
Maar er werden zwijnen gespot; het geblaf door een hinde (vrouwtjes hert); en waarempel hebben we het burlen gehoord in de bossen.
Het vertrekpunt van de wandeling werd rond 20.00 uur weer bereikt, en daarmee kwam aan deze zeer mooie wandeling een einde op dat moment.
Daar ging een ieder weer zijn / haar weg naar huis aanvaarden.
Onderweg naar huis (en thuis) werd er (bij ons in ieder geval) nog enthousiast nagepraat over de tocht.
Gids Tjalling van der Zee: hartelijk dank namens allen, en velen zullen graag nog eens met je tochten meegaan.

Livestream: boswachter Henk neemt je mee op bronstexcursie

ARNHEM - Herten die strijden om de gunst van de hinden: voor veel natuurliefhebbers is de bronst het hoogtepunt van het jaar. En daarvoor hoef je de deur niet uit; boswachter Henk Ruseler van Nationaal Park de Hoge Veluwe neemt je aanstaande dinsdag 22 september live mee op excursie. 

Via onze website, Facebook en app kun je vandaag ( 22-9-2020) vanaf 19.00 uur live meekijken op Nationaal Park de Hoge Veluwe. Henk laat je het leefgebied van de edelherten zien, beantwoordt live jouw vragen en natuurlijk hopen we een glimp op te vangen van dat ene indrukwekkende schouwspel: het burlen. Kijk je mee?

Bronstige herten
De kans dat we bronstige herten gaan zien is volgens Henk groot: "De bronst is nu op haar hoogtepunt. Vorige week was het aan het eind van de dag nog erg warm. En zeg nou zelf, als het zo warm is heb je toch zelf ook geen zin om inspanning te leveren? Dat is bij edelherten ook zo. Deze week dalen de temperaturen 's avonds veel sneller. Perfect voor het hert om achter de hinden aan te gaan." 

Begeleide bronstexcursies afgelast
Ieder jaar in september trekken vele natuurliefhebbers naar Het Nationale Park de Hoge Veluwe in de hoop iets mee te krijgen van de rituelen die horen bij de bronsttijd. Vanwege de enorme belangstelling zijn de begeleide bronstexcursies altijd snel volgeboekt. "Helaas gaan de begeleide bronstexcursies in verband met de maatregelen tegen het coronavirus dit jaar niet door. Maar door middel van deze livestream kunnen we het publiek toch meenemen", legt Henk uit. 

Plof dinsdag 22 september om 19.00 uur op de bank, zet de livestream aan via onze website, Facebook of app en geniet van een prachtige bronstwandeling! 

Bronstperikelen 

Toen ik pas begon met natuurfotografie, rond 2000, was ik me nog niet zo bewust van verstoring van wild. Niet structureel, maar af en toe liep ik een rustgebied in. Wat is er mooier dan in een koude nacht onder een heldere hemel met sterren burlende edelherten te beleven.

Als ik terugliep naar de parkeerplaats zag ik boswachters verbaasd kijken: waar komt die vandaan. Toen ik een uur voor zonsopkomst de Postbank opreed en edelherten op de weg zag staan dacht ik bij me zelf dat ik mij erg rot zou voelen als ik door dit gedrag een hert zou verwonden of mogelijk doden door een aanrijding. Blijkbaar viel het kwartje toen bij mij. Sindsdien houd ik me aan de regels, die zijn er blijkbaar niet voor niets, alleen voor een plasje doen begeef ik mij enkele meters van het pad. Het is een beetje stout, maar aan uitgebreide vernielzucht zal ik me niet schuldig maken. Ik vermoed dat het Nationale Park de Veluwe het struinverbod heeft aangescherpt om fotografen en andere bezoekers te weren die blijkbaar een soort drijfjacht houden op met name edelherten. Dat is spijtig, want dat gaat ten koste van de fatsoenlijke fotograaf die de natuur wil beleven. Voor zover ik weet mag nu alleen in het stuifzandgebied- niet ver van de wildbaan- gestruind worden. Sommige mensen leren het echter nooit. Ik hoor zelfs van rasters doorknippen in het park. Dat is misdadig. Wild kan ontsnappen en de openbare weg opraken. 

Blijkbaar komen mensen ook na zonsondergang in de rustgebieden. Dat is jammer. Herten waren dagdieren, maar door de komst van de mens hebben ze zich aan de nacht aangepast.

Wie rustgebieden uitgebreid betreedt verstoort het patroon van herten en hun nachtrust. Dieren kunnen in paniek raken en zich verwonden. Herten kunnen namelijk slecht diepte zien. Als het plaatshert door mensen wordt verjaagd, dekken zwakkere herten de hinden. Dat is slecht voor de soort. Door stress kan het wild ook besluiten weg te trekken. Toenemende stress leidt ook tot energieverlies, energie die ze hard in de winter nodig hebben. Herten houden goed vast wat struingebieden zijn en waar ze mensen kunnen verwachten. Dat geeft voor herten geen onrust, wel als mensen zich ongeoorloofd in rustgebieden begeven.

Mogelijk wordt de ellende in de hand gewerkt doordat in coronatijd meer mensen in eigen land met vakantie gaan en de bekende bronstexcursies door de corona zijn gestopt en de bestaande wildobservatie plekken in de coronatijd een beperkte capaciteit hebben.

Wat te doen? Pasklare oplossing heb ik niet. Ik zou weer een aantal struingebieden weer openstellen. Zo kunnen mensen toch wat hun ei kwijt en bijvoorbeeld zoeken naar paddenstoelen. Ik zou ook doorgaan met excursies onder leiding van de boswachter inclusief nodige voorlichting. 
Verder met meer opsporingscapaciteit de rustgebieden bewaken en indien nodig overtreders straffen. Niet met de botte bijl, soms komen mensen per abuis in een rustgebied. Net als bij schaduwzijden van het voeren van wilde zwijnen door mensen denk ik dat het goed is dat mensen ook goed worden voorgelicht over verstoring tijdens met name de bronst. Als men zich aan de regels houdt en op de paden blijft zijn er zeker goede wildfoto’s te maken.

Ook een toevallige ontmoeting met een ree zoals ik heb meegemaakt laatste is erg mooi.

Ik geef mensen ook het advies mee een verrekijker mee te nemen en eens alleen te wandelen. 
Wie zich rustig gedraagt en op het pad blijft heeft zeker een goede kans om wild te zien. 

Ronald Wilfred Jansen, Hoogeveen

Inwoner van Arnhem in 1987-2007 en bezoeker van Nationale Park de Hoge Veluwe

Blijf op de paden!

In verband met coronavoorschriften zijn sommige wildobservatieplaatsen afgesloten. Dat zijn de plaatsen waar de afstandsregels niet gehandhaafd kunnen worden. De Elsberg is om die reden afgesloten. Ook op de Veluwezoom en Deelerwoud lopen soms mensen op plekken waar dat niet mag. Daar gaat nu danook meer gecontroleerd worden. Voor Alverschoten is een reserveringssysteem van 16.00 uur tot 20.00 uur, zoals al eerder beschreven op deze site. Op Staverden en Leuvenum wordt extra gecontroleerd. Er worden momenteel pittige boetes uitgedeeld! Op NP de Hoge Veluwe wordt een ieder ook gevraagd om de coronaregels na te leven.

De bronsttijd is een spannende tijd voor de edelherten en liefhebbers van de bronst. Het oergeluid dat klinkt door de bossen en over de velden in de nacht, ongeëvenaard! Sommigen nemen er een maand vakantie voor. Foto's of video's maken van dit spektakel is natuurlijk helemaal prachtig. Rustig tegen een boom zitten wachten tot het juiste moment voor de foto. Heerlijk!

Maar.. doe dit allemaal uitsluitend op plaatsen waar het is toegestaan, waar je mag zijn. Houd je aan de regels. Als je op een plek komt waar je niet mag zijn verstoor je het wild. Dat wild kan dan in blinde paniek een weg oprennen en een ongeluk veroorzaken waarbij het zelf ook verongelukt. Daarnaast kan het wild zich onveilig voelen op de plek waar het altijd al de bronst hield, met nog meer ongewenste gevolgen. Dit schouwspel mogen we niet verstoren. Voor de mensen die wel keurig op de plaatsen staan waar ze mogen staan mag het wild niet worden verjaagd door een hebberige fotograaf. Dus.. houd je aan de regels, blijf op plekken waar je mag zijn dan hebben we allemaal een leuke bronst!

Bronst beleven op Alverschoten, maar dan anders

Het wildkijkscherm Alverschoten is een prachtige plek om bronst te bekijken. Ook dit jaar is het roedel hier vaak te zien, sinds vorige week met het plaatshert en een bijhert. Nu we in dit land nog steeds te maken hebben met de maatregelen ter voorkoming van corona heeft Staatsbosbeheer gemeend om paal en perk te moeten stellen aan de toeloop van de kijkers bij het wildscherm. Tussen 16.00 uur en 20.00 uur moet er worden gereserveerd, ieder die wil komen kijken kan op de website van SBB een tijdsblok van een kwartier aankruisen waarop hij/zij op de WOP zou willen kijken naar de bronst. Dit om zorgen dat er maximaal 16 personen tegelijk bij het kijkscherm staan. Deze reservering kost € 1,50. Zoals ieder jaar zijn er begeleiders van SBB en VhE aanwezig om uitleg te geven over de bronst in het bijzonder en over edelherten in het algemeen. Ook is er een Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) aanwezig om te zorgen dat alles goed verloopt op en rond het kijkscherm. Mensen die proberen te kijken op plaatsen waar dat niet is toegestaan riskeren dus vrijwel zeker een hoge boete. 

De publieksbegeleiding op de Wildobservatieplaats wordt al enkele jaren verzorgd door vrijwilligers van SBB en VhE samen. 

Een plaats reserveren kan op de website van Staatsbosbeheer.

Een na laatste hobbel in het OVP-dossier

De Raad van State, het hoogste rechtsorgaan in Nederland heeft de Provincie Flevoland volledig in het gelijk gesteld bij haar beslissing in 2018 voor het afschot van edelherten in de OVP tot het aantal van 490 bereikt is. Hiermee haalt de Raad van State een dikke streep door de eerdere uitspraak van de Rechtbank in Lelystad en natuurlijk een heldere boodschap naar de argumentatie van de voorstanders van de nieuwe vorm van natuurbeheer: 'hek erom, dieren erin, niks doen en kiek'n wat 't wordt'.

In het persbericht wordt aangegeven dat het provinciebestuur zijn besluit heeft gebaseerd op verschillende ecologische onderzoeken, waaronder het Advies Beheer Oostvaardersplassen van de Commissie van Geel. De conclusie van de rapporten is dat het huidige, niet beheerde aantal edelherten in de Oostvaardersplassen door overbegrazing schade veroorzaakt aan de flora en fauna in het gebied waardoor o.a. de Europese opdracht binnen de Natura 2000 wetgeving niet wordt gehaald. Zo zijn riet, struiken en bomen verdwenen, is de hoofddoelstelling als vogelreservaat aan de laars gelapt en zijn vele vogelsoorten verdwenen of in aantal afgenomen.

De laatste hobbel wordt een binnenkort te verwachten uitspraak van de Raad van State over de verleende ontheffing uit 2019. De argumentatie is op de zelfde inhoudelijke basis dus we wachten met een gerust hart af! Maar het OVP dossier kan grillig zijn!

Voor Vereniging het Edelhert die het welzijn van de edelherten in het vaandel heeft lijkt het natuurlijk wat onlogisch dat we voor beheer zijn. Zonder beheer echter zorgen grote aantallen herten ervoor dat er geen voedsel is. De dieren lijden een lange periode honger en sterven daar uiteindelijk aan, dat kun je toch moeilijk zien als welzijn. Daarom gaat het ons vooral om de kwaliteit van het leefgebied.

We hebben wederom kunnen constateren dat in een natuurgebied met een populatie herten die ongebreideld kan groeien het niet vanzelf goed komt. Door honger en gebrek sterven de dieren uiteindelijk een pijnlijk trage hongerdood. Daarbij komt dat, voor de toekomst, de kwaliteit van het 1800 ha kleine leefgebied voorlopig nog volledig geruïneerd is. Het is steeds opnieuw strijden waarbij emotionele argumenten het tijdelijk winnen van de ratio, maar waarbij de ratio uiteindelijk overwint. Vele 'deskundigen' die steeds hun eigen gelijk lijken te willen bewijzen, maar de natuur gaat zijn eigen weg. De groei van een populatie herten stopt niet automatisch, huidige beheervormen zijn er niet voor niets!

Voorlichtingsstand bij NK Burlen

Vereniging het Edelhert was met een voorlichtingsstand aanwezig bij het NK Burlen op de Hoge Veluwe.

Wolfwerend raster maken voor de schaapskooi

De schaapskudde Epe-Heerde heeft naast de weilanden rond de schaapskooi nog een aantal andere weitjes in gebruik die verspreid in de omgeving liggen.

Zaterdag 18 juli werden twee van deze percelen wolfwerend gemaakt. Tweeëntwintig vrijwilligers van onze vereniging Het Edelhert begonnen rond 9 uur met het aanbrengen van drie electrische draden rond de weitjes aan beide zijden van de Dellenweg, dicht bij de kruising met de Zuidweg.

De eerste draad werd op 20 cm hoogte aangebracht, de tweede op 60 cm en de derde op 1.20m, geheel volgens de richtlijnen van Bij12. Met deze verdeling van stroomdraden is het voor de wolf praktisch onmogelijk om binnen te komen.

Onze vrijwilligers werken elke de derde zaterdag van de maand, en doen steeds werkzaamheden die in het teken staan van biotoopverbetering ten bate van het wild, en dan vooral met het oog op de herten. Het leeuwendeel van de activiteiten bestaat uit het aanbrengen van een fijnmazig manchet op zwartwildraster. In al die rasters die we beveiligd hebben is nooit weer roodwild verongelukt. En dan gaat het inmiddels bij elkaar om ruwweg 150 km.

Dit was een nieuwe opdracht. Er is binnen de vereniging wel wat discussie geweest of we dit wel moesten doen, want die derde draad kan voor herten een obstakel zijn bij het inspringen waardoor een hert zou kunnen verongelukken. Besloten is om dit toch te gaan doen, ondanks het genoemde bezwaar, omdat we hopen daarmee de acceptatie van de wolf in de Nederlandse natuur te vergroten. Het risico op ongelukken is naar wij hopen klein, we zullen het in de gaten houden. Het aantal schapenweiden die voorzien worden van zo’n wering omvat slechts een heel klein percentage van de Veluwse oppervlakte.

Aan het einde van de werkdag werden de werkers opgefleurd met de komst van Jachthoornblazers uit Wapenveld. Zij boden de werkers een borrel en worst aan. Heel toepasselijk speelden zij o.a. 'Zum trinken' en als afsluiting 'Auf Wiedersehen'.

Terzelfdertijd kwam herder Fred langs met zijn kudde schapen die stormenderhand de weides in bezit nam. Wie na afloop het meest enthousiast waren (de vrijwilligers of de schapen) was moeilijk te zeggen…

Het geheel werd afgesloten met een uitgebreide lunch, verzorgd door de Stichting.

Al met al een prachtige dag!

Bestandsvermindering edel- en damherten 2019/2020

De Faunabeheereenheid Gelderland (FBE) bepaalt ieder jaar de z.g. doelstanden voor het edelhert, damhert, ree en wild zwijn Deze gegevens worden samen met het gerealiseerde afschot aan het eind van het seizoen door Vereniging Wildbeheer Veluwe verzameld en gepubliceerd. De toegewezen (T) aantallen zijn de dieren die voor afschot in aanmerking komen om de doelstanden te bereiken. Uit deze gegevens blijkt ook nu weer dat het al vele jaren problematisch is om het afgesproken afschotquotum te realiseren en zo tot de vastgestelde doelstanden te komen. Ook het afgelopen seizoen 2019-2020 is het weer bingo! De kersverse gepubliceerde overzichten geven voor de damherten een gerealiseerd afschot eindresultaat aan van 51%, dit betekent dat 350 veelal vrouwelijke dieren niet geschoten zijn. Voor de edelherten is het eindresultaat 81%. Dit zijn 340 veelal vrouwelijke dieren te veel. (zie de twee grafieken van de FBE)

Er lopen dus begin 2020 alleen al aan edelherten en damherten ongeveer 700 dieren boven de planning waarvan velen dit jaar weer een jong hebben geworpen! Het probleem versterkt zichzelf zo dus steeds meer.

In een interview met de Gedeputeerde Peter Drenth van de Provincie Gelderland gaan we in het zomernummer van het Edelhert hier verder op in. 

Via deze link is het mogelijk om de het jaarverslag van 2020 te downloaden, u vindt daar de gegevens over het edelhert op pagina 4, en van het damhert op pagina 21. 

Damherten Hoekse Waard

In de provincie Zuid-Holland lopen sinds het jaar 2000 een dertigtal damherten. Door de herten ontstaan er gevaarlijke situaties in het verkeer. De gemeente Hoekse Waard wil nu alle dertig damherten laten afschieten, zo meldt de NOS. 

De dieren zijn volgens de gemeente rond de eeuwwisseling ontsnapt. Het is niet bekend wie de eigenaar was. De herten hebben sindsdien meerdere auto-ongelukken veroorzaakt, hierbij tot nog toe alleen materiële schade. Als er niet wordt ingegrepen verwacht de provincie dat het aantal ongelukken verder zal toenemen: "Door de groei van de populatie is het zeer aannemelijk dat de verwilderde damherten zich verder gaan verspreiden en proberen om wegen over te steken", staat in een brief. "Daarmee neemt de kans op verkeersonveilige situaties toe."

De herten veroorzaken ook schade aan gewassen zo vervolgt de provincie. In de komende vijf maanden zal het afschot plaatsvinden. De lokale Partij voor de Dieren is het niet eens met het besluit: "Er zijn tal van andere methoden om iets te doen, zoals opvangen en ergens anders uitzetten", zegt fractieleider Carla van Viegen. Waar de dieren dan naartoe zouden moeten zegt de fractieleider er niet bij. 

De Hoeksche Waard is niet de enige gemeente waar iets gedaan wordt aan de overlast van damherten. In de gemeente Veere in Zeeland worden vanaf oktober honderden herten afgeschoten op het eilandje Haringvreter. Daar liepen er vorig jaar al ruim vijfhonderd en bij een jaarlijkse aanwas van plm 30% zal dat aantal gestegen zijn naar zo'n ongeveer 650 herten.

Verzet

Gemeenten en natuurbeheerders stuitten regelmatig op verzet als ze dieren willen afschieten om de natuur te beschermen of ongelukken te voorkomen. Zo diende er vorige week een zaak over het afschieten van edelherten in natuurgebied de Oostvaardersplassen. Vorig jaar verbood de rechtbank in Lelystad het afschotbeleid van de provincie Flevoland. De jacht kwam daardoor stil te liggen. Maar de provincie ging in hoger beroep, en dus is het nu aan de Raad van State om een oordeel te vellen. Dat oordeel zal binnen enkele weken bekend worden gemaakt.

Het besluit gaat over afschot in het verleden, maar dat zal zeer waarschijnlijk zal ook gevolgen hebben voor het afschieten van de grote grazers in de toekomst.

Faunaschade 2019

BIJ12, de instantie die de faunaschade in Nederland regelt, heeft de jaarcijfers bekend gemaakt over 2019 van de uitbetaalde landelijke faunaschade en ook de uitbetaalde schade per provincie.

Rasterploeg maakt wolvenrasters

Zomerroedels

ERMELO - Edelherten vormen deze tijd van het jaar grote zomerroedels. De dieren leven in groepen van soms wel vijftig of zestig herten. Dé kans om in de avond tientallen herten tegelijk te zien. De bokken en hindes leven in afzonderlijke groepen. Aan het begin van de bronst, de paartijd, zullen de groepen weer uit elkaar vallen.....

Zomerroedels

Gisteravond op pad geweest met Laurens Tijink van Omroep Gelderland met als onderwerp zomerroedels. In landbouw enclave Elspeet-Uddel en Leuvenum zijn we op zoek gegaan naar de edelherten. In de weilanden nabij Navobi zagen we in de verte enkele stuks herten staan. Het bleek kaalwild te zijn: hindes, smaldieren en kalfjes. Met behulp van de verrekijker zagen we ook nog oren boven het gras uitsteken en stonden er nog een aantal op. Elders zwijnen gespot en twee keer nog een klein kaalwildroedel met kalfjes. Zondagochtend hierover korte stukjes te horen op Radio Gelderland om 7:15, 8:15 en 9:15 uur

hervatting cursus aanspreken

Afgelopen donderdag heeft Vereniging het Edelhert de cursus aanspreken van cursusleider Bas Worm, na een verplichte pauze, weer kunnen voortzetten.

De eerste avond had al plaatsgevonden in begin maart. De zaal is gelukkig groot genoeg om alle cursisten van deze populaire cursus anderhalve meter uit elkaar te kunnen laten zitten.

Lees meer: hervatting cursus aanspreken

waarschuwingen voor het verkeer

Op de N795, de provinciale weg van Nunspeet naar Epe heeft Provincie Gelderland een aantal jaren geleden ludieke waarschuwingsborden her en der in berm neergezet. Deze borden zouden de automobilisten moeten attenderen op het wild wat in de omgeving leeft en dat zomaar de weg op kan komen. Er zijn borden van edelhert, ree en wild zwijn. De borden stonden zodanig dat het leek dat de dieren de weg opliepen. Daar blijkt menig automobilist van te zijn geschrokken. De Provincie heeft de borden nu zo neergezet dat de dieren de weg aflopen, hopenlijk is de schrik er nu weer wat uit.

Grootschalige herstelplannen van Europese Natuur uit ‘Brussel’

Dat het met de edelherten in Europa goed gaat was al wel bekend, ook vele ander dieren groeien in aantal redelijk tot sterk. In een volkskrant artikel van Ben van Raaij over de Green Deal van de Europese Commissie staan interessante aantallen.

Zo is het edelhert in periode van 1970 tot 2005 met 1100 % gegroeid!

Ook andere dieren zijn (sterk) vooruit gegaan zoals:

Eland 1920-2005 119%

Zeearend 1960-2009 1600%

Wolf 1970-2008 20%

Lynx 1970-2008 230%

Bruine beer 1970-2008 150%

In het zomernummer van het Edelhert meer over deze ambitieuze groeipannen uit Brussel!

Een groeistrategie die integraal rekening wil houden met de ecologische crisis als de klimaatcrisis.

De cardanische ogen van (dam)herten

Ogen van herten hebben langgerekte pupillen in tegenstelling tot bijvoorbeeld katten en mensen, die ronde pupillen hebben. Herten hoeven alleen de omgeving in de richting de horizon in de gaten te houden. Doordat hun pupil langgerekt is, kan het hert daardoor een breder zichtveld waarnemen. Tevens bevat het oog van een hert voornamelijk z.g. staafjes en minder kegeltjes. De kegeltjes, waarmee het netvlies bedekt is, werkt het beste in fel licht. Staafjes zijn erg lichtgevoelig en hiermee kan in donkere situaties beter gekeken worden. Kegeltjes maken kleurwaarneming mogelijk en hiermee is het zicht scherper en kunnen sneller veranderingen in het beeld worden waargenomen dan met staafjes. Om beweging door herten goed te kunnen waarnemen is de pupil langgerekt in de breedte om het gemis van bewegingsgevoeligheid in het donker te compenseren. Door de plaatsing van de ogen bijna aan de zijkant van het hoofd, heeft een hert een zichtsveld van bijna 360˚, Een hert ziet dus minder goed kleuren, maar des te beter bewegingen. Maar er is nog een bijzonderheid in het oog van een hert. Hij is namelijk cardanisch 'opgehangen' in de oogkas. Onafhankelijk van de stand van het hoofd blijft het oog horizontaal !!! Zie hieronder het oog van een damhert.

Lentenummer Het Edelhert 2020

Het lentenummer heeft ondermeer de volgende onderwerpen:

Van de voorzitter Onze veldwerkers in coronatijd De vereniging in coronatijd Onze veldwerkers in coronatijd Algemene Ledenvergadering 2020 Jubileumboek Frederik komt tot leven Populatiebeheer Edelhertenraster op Staverden Grofwildbeheer, is er wel visie? Edelherttellingen afgeblazen Wisenten in opspraak Medestanders voor natuur Excursieprogramma

Eind april/begin mei in de bus

Inspreken bij de Provincie Flevoland inzake OVP

Digitaal inspreken bij de Provincie Flevoland

VhE had zich aangemeld als inspreker voor het onderwerp 'Literatuuronderzoek anticonceptie grote grazers Oostvaardersplassen' dat de commissie RND op 18 maart jl. zou behandelen in een beeldvormende sessie. Echter door beperkingen vanwege het Corona-virus is deze commissie uitgesteld. 

 Inmiddels heeft de Provincie Flevoland bericht ontvangen van de Rijksoverheid dat er een noodwet komt, die het mogelijk maakt om als commissie digitaal te gaan vergaderen. De Provincie is van plan om van deze mogelijkheid gebruik te gaan maken. Daarom staat een nieuwe commissievergadering in digitale setting gepland op 15 april a.s. om 15:30 uur. Deze behandeling is openbaar en te volgen via de livestream-verbinding op de website van Provinciale Staten. Helaas kunnen wij hier niet persoonlijk, als inspreker, aan deelnemen. VhE kan wel de inspraakreactie digitaal insturen, zodat deze ter beschikking komt van de commissieleden. Onderstaande tekst is op 29 maart ingestuurd naar de Provincie Flevoland. 

Inspreektekst Vereniging het Edelhert, 15 april 2020

Evaluatie literatuuronderzoek Anticonceptie bij edelherten

Geachte leden van Provinciale Staten van Flevoland, 

Als u het rapport goed gelezen hebt zult u zich ook afvragen waarom nog langer gewacht met vermindering van het aantal edelherten door afschot!

In de huidige situatie is het aantal edelherten 1500 stuks en dat moeten er 490 worden. Dit aantal komt uit het door u goedgekeurde Rapport van Geel. Echter, uit het rapport van de Universiteit Utrecht blijkt dat anticonceptie ongeschikt is om de huidige populatie edelherten te verminderen, het is in principe alleen geschikt om een kleine populatie edelherten niet meer te laten groeien!

Wat leren we wel van dit onderzoek?

We lezen duidelijk dat: mocht Provinciale Staten van Flevoland nu beslissen om anticonceptie toe te passen de eerst povere resultaten pas in juni 2022 zichtbaar zullen zijn, dus over 2 jaar!

Maar veel erger is dat in die 2 jaar de populatie edelherten van 1500 naar meer dan 3000 dieren is gegroeid! Het tegenovergestelde van het doel!

Wat staat er niet in dit literatuur onderzoek?

Of het mogelijk is om jaarlijks een paar honderd tot wel 1000 vrouwelijke edelherten in 4 maanden te darten.

Dit is echter wel de vraag waar het allemaal om draait!

Dat het niet voorkomt in de literatuur  is natuurlijk niet zo vreemd want… iets wat onmogelijk is kan niet beschreven worden.

De dierenarts en dartexpert in Nederland, drs. Mark Hoyer geeft klip en klaar aan dat een poging anticonceptie toe te passen d.m.v. darten, in welke vorm dan ook, meer stress geeft dan afschot en alleen al vanwege de aantallen en leefomgeving onmogelijk is.

Conclusie:

Alle vertragende acties, bezwaren en rechtsgangen van actievoerders en politieke partijen hebben in de laatste 2 jaar alleen maar geleid tot meer runderen, paarden en herten met de herhaling van dierenleed in de OVP.

Provinciale Staten van Flevoland, AUB maak een eind aan dit getreuzel en voer uit wat u 2 jaar geleden hebt goedgekeurd en zorg eindelijk voor een extra stuk prachtige natuur in uw Provincie Flevoland!

Jozef H.M. Linthorst 

06-30447359

Vereniging het Edelhert

Evaluatie v/h literatuuronderzoek anticonceptie bij edelherten, april 2020

Conclusie1: Anticonceptie is geen alternatief voor populatieverkleining bij edelherten. Het kan wel de groei van een populatie edelherten min of meer beperken, mits minstens 75% v/d hinden te darten is! 

Deze tabel laat zien wat de populatiegroei zal zijn van de aanwezige edelherten in de OVP tot januari 2022 met  toepassing van anticonceptie (in rood weergegeven)

*Seks-ratio herten: 1 hert op 4 hinden (blz. 39), de aanwas is daarom (laag) ingeschat op minstens 50% p/j. van de populatie.

(Normaal is de verhouding 1 hert op 1 hinde waarbij een populatie groei wordt waargenomen van 30%.) 

**De OVP is een Natura 2000 gebied, verstoring in broedseizoen niet gewenst/geoorloofd

*** In de 4 wintermaanden van 20/21 moet 75% van de aanwezige hinden gedart worden met Improvac, (> 1000 dieren)

**** Eerste, voorzichtige resultaat van de anticonceptie wordt pas zichtbaar in mei 2022 en mei 2023 (blz. 63). 

**** De geplande anticonceptie, uitgevoerd  2020-2021 heeft geen invloed op de worp van 1125 kalveren in mei/juni 2021(blz. 63).

**** De populatie edelherten zal in 2022 gegroeid zijn naar minstens 3300 dieren, tussentijds dreigen weer voedseltekorten.

Conclusie 2, mede door raadpleging van dierenarts en dartexpert Mark Hoyer: 

1. Door de grote aantallen vrouwelijke herten en de terreinomstandigheden is het darten praktisch onmogelijk 
2. Het jaarlijks darten en markeren van de herten geeft veel meer stress dan bij populatiebeheer door afschot!

Vereniging het Edelhert,   J.H.M. Linthorst 06 30447359

VhE houdt ALV

Op zaterdag 7 maart j.l. is de Algemene Ledenvergadering gehouden van onze vereniging: Vereniging het Edelhert (VhE). Op deze zonovergoten dag hebben zich zo'n zeventig leden verzameld in het Aardhuis. We werden als altijd ontvangen door jachthoornblaasgroep Het Aardhuis. Deze traditie gaat al heel lang terug en wordt als altijd zeer op prijs gesteld. 

In een vernieuwe bovenzaal van Het Aardhuis kan het gezelschap weer plaatsnemen. Een aantal jaren hebben we moeten uitwijken naar het Koetshuis van Landgoed Heuven omdat Het Aardhuis in renovatie was. Plezierig om hier weer te zijn en te horen dat we vanaf nu weer welkom zijn in Het Aardhuis.

Het bestuur: Voorzitter Floris Leyssius, penningmeester Rens Strijbis, secretaris Nick van Adrichem, vice-voorzitter Bas Worm en bestuurslid Hennie Degen.

Rentmeester Arno Willems ontvangt hier uit handen van de voorzitter een informatiebord over de damherten en edelherten. Deze zal geplaatst worden nabij de kijkhut die op het terrein is gevestigd en vanwaar de herten regelmatig te zien zijn.

Na de pauze een lezing van Glenn Lelyveld over de terugkeer van wolven in Nederland. Op deze locatie dubbel interessant omdat het Aardhuis zo'n beetje tussen beide leefgebieden van de Veluwse wolven in zit. 

Jachtopziener Jan Huttinga sloot het middagprogramma af met prachtige foto's van het aanwezige wild op Het Kroondomein. Uitgebreider verslag van deze dag volgt in ons tijdschrift Het Edelhert. Alle leden van VhE krijgen dit tijdschrift jaarlijks vier maal in de bus.

Faunadagen Middachten geannuleerd

De organisatie overweegt om de Faunadagen later in het jaar te laten plaatsvinden. Dit is echter nog niet zeker.

Literatuuronderzoek anticonceptie OVP openbaar!

“In dit literatuuronderzoek is gestreefd de bestaande kennis over technieken voor anticonceptie bij vrijlopende dieren te inventariseren. Het doel hiervan was de geschiktheid (waaronder effectiviteit, praktische uitvoerbaarheid, effecten op gezondheid en gedrag, kosten, ethische en juridische overwegingen en gevolgen voor het ecosysteem) van beproefde anticonceptiva te beoordelen als potentiële aanvullende maatregel voor het beheer van de populaties grote grazers (edelherten, konikpaarden en heckrunderen) in de Oostvaardersplassen (OVP)”. Aldus de eerste regels van de samenvatting uit dit goed opgestelde en complete onderzoek van 76 pagina’s wat gisteren is verschenen.

Het gaat nu te ver en het is te vroeg om een conclusie te trekken over dit onderzoek maar een eerste blik leert ons dat er nog vele vragen open staan. Zo blijft onvermeld hoe ongeveer 300 a 400 vrouwelijke edelherten in een paar maand gedart moeten worden om 75% geboortebeperking te krijgen. Het effect van anticonceptie op het bronstgedrag wordt wel aangetipt maar is verder open gelaten. Ook zijn de genoemde vaccins niet in Nederland goedgekeurd en worden er geen concrete getallen genoemd over de veterinaire begeleiding, deze zijn zeker hoog.

Het is ook duidelijk dat als men nu toch beslist voor anticonceptie de eerste twee jaar geen geboortebeperking bij de edelherten zal plaats vinden omdat hier pas eind 2020 mee begonnen kan worden. Hierdoor zullen de aantallen weer ver boven de doelstand van 600 dieren uitstijgen en de hele polonaise opnieuw beginnen!

Lees meer: Literatuuronderzoek anticonceptie OVP openbaar!

1-2-2020 Winterwandeling

De Stakenberg, zaterdag 1 februari 2020. De winterwandeling van Vereniging het Edelhert. Dit jaar een wat langere wandeltocht van ongeveer vijftien kilometer die ons langs vele mooie plekjes aan de westkant van de Veluwe zal voeren tussen Vierhouten en Hulshorst. Het is een sombere, bijna droge en voor het jaargetijde erg warme dag. Met de groep vertrekken we stipt om 11.00 vanaf de picknickplaats aan de Stakenburgweg. 

Onze gids Olinda kan vanwege een blessure eigenlijk zelf niet mee, wat op slimme wijze is opgelost met een mooie elektrische mountainbike. Met het afwisselen tussen het fietsen en lopen is de afstand voor haar ook prima te doen. Zo gesteld gaan we onderweg.

Onze tocht begint in het Zandenbos waar we al snel bij een mooie zoelplaats voor zwartwild aankomen. Rondom staan veel schuurbomen en na enig zoeken door de groep, ook de haren van Wilde Zwijnen met de gespleten top. 

We vervolgen onze weg over de Westeindse heide richting de Leuvenhorst en het Willemsbos. In dit afwisselende bos met veel hoogteverschillen zien we veel wissels en op sommige plaatsen kan je de herten die hier gepasseerd zijn ruiken. Na een stuk lopen vinden we een plukplaats waar een smakelijke duif is opgegeten. Een beetje duister of het een roofvogel of een vos is geweest, de sporen van beide zijn op dit plekje aangetroffen.

Na een klein stukje over een verhard fietspad leidt Olinda ons links af en een stukje omhoog. Daarna volgt een adembenemend uitzicht over het Hulshorsterzand een van de prachtige stuifzandgebieden op de Veluwe. Het is bijna alsof je tijdens de Winterwandeling op verse sneeuw loopt, nog geen voetspoor te bekennen. We vervolgen onze weg door het mulle zand en over hoog opgeblazen zandduinen en lopen door dit mooie stuk natuur naar het Middelbos toe. 

Lees meer: 1-2-2020 Winterwandeling

oproep

Een bijzondere rasterdag

De 3^ezaterdag van de maand is eigenlijk helemaal geen bijzondere dag, het is gewoon de vaste werkdag van de rasterploeg.

Alleen wordt er in januari eigenlijk nooit gewerkt, dan houden we een korte winterslaap om de rest van het jaar weer los te kunnen gaan. Dat beviel tot nu toe goed. Maar op de laatste werkdag van 2019 op Landgoed de Bergelt in Vierhouten kregen we bezoek van het bestuur van de Gem. Stichting Schaapskudde Nunspeet. In 2013 hebben we voor hen op de heide ten noorden van het dorp een paar weilanden omheind met een nieuw zwartwildraster en een overnachtingskraal aangelegd. Dat was toen een karwei van 4 zaterdagen.

Zij kwamen nu met de vraag of wij op korte termijn hun schapenwei op het terrein De Kril in Elspeet wolfwerend wilden maken. Een nieuwe uitdaging, want dit was voor het eerst dat we hier mee te maken kregen. Die korte termijn was een gevolg van de voorwaarden die de Gem. Nunspeet stelde aan het gebruik van het terrein.

Na intern overleg besloten we onze januari-stop voor een keer op te offeren en te inventariseren hoeveel animo er leefde onder de leden om op 18 januari naar Elspeet te trekken. Dat bleken er 17 te zijn, ruim voldoende om dit karwei rond te zetten.

Lees meer: Een bijzondere rasterdag

Drama herhaalt zich in OVP

De rechter heeft zich opnieuw gebogen over de vergunning voor het afschot van edelherten in de Oostvaardersplassen (OVP). Op 20 januari was de zitting en de vraag lag voor of de verleende vergunning voor het hertenafschot in de Oostvaardersplassen rechtmatig is verleend.

Even een kleine terugblik:

Eind 2019 werd met succes door o.a. Faunabescherming de afschotvergunning aangevochten bij de Rechtbank in Lelystad welke de Provincie Flevoland aan Staatsbosbeheer had verleend. Deze vergunning gold voor een bepaald aantal edelherten uit de Oostvaardersplassen tot 31 december 2019. Na deze negatieve uitspraak over het afschot heeft de Provincie Flevoland aangekondigd hiertegen in beroep te gaan bij de Raad van State.

Lees meer: Drama herhaalt zich in OVP

18-1-2020 Excursie Kroondomein

Hoog Soeren – Zaterdag 18 januari 2020. Op deze wisselvallige en later wat sombere zaterdag verzamelen we bij het de Witte Kapel in Hoog Soeren en ontmoeten we onze gids Henry Kats. Wat direct opvalt is de hoge opkomst. Om stipt twee uur is de groep compleet in begint Henry zijn verhaal.

Lees meer: 18-1-2020 Excursie Kroondomein

Uitnodiging Algemene Ledenvergadering

Zaterdag 7 maart 2020. Het Aardhuis, Aardhuis 1, 7346 AA, Hoog Soeren (zijweg van de Amersfoortseweg).

Programma:

10:30 uur: Ontvangst met koffie en welkomstklanken door jachthoornblaasgroep Het Aardhuis.

11.00 uur: 

1. Opening vergadering.

2. Ingekomen stukken.

3. Notulen algemene vergaderingen 2019.

4. Bespreking jaarverslag 2019 en goedkeuring.

5. Toelichting financieel jaarverslag 2019 en begroting 2020.

6. Rapportage kascontrolecommissie (Pauline van Putten, Rob Schuitenmaker, reserve lid Sabeth de Clercq).

7. Vaststelling financieel jaarverslag 2019 en begroting 2020.

8. Benoeming leden kascontrolecommissie.

9. Vasstellen van de contributie, voorstel bestuur € 25,- (zie bijlage).

10. Geplande activiteiten in 2020.

11. Bestuursverkiezing: 

Lees meer: Uitnodiging Algemene Ledenvergadering

Decentralisatie natuurbeleid geen zegen voor onze hoefdieren!

In het afgelopen winternummer verscheen een uitgebreid artikel over het decentrale faunabeleid. Sinds een aantal jaren is het faunabeleid van Rijksbeleid gedecentraliseerd naar de provincies. Het is sindsdien aan de provincies om – uiteraard binnen de wettelijke kaders – zelf beleid op te stellen over het beheer van de verschillende diersoorten binnen de provinciegrenzen. Dat klinkt wellicht mooi, maar is het ook zo mooi als het klinkt?

Lees meer: Decentralisatie natuurbeleid geen zegen voor onze hoefdieren!

Fotowedstrijd

Fotowedstrijd: Veluws wild, landschappen, vogels en overige dieren

Landgoed Middachten in De Steeg, nabij Arnhem, houdt jaarlijks een fotowedstrijd in ter gelegenheid van de Faunadag op Middachten. Dit jaar heeft de fotowedstrijd vier thema’s: de Veluwse zoogdieren in hun natuurlijke omgeving, inheemse vogels, landschappen en overige dieren. Inzenden is mogelijk t/m 2 maart 2020. De prijsuitreiking vindt plaats op 21 maart tijdens de jaarlijkse Faunadag op Middachten. De VhE organiseert al jaren mede de Faunadag op Middachten.

Deskundige jury
De foto’s worden door een deskundige vakjury beoordeeld: Luc Enting (maker van de film ”WILD”), Jan Huttinga en Klaas Tanis, beiden jachtopzichter en natuurfotograaf op Kroondomein Het Loo. De jury nomineert de tien beste foto’s en het publiek mag hier tijdens de Faunadag op zaterdag 21 maart een winnaar uit kiezen.

Lees meer: Fotowedstrijd

Winternummer Het Edelhert 2019

Het winternummer heeft ondermeer de volgende onderwerpen:

Ledendag 2019 Wandeling landgoed Verenna en Woeste Hoeve Nieuwe kennismaking met het Aardhuis Decentralisatie natuurbeleid faalt Informatiebijeenkomst toekomst OVP Faunadag Middachten Interview Jaap Rouwenhorst Is steenmeel redding van de Veluwe? Schelpkalk, een oplossing? Fossiele industrie annex bosbeheer Excursieprogramma

Eind december in de bus

Laatste rasterdag van het seizoen.

Op zaterdag 14 december hield de rasterploeg van onze vereniging haar laatste rasterdag van dit jaar. Bij milde temperaturen werd weer bijna een kilometer raster beveiligd.

In totaal is de rasterploeg dit jaar zo'n 14 keer uitgerukt. In ieder geval op de vaste derde zaterdagen van de maand, ook werden er op andere dagen nog extra klussen uitgevoerd. Dit jaar is er voornamelijk veel raster van het Kroondomein aangepakt.

Lees meer: Laatste rasterdag van het seizoen.

Bezoek aan Het Aardhuis Hoog Soeren

Afgelopen week heb ik met Engelse kennissen een uitstapje gemaakt en een bezoek gebracht aan het voor de VhE zo bekende en totaal gerenoveerde Aardhuis. De Veluwe was met haar herfstkleuren op zijn mooist en was het vooral door de vele beuken, eiken en berken geweldig toeven!

Lees meer: Bezoek aan Het Aardhuis Hoog Soeren

Edelherten op Rum krijgen de kalveren eerder

(Foto is gemaakt als dia en omgezet naar digitaal, vandaar de kwaliteit.)

Edelherten op Rum werpen eerder hun kalveren. Op het Schotse eiland Rum leven een groot aantal edelherten. De edelherten van het Schotse eiland Rum krijgen hun kalveren steeds eerder. Onderzoekers menen dat dit mogelijk van klimaatverandering komt. Op het eiland wordt al ruim 45-jaar gegevens verzameld over de aanwezige edelherten.

Lees meer: Edelherten op Rum krijgen de kalveren eerder

Overijssel en de toekomst van het Edelhert

Statenleden en belangengroepen buigen zich over de toekomst van het Edelhert in Overijssel

Donderdag 3 oktober j.l. kwamen ruim 40 deelnemers bijeen op het provinciehuis in Zwolle om te praten en discussiëren over het edelhert in Overijssel. Statenleden van CDA, ChristenUnie en D’66 hebben samen met Staatsbosbeheer Overijssel deze bijeenkomst georganiseerd. De bijeenkomst bestond uit 2 delen: een informerend en opiniërend deel op het provinciehuis en daarnaast een veldexcursie op de Veluwe.

Al op dinsdag 1 en woensdag 2 oktober voor de bijeenkomst besteedden de regionale media hier aandacht aan, zie bijvoorbeeld de krant Tubantia en de uitzending op RTV Oost. In deze laatste komt VhE ook aan het woord.

Lees meer: Overijssel en de toekomst van het Edelhert