Laten we de publicaties van de laatste tijd er maar eens bijpakken.

RTV Drenthe meldt in november 2022 dat het Europese Parlement een oproep doet aan de Europese Commissie om de bestaande wetgeving aan te passen om lidstaten meer mogelijkheden te bieden om de overlast van de wolf te beperken. Echter de Europese Commissie is voorlopig niet van plan dit advies over te nemen omdat er voldoende mogelijkheden zijn om iets te doen aan wolvenoverlast. Dit advies van het Europees Parlement komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen, Zweden en Finland trokken zich niets aan van ‘Brussel’ en bleven gewoon afschot toestaan en wat heel bijzonder was, ze kregen daarin ook nog eens gelijk van het Europees Hof van Justitie. In Duitsland en Frankrijk hebben de nationale regeringen ook toestemming gegeven bij probleemwolven voor afschot. De opmerking dat Nederland niets kan doen omdat men gebonden is aan Europese wetgeving is dus onjuist!

In Zweden is men afgelopen maandag juist begonnen met een grote actie om het aantal wolven van 460 terug te brengen naar 385 dieren.

Als je dit aantal van 460 wolven in een land als Zweden (11x Nederland met 10 miljoen inwoners) met zijn uitgestrekte ‘eeuwig zingende bossen’ met Nederland vergelijkt dan zijn de nieuwste Nederlandse cijfers interessant en vallen een aantal zaken op:

  • Volgens Omroep Gelderland kunnen we in Nederland een verdubbeling krijgen van het aantal wolvenroedels, dit n.a.v. interviews met diverse wolvenexperts.
  • Glen Lelieveld (Zoogdiervereniging) verwacht dat er in 2023 acht roedels in Nederland zullen leven met een gemiddelde grootte van 8 tot 10 wolven.
  • Volgens Lelieveld leven er nu 30 tot 35 wolven in Nederland. Dit aantal is exclusief de zwervende wolven (minstens 9 stuks).
  • Volgens Hugh Jansman (WUR) is Nederland groot genoeg om zo’n 400 wolven te kunnen huisvesten. Maar er is meer draagkracht- en draagvlakonderzoek nodig.

Zijn deze voorspellingen voor een dicht bevolkt land als Nederland niet wat veel van het goede? Laten we de Zweedse casus eens naast deze Nederlandse gegevens zetten.

Je mag er toch wel vanuit gaan dat Zweden het uit te voeren wolvenbeheer goed heeft onderbouwd anders had men de zaak bij het Europees Hof niet gewonnen en dat bij de getelde 460 wolven ingegrepen mag/moet worden. Dan kom ik, heel erg kort door de bocht voor Nederland (1/11 v.d. oppervlakte) op ongeveer 40 wolven. Met een fout percentage van 100% komen we op 80 wolven, het lijkt zeer waarchijnlijk dat we medio dit jaar daar al zijn!

Nu heeft een wolvenexpert ooit gezegd dat Nederland een geheel eigen wolvenproblematiek gaat krijgen en dat dit niet te vergelijken is met Yellowstone of de Poolse en andere Oost-Europese gebieden. Een voorbeeld hiervan is het vreemde gedrag van de Hoge Veluwewolf die om wandelaars heen draait of achter een wielrenner aan loopt en deze als speelkameraad of als lekkere kluif ziet. Drs. Dries Kuiper werkzaam bij het Mammal Research institute in Polen stelt in zijn presentatie georganiseerd door de FBE Gelderland in februari 2022 over het gedrag van wolven: “In mijn werkgebied, het Bialowieza oerbos in het oosten van Polen komt de wolf zelden in de kleine dorpjes waar ik zelf ook woon”. Het wolvengedrag op de Hoge Veluwe is dan wel heel afwijkend. 

Ook houden de roedels in Yellowstone elkaar in evenwicht en is de onderlinge predatie de hoofdreden van sterfte. In Duitsland is het verkeer een belangrijke factor van uitval. In Nederland is op 16 januari een wolf in Hoogersmilde (Drenthe) doodgereden terwijl een week daarvoor in Beesd op de A2 naar het zuiden ook een wolf is aangereden. Het lijkt erop dat dit overeenkomt met het Duitse model of misschien nog heftiger is.

Ik ben heel benieuwd wat 2023 gaat geven, ook op wolvengebied en hoe de politiek van Provincies en het Rijk met deze groei van de populatie wolven om zullen gaan. Een ding is zeker: aan het aantal wilde prooidieren zal het niet liggen, die zijn overvloedig aanwezig!

Een aardige ervaringsuitwisseling staat in de Jaarrapportage 2021-2022 van de Vereniging Wildbeheer Veluwe. Een samenvatting hierbij over de ontmoeting en waarneming van de vele Veluwse wildbeheerders met wolven.

“Het gaat goed met de wolven. Heel veel jagers hebben al een ontmoeting gehad. En in de open heidelandschappen van de Veluwe zijn ze goed zichtbaar, ook omdat ze voor een deel overdag actief zijn. Op basis van de waarnemingen die we doorkrijgen, kan worden gesteld dat vrijwel de gehele Veluwe inclusief sommige Poortgebieden door wolven worden benut. Hoeveel het er inmiddels zijn, dat weten we niet. Met al onze leden hebben we veel ogen en oren in het terrein. Hieronder een samenvatting van een aantal ervaringen met wolven op de Veluwe:

  • Geregeld worden er prooien gevonden, kenmerkend is dat de ribben worden afgevreten;
  • Van zwijnen worden her en der koppen gevonden;
  • De wolven weten inmiddels waar op vaste plekken biomassa wordt achtergelaten in de vorm van doodgereden grofwild;
  • Ook afschotplekken, wildakkers en wildweiden worden bezocht;
  • Wolven lijken net als raven te reageren op een schot (en gaan op zoek naar de prooi);
  • Wolven die een geschoten stuk grofwild in bezit nemen en verdedigen;
  • Roedels geweidragers incidenteel op plekken waar ze normaal nooit werden waargenomen;
  • De voorspelbaarheid van het terreingebruik van met name edelherten neemt af;
  • Vluchtreacties van het wild op alarmroepen van vogels;
  • Ontlasting in de zomer van wolven met vooral resten van biggen;
  • In sommige gebieden worden er vrijwel geen edelhertenkalveren in de roedels waargenomen;
  • Waarnemingen dat wolven en prooidieren gewoon hun eigen ding blijven doen;
  • Waarnemingen van vluchtende edelherten;
  • Volwassen zwijnen die wolven wegjagen;
  • Wolven die edelherten uitdagen;
  • Wolven die achter edelherten aan rennen;
  • Gemengde edelhertroedels van geweidragers en kaalwild;
  • Lokaal decimeren aantallen van de biggen;
  • Lokaal decimeren aantallen van de edelhertenkalveren;
  • Gedragsverandering van zwijnen richting mensen, ze gaan meer in hun kracht staan.

Door de toenemende aantal wolven zal de sterfte die veroorzaakt wordt onder hun prooidieren verder gaan toenemen. Het is goed hier een vinger aan de pols te houden en goed te monitoren wat er gebeurt. De wolf is net zoals alle andere soorten onderdeel van het ecosysteem. Het is belangrijk naar het geheel te blijven kijken en niet te veel te focussen op specifieke soorten”. Einde citaat.

In het Interprovinciaal wolvenplan. IPO, 2019 staat onderstaand overzicht waar in duidelijk vermeld staat hoe om te gaan met afwijkend gedrag van een wolf t.o.v. de mens. In dit rapport staat eenzelfde tabel over afwijkend gedrag van een wolf t.o.v. een hond.

Tabel Jozef

Het jaar 2023 wordt een belangrijk jaar voor alle Nederlandse natuurgebieden waar zich wolven kunnen vestigen. Echter het probleem zijn niet de wolven in de natuurgebieden maar de zwervende en oude wolven die noodgedwongen op zoek moeten naar nieuwe territoria en daardoor problemen kunnen geven in ons dichtbevolkte land met mensen en landbouwhuisdieren.