Van begin vorige maand....

Afgelopen zaterdag presenteerde Dick van den Hoorn zijn nieuwste boek Dama Dama over de damherten in Nederland. Naast veel wetenswaardigheden in begrijpelijke taal zijn er veel kleurenfoto's te vinden uit de verschillende gebieden in Nederland waar de damherten voorkomen.
Een must voor de liefhebber.

Tijdens de ledendag overhandigt de auteur Dick van den Hoorn de eerste exemplaren van het boek Dama Dama aan de personen,  die meegeholpen hebben aan de totstandkoming ervan. Nieuwgierig bekijken zij de resultaten van het eerste boek over damherten in Nederland.

vlnr.: Dick van den Hoorn (auteur), Rik Schoon (Amsterdamse Waterleidingduinen), Piet van Merrebach (Natuurmonumenten), Jan Paulides (Veluws Hert) en buitenbeeld Paul Buitenhuis (Veluws Hert)

Tijdens de viering van het 60e verjaardag prijst Henk Jan Ormel (kamerlid CDA) de vereniging voor de inzet en lobby ter verbetering van de dierenwelzijn in de Oostvaardersplassen, waarbij de herten als dieren en niet als mensen of dingen beschouwd worden.

De damhertenbronst is nog niet over. Hier steekt een jong damhert het pad over en drijft achter het kaalwild aan, wat net overgestoken is. (Zie vorige foto)

Plots sprint kaaldamwild over de weg. Zijn ze verstoord? Dat wel, maar niet door mensen. Vlak erachteraan komt een jong damhert ( zie volgende foto)

Het jonge spul van vorig jaar doet nog niet mee aan de bronst

Dit jonge damhert  van drie jaar heeft wel een bronstkuil en stond onder een boom met zijn gewei de takken te bewerken maar doet nog niet mee bij het daadwekelijk beslaan.

Het is rond 6 uur en het is nog rusttijd. Nog even en de damherten worden actief en beginnen te knorren. Tegen donker klinkt het geknor van alle kanten. Nog circa een week of bij weeromslag zal de damhertenbronst hier ten einde zijn.

Foto 17 september

Uit betrouwbare bron heb ik een foto ontvangen van het plaatshert van de Asselse Heide in de feisttijd begin september in zijn leefgebied. Het hert vertoefde met een roedel van 20 stuks kaalwild op de heide en is begin oktober weer terug gekeerd naar zijn leefgebied.
Het hert wat op 4 oktober is geschoten was niet het plaatshert.

foto eind september

De herten lopen parallel en draaien plotseling naar elkaar toe en kruisen de geweien en duwen met grote kracht elkaar afwisselend naar achteren

Als de bladeren echt beginnen te vallen is de nabronst begonnen. De herten zijn nog op zoek naar een hinde die nog beslagen moet worden. De ingevallen flanken zijn bij de herten duidelijk zichtbaar. De bronst heeft veel energie gekost. Het kan nu zo maar gebeuren dat het bos weer vol van bronstgeluiden is als een hinde bronstig is geworden.

Als ik voorzichtig mijn aanzitplaats inneem is het het al licht, het in de schemerdonker naar deze plek aanbersen heeft geen zin omdat het wild pas laat van de heide terug komt naar hun daginstand.
Vanaf het glooiende paadje kijk ik voorzichtig overde rand naar het heideveld of er geen wild staat, niks te zien vlug onder "mijn" boom en de spullen klaar.
Na een kwartier over de hei te hebben getuurd valt recht voor mij in de hei de kroon van een hert op die onbewegelijk boven een pol uit steekt tien centimeter meer niet.
Terwijl de zon al aardig over de dennentoppen uitkijkt is de kroon nog niet bewogen, een dood hert spookt er door mijn hoofd en zie de kapitale stangen al thuis inclusief schedel aan de muur hangen.
Toch maar even blijven zitten alvorens er heen te lopen, met een klein geluidje van een knorrend hert komt er in de kroon beweging en ik merk dat het doormij doodgewaande dier ineens springlevend blijkt te zijn. Een werkelijk schitterend kapitaal hert komt langzaam omhoog met een blik in de ogen die verteld welk ander hert het heeft gedurfd om "mij" de Koning van deze hei wakker te maken. Het aan de muur hangende gewei van deze muiter moet dan maar worden ingeruild voor een afdruk van 60 bij 90cm iets wat beter bij een wildfotograaf  zijn interieur past dan het troffee van een dood hert, gelukkig maar want dan kunnen we het komende jaar elkaar nog eens ontmoeten in levendelijve.

5 oktober 2006.    Veluwezoom.

In het bronstroedel rent zo af en toe het hert achter een van de hindes aan om te verifieren hoe het met de paarbereidheid staat. Helaas, het hert moet nog even wachten.

In de ochtend verlaat het hert het strijdtoneel en keert terug naar zijn daginstand. Op de heuvel zekert het hert alvorens door te gaan en trekt in het ochtendlicht vlak voor mij langs richting dekking.

Een klein kaalwildroedel, hinde, smaldier en kalf, wisselen vanuit de dekking over de vlakte naar een met eikels bezaaid bos.
Tijdens het wisselen urineert het smaldier op een klein heuveltje en loopt dan met de andere dieren verder. Na een aantal minuten komt op hetzelfde wissel een geweidrager en staat stil op de plek waar het smaldier zojuist stond, met de windvang op de grond neemt het hert lucht van het kaalwild en met de kop achterover burlt het dier naar zijn toekomstige bruid.

Als het hert net in zijn bronstkuil wil gaan zitten kraken er in de dekking takken, met zijn gehoor naar achteren begint hij zachtjes te knorren.

Hoge Veluwe (geen observatieplaats )  25 september 2006

Gewoon een tijdje gezeten bij het eerste veldje aan de Middenweg. Eerst was en gebeurde er niets.
Na enige tijd kwamen er vier hindes uit de dekking. Het hert kwam kort daarop. En..... er vonden minimaal vijf sprongen plaats kort na elkaar,daarna keerde de rust weer terug.

Gelukkig zat ik dit keer op de juiste plaats. Mooie filmopnamen hiervan kunnen maken.
(Foto getrokken uit mijn video)

Vorig jaar was het na 15 september over en uit met de bronst op de Hoge Veluwe. Nu een week later komt het pas een beetje op gang. Toch zijn de bromstroedels nog niet gevormd en lopen er sommige herten nog gebroederlijk in de roedels. Op vele plaatsen is het nachtelijke burlen al goed te horen, zowel in als buiten het park, zoals nabij het Kroondomein, Staverden, Worthrhederheide, Asselse Heide.  Raar genoeg vertonen de damherten in de Amsterdamse waterleiding Duinen al extreem vroeg al wat hun bronstgedrag, zoals het maken van bronstkuilen.

Het plaatshert stond druk te burlen in het bos en had totaal niet in de gaten de een aantal hinden de hei op liepen en een bijhert zijn kans schoon zag.
Tot 5 keer toe was er een paring waarmeembaar.

Onze vereniging doet haar best om de legeroefeningen letterlijk in goede banen te leiden.

Van de commandant Infanterie Schietkamp Harskamp (C-ISK) ontvingen wij bericht dat zij gaarne bereid zijn aan ons verzoek tegemoet te komen. Ook zij hebben een aantal zgn. bronstplekken binnen de grenzen van hun oefengebieden. Echter, zij zijn als schietkamp facilitair voor met name eenheden die zich voorbereiden op uitzending. Hiertoe is het soms noodzakelijk dat (schiet)oefening gecombineerd worden met de inzet van helikopters. Dit is van operationeel belang en gebeurt incidenteel. Zij hebben intern afgesproken dat bij de inzet van helikopters de bronstplekken van hun eigen oefenterreinen zullen mijden en dat zij zo ver als mogelijk weg zullen blijven van de door het Veluws Hert aangegeven bronstplekken.

Geduldig  en aandachtig wacht het jonge hert totdat de moeflons voorbij getrokken zijn