Ehrlichiose

De ziekte Ehrlichiose wordt veroorzaakt door een bacterie de Ehrlichia spp. Deze bacterie is in Nederland al lang bekend bij diergeneeskundigen als overbrenger van ziekten bij kleine herkauwers, runderen en paarden. Het betreft dan Ehrlichia phagocytophila en Ehrlichia equine.

Bij de mens kunnen twee vormen van Ehrlichiose voorkomen, de Humane Monocytaire Ehrlichiose (HME) en de Humane Granulaire Ehrlichiose (HGE).

HME, welke wordt veroorzaakt door de bacterie Ehrlichia chaffeensis, is voor het eerst bij de mens aangetroffen in de jaren tachtig jaren in Amerika. In Europa is deze ziekte nog niet waargenomen.

HGE wordt echter sinds enkele jaren in Europa en sinds kort (1999) ook in Nederland aangetroffen. Omdat nog onbekend is welke Ehrlichia soort nu precies verantwoordelijk is voor HGE bij de mens, wordt de ziekteverwekker aangeduid met Ehrlichia spp.

De bacterie vestigt zich in de witte bloedlichaampjes en vermindert de weerstand van de mens.

De symptomen van Ehrlichiose, die zich meestal 1 tot 2 weken na de tekenbeet openbaren, zijn: zware hoofdpijn, koorts, spierpijn en spierkrampen. Ook is het mogelijk dat secundaire ziekten optreden ten gevolge van het ontstaan van een tekort aan witte bloedlichaampjes. Deze secundaire complicaties kunnen van diverse aard zijn en kunnen zelfs tot een fatale afloop leiden.

Ehrlichiose kan goed behandeld worden met antibioticum (bijvoorbeeld doxycycline, NIET met amoxicilline).

In hetzelfde artikel kon u ook lezen dat reewild geen reservoir vormt voor de Lyme-bacterie. Of het reewild al dan niet een reservoir vormt voor de Ehrlichia-bacteria is nog een vraag die nader onderzocht moet worden. Een andere prangende vraag is of men alleen via een tekenbeet besmet kan raken of dat bijvoorbeeld bloedcontact (bij bijv. het villen, uitsnijden van het ree) ook een rol zou kunnen spelen. Het RIVM is voornemens om hier in de nabije toekomst onderzoek naar te verrichten.

FSME

Früh Sommer Meningo Encephalitis (FSME) ook wel bekend als TBE (Tick Borne Encephalitis) of TBD (Tick Born Disease) wordt veroorzaakt door een virus en is een ontsteking van hersenen of hersenvlies. De ziekte verloopt in twee fasen. De eerste fase begint met griepverschijnselen, koorts en hoofdpijn. Dit duurt ongeveer 5 tot 10 dagen. Daarna heeft men een klachtenvrije periode van 4 tot 10 dagen. De ontsteking van hersenen en hersenvlies is de tweede fase. Ook bij deze infectie verloopt het grootste gedeelte ervan zonder dat de mensen het merken, behalve soms een licht griepgevoel. Echter bij 10 % van de geïnfecteerde mensen treedt de tweede fase op, waarvan 3(tot)-5 % blijvende neurologische aandoeningen (verlamming, doofheid, hoofdpijn) overhouden. Eén tot twee procent overlijdt zelfs aan FSME.

FSME komt verspreid over Europa voor, zoals in Oost-Europa, Scandinavië, Midden-Europa, Zuid-Duitsland, Frankrijk. In Nederland is FSME nog NIET aangetroffen. Het RIVM is van plan om ook op dit punt (aanwezigheid/afwezigheid FSME) onderzoek te gaan verrichten.

Daar het FSME-virus zich in de speekselklier van de teek bevindt, wordt het virus reeds met het begin van het zuigen op de mens overgebracht.

Bij FSME is het, in tegenstelling tot de ziekte van Lyme, wel mogelijk om je vooraf te laten inenten. De behandeling vergt drie inentingen, die verdeeld over een jaar worden toegediend en 3 jaar bescherming geeft. Iedere 3 jaar is een ‘opfris’ injectie nodig. Het middel(FSME-immuno inject, Baxter) is o.a. te verkrijgen bij de GGD te Den Haag, het AMC en het Havenziekenhuis.

In 1999 hoorde men berichten dat in Rusland ten gevolge van het warme weer reeds 19 mensen gestorven waren aan een tekenziekte. Om welke ziekte het precies ging werd destijds niet vermeld, maar het zou een oosterse variant van FSME geweest kunnen zijn. In het (verre) oosten komt namelijk RSSE (Russian-springsummer-encephalitis) voor. Van deze variant RSSE is bekend dat het aantal sterfgevallen onder geïnfecteerde patiënten aanmerkelijk hoger ligt, namelijk 20%, in tegenstelling tot de Europese variant, waardoor 1% van de geïnfecteerde mensen sterft.

De huidige inentingen voor FSME beschermen ook tegen dit type.

RSSE wordt niet door Ixodes ricinus, maar door de tekensoort Ixodes persulcatus overgebracht. Dit is misschien ook de verklaring voor het feit dat deze door teken overgebrachte ziekte volgens de berichten juist toenam bij warm weer. De in Nederland voorkomende teek is namelijk met name actief bij een temperatuur van 12-22 ⁰C. In een warme en droge zomer neemt het aantal actieve teken juist af.

Fièvre boutounneuse

Bron: Capreolus, nr 31 september 2001 Margriet Montizaan