Verenigingsnieuws

“Iedere vereniging is afhankelijk van vrijwilligers, maar voor onze verenging zijn ze onmisbaar.” Deze woorden sprak voorzitter Jozef Linthorst in zijn welkomstwoord op de jaarlijkse vrijwilligersdag op 21 januari 2012 in de Berghoeve in Epe.
Het Edelhert draait voor 100% op, zich belangeloos inzettende, vrijwilligers. De vereniging telt er inmiddels bijna 70. De jaarlijkse bijeenkomst van de rasterploeg is uitgegroeid tot een heuse vrijwilligersdag, waarvoor terecht ook een aantal vaste contactpersonen van organisaties, waarvoor wij werken, worden uitgenodigd. Deze mensen besteden regelmatig vrije tijd om ons te begeleiden. Het bestuur zet de vrijwilligers (waartoe het zelf ook behoort) graag in het zonnetje. Het aantal vrijwilligers is groeiende en dat is bij het toenemend aantal activiteiten hard nodig. Nogal wat vrijwilligers zetten zich in voor meerdere werkgroepen en commissies of verrichten (daarnaast) individuele activiteiten. Daar zitten uiteraard grenzen aan en alleen daarom is het al nodig dat het aantal vrijwilligers gaat toenemen.
Evenals vorige keren was de organisatie in handen van de coördinatoren van de rasterploeg, Henk Ruiterkamp en Piet Bloemerts. De laatste trad dit jaar met verve op als “dagvoorzitter”. Henk en Piet werden in de voorbereiding en de uitvoering ondersteund door een min of meer vast groepje uit de rasterploeg. Nu de organisatie staat, zou het aardig zijn dat een aantal andere vrijwilligers het stokje (gedeeltelijk) overnemen van Henk en Piet c.s. Gezien het enthousiasme van alle vrijwilligers kan dat m.i. geen probleem zijn.
Jozef Linthorst memoreerde een aantal in het oog springende bestuursactiviteiten:
Het door Bas Worm en Rik Schoon geschreven voorstel voor een landelijk beleid ten aanzien van damherten en het in november 2011 gehouden symposium hebben het damhert goed op de kaart gezet. Van verschillende kanten ontving de verenging lof voor het initiatief. Staatssecretaris Bleker heeft het rapport gekregen tijdens de hoorzitting over de nieuwe wet natuurbeleid.
De vereniging heeft in een brief aan de staatssecretaris gepleit voor een leefgebiedbenadering voor het beheer van herten.
De actie tegen het afsluiten van het ecoduct bij Heerde heeft veel publiciteit gehaald en is in de media op een positieve wijze weergegeven.
Eind januari wordt de door omstandigheden uitgestelde jaarlijkse heidedag van het bestuur en adviseurs gehouden. Belangrijke onderwerpen zijn de bestuurssamenstelling, bezetting werkgroepen/commissies en speerpunten voor 2012.
Zenderen van herten
Edgar Strikkeling, medewerker beheer en toezichthouder op de Veluwezoom vertelde ons over de resultaten van het zenderen van herten op de Veluwezoom. Natuurmonumenten wil graag meer inzicht krijgen in de migratie van de herten en de eventuele gevolgen daarvan voor het terrein. Het plan is om 15 dieren van een zender te voorzien, te weten 6 geweidragers en 9 hindes. Omdat geweidragers voor de toezichthouders beter te herkennen zijn dan hindes, is het aantal gezenderde hindes groter. Er zijn op dit moment 3 geweidrager en 5 hindes gezenderd. De vertoonde dia’s en filmpjes gaven ons een goed beeld van alles wat er nodig is voor deze proef. De proef eindigt als de laatste zender binnen is. Een batterij gaat ca. 3 jaar mee. In die periode worden gezonde gezenderde dieren uiteraard niet geschoten. Na het uitvallen van de batterij worden de dieren niet direct geschoten om de halsband binnen te krijgen. Ze vallen dan onder het normale beheer.

Resultaten experiment Deelerwoud
Machiel Bosch, beheerder en Jaap Krul, faunabeheerder, beiden bij Natuurmonumenten, verzorgden een inleiding over de ervaringen van 10 jaar jachtvrije zone in het Deelerwoud. Wat beoogde men in 2000?
Ontwikkeling van een zo natuurlijk en compleet mogelijk ecosysteem
Mogelijkheden voor een natuurlijke leefwijze van de dieren
Verhogen van de zichtbaarheid
Voorkomen van teveel schade aan derden
De wilde zwijnen stand wordt wel beheerd op aantallen

Gedurende 10 jaar zijn de effecten gemeten op o.a. de ontwikkeling van de populatie en het terreingebruik, de zichtbaarheid en het vluchtgedrag, conditie van de dieren, effecten op de vegetatie, ontwikkeling medegebruik landbouwgronden en de mobiliteit van de dieren.
Na 10 jaar is de populatie edelherten sterk gegroeid van 60 naar 300 dieren en deze groei zet door. Het Deelerwoud is van een mannengebied veranderd in een vrouwengebied (nu 1:2). Dit heeft tot gevolg gehad dat er tegenwoordig weer volop bronst te beleven is. De conditie van de dieren is gelijk gebleven. Het aantal kalveren per hinde (0,6) blijft gelijk.
Ook de populatie damherten is sterk gegroeid (van 40 naar ruim 200). Hier is wel een afname van de groeisnelheid waar te nemen. De man/vrouw verhouding is 1:2. Er is een trend naar minder kalveren per hinde ingezet.
Zoals was te verwachten zijn er duidelijke effecten op de vegetatie waarneembaar: bomen worden aangevreten en de loofhoutverjonging is afgenomen (die van grove den is toegenomen). Er zijn nog voldoende, gedeeltelijk nog niet benutte, natuurlijke voedselbronnen aanwezig en de herten hebben ruimschoots dekking ter beschikking.
De aantallen waargenomen dieren zijn toegenomen (niet verwonderlijk bij de stijging van de populatie) en het vluchtgedrag is verminderd.
Natuurmonumenten wil nu de experimentele fase beëindigen en verder gaan met het jachtvrij houden van het Deelerwoud binnen het reguliere beheer. Er zal blijvend worden gemonitord. De zichtbaarheid en vluchtgedrag zijn tijdens het experiment elk zaterdagochtend gemonitord door de “fietsgroep” van onze vereniging. Deze onverwoestbare vrijwilligers gaan met veel enthousiasme verder met hun zaterdagse hobby.

Na de voortreffelijke presentaties van de zijde van Natuurmonumenten was het tijd voor de gebruikelijke stamppottenmaaltijd van de onvolprezen slager Ter Weele uit Oene. De stemming zat er goed in en dat was na het eten goed te merken. Wegens de slechte weers- en terreinomstandigheden kon de geplande wandelexcursie geen doorgang vinden. De organisatie had gezorgd voor een alternatief binnenprogramma. Allereerst vertoonde Arjen Boerma de film die hij in september 2011 heeft gemaakt in het bekende wildpark Jaegersborg in Denemarken. Daar leven op ca. 1200 ha. ongeveer 300 edelherten en ruim 600 damherten. Deze zijn volledig aan de mens gewend en hebben elke schuwheid verloren. Ook de jacht zorgt niet voor schuw gedrag. We zagen mooie beelden van imposante herten, die soms maar op 5 meter van onze filmer stonden. Arjen is een bevlogen hertenliefhebber, wat duidelijk bleek uit zijn buitengewoon enthousiaste toelichting.
Na de film kregen we een natuurquiz   voorgeschoteld. Quizmaster Henk Ruiterkamp stelde ons aan de hand van getoonde foto’s liefst 36 vragen, waarvan er niet een over herten ging. De grootte van sommige foto’s en bijbehorende teksten leidden soms tot enige hilariteit in de zaal. Volgens mij was het voorzeggen en afkijken niet van de lucht. Ook was er enige discussie met de quizmaster over een aantal antwoorden (“nee Henk, dat geluid was echt niet van een buizerd”). Winnaar was onze vicevoorzitter Bas Worm, die geheel op eigen kracht (ga ik vanuit Bas) liefst 31 punten scoorde.
Bestuurslid Marjan Oudshoorn sloot de dag af. Zij dankte iedereen die zich voor deze bijeenkomst heeft ingezet. Uiteraard ging dit vergezeld van flessen en bloemen en een groot applaus van de aanwezigen. De echtgenote van Piet Bloemerts ontving een extra bloemetje, omdat zij die dag jarig was. Ze werd door de aanwezigen uit volle borst toegezongen.
Persoonlijk hoop ik dat er volgend jaar opnieuw nieuwe vrijwilligers kunnen worden uitgenodigd. Het zou een teken zijn van nog meer betrokkenheid van leden bij de activiteiten van onze vereniging!