juli 2013

Beste [name],

Voor alle bezoekers van de website en leden van onze Vereniging Het Edelhert (VHE) brengen wij alle abonnees op de nieuwsbrief per e-mail op de hoogte van de actualiteiten omtrent met name de dam- en edelherten, alsmede verenigingsnieuws, zoals ledendagen, rasterwerkzaamheden en andere zaken waar de Vereniging zich mee bezig houdt. Aanmelden via de website (linksboven). Uitschrijven kan elk moment via de [unsubscribe link] onderaan de nieuwsbrief. Lees hier de nieuwsbrieven online.

In juli zijn de herten klaar met het opzetten van het gewei. Toevoer van voedingsstoffen via de bloedvaten in de basthuid is niet meer nodig en de bast raakt los. Dit jeukt en kriebelt behoorlijk en het hert wil van de loszittende bast af. Daarom wordt er geveegd; de herten vegen hun gewei tegen boompjes (o.a. grove den) en struiken. Onder de basthuid is het gewei wit. Door het vegen trekken de sappen van de boompjes in het gewei waardoor het gewei zijn bruine kleur krijgt. Na het vegen houden de herten zich voornamelijk bezig met eten en rusten om krachten te verzamelen voor de bronstperiode.

Vanuit het Deelerwoud werd op zaterdagmorgen 27 juli de eerste aanzet tot de damhertenbronst gemeld. Dat is uitzonderlijk vroeg voor het damhert. Omstreeks half september begint eerst een periode van grofweg drie weken waarin de bronsttijd van de edelherten plaatsvindt en begin oktober begint de bronst van het damhert. Dat er nu al klanken worden gehoord is dus bijzonder. De damhertenbronst is goed te horen in het Deelerwoud en in de Amsterdamse Waterleidingduinen.

In opdracht van de provincies Limburg en Noord-Brabant heeft Alterra een onderzoek gedaan naar de samenstelling van de populaties en de herkomst van de wilde zwijnen in beide provincies. Er werd samengewerkt met Belgische en Duitse partijen voor DNA-monsters. In dit onderzoek zijn ca. 700 DNA-monsters onderzocht. Middels deze onderzoekstechniek is het mogelijk om de meest waarschijnlijke herkomst van de nieuwe populaties in kaart te brengen. In de meeste gevallen kon, zoals verwacht, de dichtstbijzijnde populatie als ‘leverancier’ van de nieuwe populatie bepaald worden. Soms werden echter genetische verschillen aangetroffen die niet voorkomen bij de omringende populaties. Het vermoeden is dat het in die gevallen om ontsnapte of illegaal losgelaten wilde zwijnen gaat.

Boswachter Andre Donker: 'In Drenthe leven inderdaad ook wilde zwijnen. In het Drents-Friese Wold loopt zeker een zeug met drie biggen, vermoedelijk zijn daar tussen vijf en zeven wilde zwijnen. Evenals op het Dwingelderveld, waar ook al jaren regelmatig enkele wilde zwijnen zijn'. Volgens onderzoekers van instituut Alterra, onderdeel van de Wageningen Universiteit, de Zoogdiervereniging en de stichting voor natuurbeheer ARK zijn de natuurgebieden in Drenthe (Dwingelderveld), maar ook in Friesland (Appelscha) en Overijssel (Weerribben) geschikt voor wilde zwijnen. Ook de Sallandse Heuvelrug en de Lemelerberg zijn geschikt. Het Goois Natuurreservaat, het Horsterwold in Flevoland en Utrechtse Heuvelrug komen eveneens in aanmerking. Natuurgebieden die volgens de wetenschappers geschikt kunnen zijn, moeten minimaal 2000 hectare groot zijn.

De gedeputeerde Jan Jacob van Dijk van de provincie Gelderland heeft staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken, opgeroepen om geld te investeren in de natuur. Hij vindt dit van essentieel belang voor de werkgelegenheid en economische zekerheid. Tijdens de Natuurtop eind juni, waar ca 300 vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven aanwezig waren, haalde de staatssecretaris de woorden van Van Dijk aan. Zij heeft een ‘robuust nationaal natuurwerk’ voor ogen. Daarbij is minder oog voor soorten en categorieën maar wordt meer gekeken naar wat een gebied nodig heeft. Het gebruiken en genieten krijgt meer aandacht. Zij is van mening dat natuurontwikkeling gestimuleerd kan worden in de recreatie- en bouwsector en bedrijventerreinen. De natuur ‘van hindermacht naar kracht’, zo stelt de staatssecretaris.

In de planning voor het rasteren in augustus (onder voorbehoud) staat het onderhoud van het zwartwildkerende raster op de Groenendaalseweg nabij Loenen. In 2002 heeft de rasterploeg rond deze voormalige landbouwakker het raster verlaagd en beveiligd met dubbeltjesgaas. De wildweide wordt goed gebruikt door het roodwild. Door het vele in- en uitspringen en vallende takken is het raster beschadigd en onveilig voor het overspringende rood- en reewild geworden. Klik hier voor het verslag uit 2002 met foto’s van de rasteractie.

Bij de beelden van de eerste dagen van de Tour de France in Corsica waren ze niet te zien maar in Corsica en Sardinië leeft een ondersoort van het edelhert, de cervus elaphus corsicanus. Dit hert is wat kleiner en meer gedrongen gebouwd dan "ons" edelhert. In het ruige, bergachtige landschap komt dit goed van pas. In Corsica was het laatste hert in 1969 verdwenen door stroperij. Sinds de jaren tachtig is men bezig om de terugkeer van het Corsicaanse edelhert in Corsica mogelijk te maken. Van Sardinië zijn er verschillende groepjes herten in enkele omheinde gebieden in Corsica geplaatst om grotere aantallen te verkrijgen en deze uit te zetten in diverse regio’s binnen Corsica. Inmiddels zijn er 9 uitzettingen geweest van in totaal 239 dieren. In het voorjaar van 2012 is de laatste uitzetting geweest, van 23 gemerkte herten. Inmiddels is de totale stand gegroeid naar ca. 700 stuks. Bedreigingen voor het edelhert zijn de regelmatig voorkomende bosbranden en stroperij. Klik hier om beelden te bekijken van het Corsicaanse edelhert.

Vanaf 2014 is de provincie zelf de verantwoordelijke overheid voor bijna het gehele natuur- en landschapsbeleid, conform het Decentralisatieakkoord Natuur. In de nota Natuur- en Landschapsbeheer 2010-2020 van de provincie Limburg is het doel opgenomen om per 2020 vier leefgebieden voor grote zoogdieren ingericht te hebben. Dit stuit echter op grote weerstand van de Limburge Land- en Tuinbouw vereniging (LLTB). Realisatie wordt voor 2020 niet haalbaar geacht, in het rapport is het voorstel gedaan om de doelstelling aan te passen naar het instellen van minstens 1 extra leefgebied voor het edelhert. Klik hier voor inzage in het rapport.

Bij de buien in het laatste weekend van juli op de Veluwe is tot 40 mm water gevallen. Hier zaten de terreinbeheerders met smart op te wachten. Vorige week nog heeft men in Nationaal Park de Veluwezoom en Nationaal Park de Hoge Veluwe maatregelen moeten nemen om de leempoelen te vullen met water. Door een combinatie van langdurige droogte en hoge temperaturen vielen de poelen droog. Het aanvullen gebeurde niet zozeer om de watertekorten voor de flora en fauna op te vangen, maar om de poelen te beschermen tegen barsten door uitdroging. Als de leemlaag op de bodem barst is de poel niet langer waterdicht. Om de poelen te behouden zijn ze aangevuld. Per poel zijn er 2 tot 4 volle tanks nodig. In de grote poelen gaat ca. 25.000 liter.

Tot 26 juli is er ongeveer 10 mm regen gevallen. Een tekort van ca. 100 mm. Kunnen de herten omgaan met deze droogte? Ja. Het voedsel van de herten bevat water. De twijgjes, jonge blaadjes, gras, de dauw erop, het zijn allemaal bronnen van water. Door hun lange darmkanaal zijn de herten in staat veel water te onttrekken aan het voedsel.

Alhoewel de Veluwe een droge zandbult is, zijn honderden poelen, vennen, zoelen en beken bereikbaar binnen een half uurtje. Het wild kent het terrein prima en weet waar het water te halen is.

Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Het Geldersch Landschap, alsmede vele particuliere terreinen maken geen gebruik voor de verruiming van de jachttijd. VHE is zeer verheugd dat men open staat voor haar argumenten. De reguliere jachtmaanden zijn voldoende om het afschot te realiseren, zo zegt men. Ook zal de uitbreiding van de jacht te veel negatieve bijwerkingen geven, zoals verminderde zichtbaarheid.

De Gemeente Nunspeet en het particuliere landgoed Leuvenum zijn wel eerder gestart met het afschot.

Gelukkig. Het is voor elkaar. Na het faillisement van onze drukker heeft Van der Wiel & Rosmalen Drukkers uit Arnhem de activiteiten, een deel van de inboedel en het personeel overgenomen. De allernieuwste faciliteiten op het gebied van voorbereiding, drukken en afwerking staan tot onze beschikking en daardoor kan ons tijdschrift weer in hoogwaardig drukwerk verschijnen.

Met de volgende onderwerpen:

• Hoge hertenstand op de NW-Veluwe
• Veel weerstand tegen vervroegd afschot
• Ontwikkelingen in de AWD
• Hoge sterfte in OVP
• Verslag ALV
• Politieke standpunten
• Geweiententoonstelling Middachten
• Aanrijdingen met wild
• Faunaschade
• Ode aan een markant hert: De Haak

Begin augustus in de bus

Het tijdschrift Het Edelhert op je iPad. Vier edities van 2011 waren al beschikbaar in de App-store. Met index en zoekfunctie. Nu ook met de vier edities van 2012. Voorlopig nog steeds voor de lage prijs van € 0,79. Eerdere kopers kunnen gratis een update downloaden. Binnenkort komen daar de edities van 2013 bij.

Aan deze nieuwsbrief werkten mee:

Teksten: Janoh de Groot, Renée Willemsen, Jan Paulides.

Foto's: Cees Buys, Jan Paulides.